Jan Masaryk: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m HotCat: Usunięto kategorię "Czescy dyplomaci"; Szybkie dodanie kategorii "Czechosłowaccy dyplomaci", WP:SK
HotCat: Usunięto kategorię "Czescy politycy"; Szybkie dodanie kategorii "Czechosłowaccy ministrowie spraw zagranicznych", WP:SK, drobne redakcyjne, drobne merytoryczne
Linia 29:
}}
 
'''Jan Masaryk''' (ur. [[14 września]] [[1886]] w [[Praga|Pradze]], zm. [[10 marca]] [[1948]]) – [[CzesiCzechosłowacja|czeskiczechosłowacki]] dyplomata i polityk socjaldemokratyczny, minister spraw zagranicznych [[Czechosłowacja|Czechosłowacji]] w l. [[1940]]-[[1948]]1940–1948, ambasador Czechosłowacji w [[Wielka Brytania|Wielkiej Brytanii]] w l.okresie [[1925]]-[[1938]]1925–1938. Syn [[Tomáš Masaryk|Tomáša]].
 
[[Plik:Jan Masaryk deska.jpg|thumb|left|Plaketa]]
 
== Wczesna działalność polityczna ==
Urodził się w Pradze jako syn Tomáša i [[Charlotte Garrigue-Masaryková|Charlotte Garrigue-Masarykovej]]. Studiował w Pradze i [[Wiedeń|Wiedniu]]. Po uzyskanym dyplomie odbył służbę wojskową w armii [[Austro-Węgry|Austro-Węgier]] po czym wyjechał do [[Stany Zjednoczone|Stanów Zjednoczonych]] ([[1907]]) r.)- miejsca, gdzie wychowywała się jego matka. Próbował tworzyć tam czeskie, a później czesko-[[Słowacy|słowackie]] środowisko emigracji niepodległościowej. Powrócił do [[Czechy|Czech]] w [[1918]] r. Zaciągnięty do armii walczył na froncie polskim [[I wojna światowa|I wojny światowej]]. Zdezerterował i został osobistym sekretarzem [[Edvard Beneš|Edvarda Beneša]].
 
== Okres międzywojenny, II wojna światowa i lata 1945 - 1948 ==
Będąc ambasadorem w [[Londyn]]ie w l.latach [[1925]]-[[1938]]1925–1938, podał się do dymisji na znak protestu przeciwko [[układ monachijski|układowi monachijskiemu]]. Pozostał w [[Anglia|Anglii]]. W [[1940]] r. otrzymał tekę ministra spraw zagranicznych czechosłowackiego rządu emigracyjnego i pozostał na tym stanowisku po wyzwoleniu. W czasie [[II wojna światowa|wojny]] wielokrotnie wygłaszał przez radio przemówienia do Czechów. Po [[1945]] r. był jednym z przedstawicieli sił [[demokracja|demokratycznych]] w już zdominowanym przez [[komunizm|komunistów]] rządzie Czechosłowacji reprezentując Front Narodowy. Opowiadał się za przyłączeniem Czechosłowacji do [[plan Marshalla|planu Marshalla]], na co jednak zgody nie wyraził [[Józef Stalin|Józef Wissarionowicz Stalin]]. Większość niekomunistycznych ministrów podała się do dymisji, mając nadzieję na nowe wybory, jednak w to miejsce sformowany został nowy rząd. Na prośbę prezydenta Beneša Masaryk pozostał na stanowisku po całkowitym przejęciu władzy w państwie przez komunistów w [[luty]]mlutym [[1948]] r. Miano bowiem nadzieję na odbudowę demokracji w Czechosłowacji.
 
== Śmierć Masaryka ==
Trzy tygodnie później Jan Masaryk wypadł z okna w niewyjaśnionych dotąd okolicznościach. Oficjalne śledztwo stwierdziło [[samobójstwo]]. Jednak wiele osób nie wierzyło w taki przebieg zdarzeń. Jak mawiano wówczas w Pradze:
{{Cytat|Jan Masaryk wyskoczył z najwyższego piętra budynku MSZ, zamykając za sobą okno<ref>[http://www.rp.pl/artykul/170780_Skutki_praskiej_defenestracji.html Skutki praskiej defenestracji - Rzeczpospolita<!-- Tytuł wygenerowany przez bota -->]</ref>.|}}
Wersja o samobójstwie została potwierdzona przez śledztwo przeprowadzone w czasie [[Praska wiosna|Praskiej Wiosny]], w [[1968]] r. i zaraz po upadku komunizmu na początku l.lat 90. Na początku [[2004]] r. czeski [[Urząd Śledzenia i Dokumentowania Zbrodni Komunizmu]] ustalił, że tajemnicza śmierć Jana Masaryka była morderstwem. Jednak nie wyjaśniono wszystkich okoliczności tragicznej śmierci.
{{Przypisy}}
 
{{DEFAULTSORT:Masaryk, Jan}}
[[Kategoria:Czescy politycy]]
[[Kategoria:Czechosłowaccy dyplomaci]]
[[Kategoria:Czechosłowaccy ministrowie spraw zagranicznych]]
[[Kategoria:Ofiary przestępstw]]
[[Kategoria:Urodzeni w 1886]]