Stare Państwo: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
ToBot (dyskusja | edycje)
m Wspomagane przez bota ujednoznacznienie (tyle do zrobienia): Synaj; zmiany kosmetyczne
m wikizacja, drobne redakcyjne, poprawa linków, WP:SK
Linia 1:
'''Stare Państwo''' – okres w dziejach starożytnego [[Starożytny Egipt|Starożytnego Egiptu]]u obejmujący lata ok. 2675-2170, przypadający na rządy III-VI dynastii.
 
Podstawy potęgi politycznej i ekonomicznej Starego Państwa stworzył [[Dżoser]], założyciel [[III dynastia|III dynastii]]. W ramach reformy administracyjnej poddał cały obszar kraju sprawnej i scentralizowanej strukturze urzędniczej. Jego najbliższym współpracownikiem był [[Imhotep]], uzdolniony inżynier, architekt, lekarz, który wzniósł dla [[Dżoser]]aDżosera wielki kompleks grobowy z [[piramida schodkowa|piramidą schodkową]] w [[Sakkara]]. [[Faraon]] rozpoczął systematyczną penetrację Dolnej Nubii oraz ziem na półwyspie [[Synaj (półwysep)|Synaj]].
Apogeum świetności osiągnął [[Egipt]] za czasów [[IV dynastia|IV dynastii]], założonej przez [[Snofru]] energicznego zdobywcę (zwycięskie ekspedycje do [[Libia|Libii]], [[Nubia|Nubii]] oraz na [[Synaj (półwysep)|Synaj]], podbój Dolnej Nubii) i sprawnego administratora. [[Snofru]] doprowadził do całkowitej centralizacji proces zarządzania krajem. Z osiągnięć faraona korzystali jego następcy, [[Cheops]], [[Chefren]] i Mykerinos (budowniczy [[piramida|piramid]] w [[Giza|Gizie]]), którzy skupili się na sprawach wewnętrznych i zaniechali dalszych podbojów. [[Egipt]] cieszył się wówczas wewnętrznym i zewnętrznym spokojem.
 
Ogromne koszty ekonomiczne poniesione na wzniesienie [[piramida|piramid]] nadwyrężyły gospodarkę kraju, skutki ujawniły się w czasach [[V dynastia|V dynastii]] np. w postaci osłabienia wszechwładzy [[faraon]]ów i uzyskania ogromnych wpływów kapłanów świątyni boga [[Re]] w [[Heliopolis]]. Najwybitniejszym przedstawicielem dynastii „heliopolitańskiej” był [[Sahure]], doprowadził on na krótko do zrównoważenia ekonomiki kraju (zaprzestał ogromnych rujnujących robót publicznych, przeprowadził udane wyprawy do [[Libia|Libii]], [[Nubia|Nubii]] i na [[Synaj (półwysep)|Synaj]]). Pod koniec panowania dynastii zaznaczyły się negatywne skutki osłabienia władzy centralnej i nadmierne umocnienie się naczelników poszczególnych [[nom]]ów.
Apogeum świetności osiągnął [[Starożytny Egipt]] za czasów [[IV dynastia|IV dynastii]], założonej przez [[Snofru]] energicznego zdobywcę (zwycięskie ekspedycje do [[Libia|Libii]], [[Nubia|Nubii]] oraz na [[Synaj (półwysep)|Synaj]], podbój Dolnej Nubii) i sprawnego administratora. [[Snofru]] doprowadził do całkowitej centralizacji proces zarządzania krajem. Z osiągnięć faraona korzystali jego następcy, [[Cheops]], [[Chefren]] i [[Mykerinos]] (budowniczy [[piramida|piramid]] w [[Giza|Gizie]]), którzy skupili się na sprawach wewnętrznych i zaniechali dalszych podbojów. [[Egipt]] cieszył się wówczas wewnętrznym i zewnętrznym spokojem.
 
Ogromne koszty ekonomiczne poniesione na wzniesienie [[piramida|piramid]] nadwyrężyły gospodarkę kraju, skutki ujawniły się w czasach [[V dynastia|V dynastii]] np. w postaci osłabienia wszechwładzy [[faraon]]ów i uzyskania ogromnych wpływów kapłanów świątyni boga [[Re (bóg)|Re]] w [[Heliopolis (Egipt)|Heliopolis]]. Najwybitniejszym przedstawicielem dynastii „heliopolitańskiej” był [[Sahure]], doprowadził on na krótko do zrównoważenia ekonomiki kraju (zaprzestał ogromnych rujnujących robót publicznych, przeprowadził udane wyprawy do [[Libia|Libii]], [[Nubia|Nubii]] i na [[Synaj (półwysep)|Synaj]]). Pod koniec panowania dynastii zaznaczyły się negatywne skutki osłabienia władzy centralnej i nadmierne umocnienie się naczelników poszczególnych [[nom]]ów.
 
Przejęcie władzy przez [[VI dynastia|VI dynastię]] początkowo nie zapowiadało większych zmian ani nadchodzącego upadku. Postępowało jednak od pewnego czasu uniezależnienie [[nomarcha|nomarchów]] od władzy centralnej w połączeniu z coraz częstszym dziedziczeniem tego stanowiska, zaczęło to z wolna doprowadzać do powstawania na prowincji układów quasi-dynastycznych. Nawet osiągane pewne sukcesy w polityce zewnętrznej nie zatrzymały tego procesu. Katastrofa nastąpiła w czasach panowania [[Pepi II]] (wg tradycji trwało ono 94 lata), upadek autorytetu władcy, paraliż administracji centralnej, faktyczne uniezależnienie się nomarchów doprowadziły do [[anarchia|anarchii]] społecznej, utraty wszystkich zdobyczy terytorialnych oraz ostatecznego upadku kraju, który pogrążył się w chaosie ciemnych wieków [[Pierwszy Okres Przejściowy|Pierwszego Okresu Przejściowego]].