Kolosy (Frygia): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
poprawa linków
MastiBot (dyskusja | edycje)
m Bot: Dodanie tytułów do linków w przypisach (patrz FAQ); zmiany kosmetyczne
Linia 6:
 
== Historia miasta ==
Miasto istniało przynajmniej od [[V wiek p.n.e.|V wieku p.n.e.]]. W okresie od V do III wieku było głównym ośrodkiem miejskim w dolinie Likosu<ref>Herodot, ''Dzieje'', 7.30.15; Ksenofont, ''Anabaza'', 1, 2, 6</ref>. Podstawę dobrobytu Kolosów, oprócz handlu, stanowił przemysł wełniany i tekstylny, a nazwy miasta - ''colossinus'', używano do określania ciemnoczerwonego barwnika używanego do farbowania wełny<ref>Strabon, ''Geografia'', 12, 8, 16; Pliniusz Starszy, ''Historia naturalis'', 21, 51</ref>. Na początku ery chrześcijańskiej Kolosy utraciły dawne znaczenie na rzecz sąsiadującej z nimi Laodycei. Region doliny Likosu nawiedzały częste trzęsienia ziemi. Wedle informacji znajdującej się u Tacyta<ref>Tacyt, ''Annales'', 14, 27</ref> jedno z nich, datowane na 60/61 rok bardzo poważnie dotknęło Laodyceę, a przypuszczalnie również Kolosy. Miasto popadło w ruinę w III wieku po Chr., a w jego pobliżu założono nowe miasto o nazwie Chonai (Honaz)<ref name="Ada136"/><ref name="Brow1409">{{cytuj książkę |tytuł= Katolicki Komentarz Biblijny |strony=1409 |rozdział=''List do Kolosan'' |nazwisko r=Horgan |imię r= Maurya P.}}</ref>.
 
[[Plik:Honaz İlçesi ve Honaz Dağı.jpg|thumb|250 px|Widok na Kadmos i współczesne Honaz]]
Ludność Kolosów stanowili rodowici Frygijczycy, Grecy oraz spora, szacowana na około 10 tysięcy, kolonia żydowska<ref>Cycero, ''Pro Flacc.'', 28; Józef Flawiusz, ''Dawne dzieje Izraela'', 12, 3, 4</ref>. W Kolosach poświadczono kult [[Artemida|Artemidy]] efeskiej i [[Zeus]]a Laodycejskiego, a także [[Men (bóstwo)|Mena]], [[Selene (mitologia)|Selene]], [[Demeter]], [[Higieja|Higiei]], [[Helios (mitologia)|Heliosa]], [[Atena|Ateny]], [[Tyche]], Boule, [[Izyda|Izydy]] i [[Serapis]]a. W pobliskim Hierapolis obok świątyni Apollina znajdowała się grota Plutonion, uważana za wejście do podziemi, do której wydobywał się, przez szczeliny trujący gaz. Do groty mieli prawo wchodzić jedynie eunuchowie zwani ''Galloi'', kapłani frygijskiej bogini ziemi [[Kybele]]<ref name="Ada136"/><ref name="Brow1409"/>.
 
W [[I wiek]]u powstała w Kolosach wspólnota [[chrześcijaństwo|chrześcijańska]], skladająca się głównie z dawnych pogan, założona najprawdopodobniej przez Kolosanina [[Epafras]]a<ref>por. {{Biblia|księga = Kol |rozdział =1 |wersety =7}} {{Biblia|księga = Kol |rozdział =4 |wersety =12}}</ref>, ucznia świętego [[Paweł z Tarsu|Pawła]] Apostoła. Do chrześcijan kolosańskich [[Paweł z Tarsu|Paweł]] napisał [[List do Kolosan|list]], który wszedł do kanonu [[Nowy Testament|Nowego Testamentu]]. Z Kolosów pochodził niewolnik Onezym i najprawdopodobniej jego pan [[Filemon (postać biblijna)|Filemon]], adresat [[list do Filemona|Listu do Filemona]]<ref name="Ada136"/><ref name="Brow1409"/>.
 
Arcybiskup Kolosów to tytuł jednego z [[biskup tytularny|biskupów tytularnych]] w [[Kościół łaciński|Kościele rzymskokatolickim]]<ref>{{cytuj stronę| url =http://www.catholic-hierarchy.org/diocese/ltc2.html | tytuł =Titular Sees Only. "Colonia in Arme…" to "Cyzicus" | data dostępu =2009-05-08 | autor =David M. Cheney | praca =[http://www.catholic-hierarchy.org/ The Hierarchy of the Catholic Church] | język =en}}</ref>.