Hormon adrenokortykotropowy: Różnice pomiędzy wersjami

'''Hormon adrenokortykotropowy''', w skrócie ('''ACTHkortykotropina''', znany także jakoskrót: '''kortykotropinaACTH''',) to– [[hormon]] [[przysadka mózgowa|przysadki mózgowej]], który pobudza [[kora nadnerczy|korę nadnerczy]] do wydzielania [[kortyzol]]u i wielu słabo działających [[Androgeny|androgenów]].

ACTH jest zbudowany z pojedynczego [[polipeptyd|łańcucha polipeptydowego]] (hormon peptydowy) zawierającego 39 [[aminokwas]]ów. Aktywność biologiczna jest zależna od 20 N-końcowych aminokwasów ACTH, które są identyczne u wszystkich gatunków (i na tej zasadzie syntetyczne analogi ACTH stosowane są w lecznictwie), a centrum aktywne ma 5-10 aminokwasów. ACTH syntetyzowany jest przez komórki przedniego płata [[przysadka mózgowa|przysadki mózgowej]] w odpowiedzi na wzrost poziomu [[Kortykoliberyna|CRH]] we krwi - jest to najważniejszy czynnik pobudzający uwalnianie ACTH. Hamowanie wydzielania ACTH i [[Kortykoliberyna|CRH]] następuje pod wpływem wzrostu we krwi stężenia ACTH, [[kortyzol]]u i innych [[kortykosteroid]]ów, włączając w to steroidy egzogenne, na zasadzie [[sprzężenie zwrotne|sprzężenia zwrotnego]].

Oś CRH-ACTH-kortyzol odgrywa podstawową rolę w odpowiedzi ustroju na [[stres]] -; kortyzol, m.in. podnosząc stężenie [[glukoza|glukozy]] we krwi, pozwala ustrojowi przetrwać sytuację zagrożenia [[homeostaza|homeostazy]]. Wydzielanie ACTH odbywa się w rytmie dobowym. Skutkiem tego rytmu jest uzyskanie najwyższego stężenia kortyzolu we krwi wczesnym rankiem, kiedy organizm jest przygotowywany do stresu jakim jest dla niego pobudka. Przy braku ACTH [[kora nadnerczy]] zanika i wydzielanie kortyzolu ustaje.

W odpowiedzi na niewydolność [[kora nadnerczy|kory nadnerczy]] lub w efekcie nadczynności przysadki następuje nadmierna synteza ACTH, która pośrednio powoduje ciemniejsze zabarwienie skóry. Jest to spowodowane tym, że ACTH syntetyzowane jest razem z [[Melanotropina|MSH]] - [[hormonhormony tropowytropowe|hormonem tropowym]] pobudzającym brązowienie skóry. Jest to [[patogeneza]] jednego z objawów [[choroba Addisona|choroby Addisona]] ([[cisawica|cisawicy]]).