|
'''II Kongres Wszechbiałoruski''' ([[język białoruski|biał.]] ''Другі Ўсебеларускі Кангрэс'') – zjazd białoruskich przedstawicieli narodowych 27 czerwca [[1944]] r. w okupowanym przez Niemców [[Mińsk|Mińsku]]
Idea zwołania kongresu wszechbiałoruskiego pojawiła się w styczniu 1944 r., krótko po utworzeniu [[Białoruska Centralna Rada|Białoruskiej Centralnej Rady]] (BCR). W kwietniu zebrał się komitet organizacyjny, który opracował podstawowe dokumenty. W teren zostały wysłane dyrektywy określające sposób wyboru delegatów. Kongres wyznaczono na 27 czerwca. Nawiązywał on do tradycji [[Pierwszy Kongres Wszechbiałoruski|Kongresu Wszechbiałoruskiego]], jaki miał miejsce w dniach 17-31 grudnia [[1917]] r. w Mińsku i doprowadził do ogłoszenia niepodległości przez Białoruś. II Kogres Wszechbiałoruski odbywał się, podobnie zresztą jak pierwszy, w gmachu teatru miejskiego w Mińsku, przystrojonym flagami w barwach narodowych [[Białoruś|Białorusi]] i godłami z [[Pogoń|Pogonią]]. Strzegli go żołnierze niemieccy wespół z Białorusinami z miejscowych oddziałów [[Białoruska Obrona Krajowa|Białoruskiej Obrony Krajowej]] (BKA). Przybyło 1039 delegatów ze wszystkich stron okupowanej Białorusi (najwięcej z okręgu mińskiego, baranowickiego, głębockiego i wilejskiego), a także z [[Wilno|Wilna]], [[Warszawa|Warszawy]], [[Berlin|Berlina]], [[Ryga|Rygi]] i [[KrólewiecKaliningrad|Królewca]]. Wśród nich było 276 nauczycieli i pedagogów, 245 chłopów, 234 urzędników, 142 robotników i ludzi pracy. Byli działacze społeczno-kulturowi, jak poetki [[Natalia Arsenniewa]] i [[Łarysa GeniuszHienijusz]], pisarze [[Chwedar Illiaszewicz]], [[Jurka Wićbicz]], dyrektor [[Gimnazjum Białoruskie w Wilnie|białoruskiego gimnazjum]] w Wilnie [[Franciszak Grynkiewicz]], czy b. wojskowi [[Anton Sokał-Kutyłouski]] i [[Kastuś Jezawitau]]. W kongresie uczestniczył też prezydent BCR [[Radosław Ostrowski|RadosłauRadasłau OstrouskiAstrouski]]. Część delegatów była też uczestnikami Kongresu Wszechbiałoruskiego z 1917 r., jak działacz narodowy [[Fabian Jeremicz|Fabian Jaremicz]], nauczycielka [[Alena Pawarotnaja]], dr [[Jan Stankiewicz]], czy płk K. Jezawitau. Przewodniczącym kongresu został wybrany [[Jauchim Kipiel]], zaś jego zastępcami [[Iwan Kasiak]] i [[Wasil RahuliaRahula]]. Mowę powitalną wygłosił m.in. [[gauleiter]] Generalnego Komisariatu "Białoruś" gen. [[Kurt von Gottberg]]. Przemawiał R. OstrouskiAstrouski, przedstawiając działalność BCR w różnych dziedzinach życia białoruskiego, oraz różni delegaci. Wygłaszano referaty. Wszystkie deklaracje, jak też porządek obrad były wcześniej uzgodnione z niemieckimi służbami bezpieczeństwa. Końcowa rezolucja kongresu podjęta jednogłośnie jeszcze 27 czerwca nawiązywała do [[Białoruska Republika Ludowa|Białoruskiej Republiki Ludowej]] i mówiła, że:
*Białoruska Centralna Rada na czele z jej prezydentem R. OstrouskimAstrouskim jest jedynym legalnym białoruskim przedstawicielstwem narodowym,
*traktaty i umowy dotyczące ziem i ludności białoruskiej zawarte pomiędzy [[Polska|Polską]] i [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]] są nieważne,
*[[Białoruska Socjalistyczna Republika Radziecka]] jest tworem moskiewskiego imperializmu, z którą trzeba zerwać wszelkie kontakty.
|
