Amyntas IV Macedoński: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
GrouchoBot (dyskusja | edycje)
m int., drobne redakcyjne
Linia 24:
==Sukcesja po śmierci Perdikkasa III==
 
Z uwagi na zbyt młody wiek niepozwalający mu na samodzielne sprawowanie władzy regentem młodego króla wyznaczono jego stryja [[Filip II Macedoński|Filipa]]. [[Marek Junianus Justynus|Justyn]] podaje jednak iż Filip panował 25 lat czyli tyle, ile minęło od śmierci Perdikkasa III<ref>Justyn 9.8.1.</ref>. W świetle jego relacji Amyntas nigdy nie sprawował więc władzy królewskiej. Jednak w zrekonstruowanej inskrypcji pochodzącej z wyroczni w Lebadei (w [[Beocja|Beocji]]) figuruje ''"Amyntas syn Perdikkasa, król Macedończyków"'' co przemawia za panowaniem Amyntasa. Część historyków rozważa także istnienie okresu podwójnego panowania Filipa II i Amyntasa IV<ref>K. Nowotka, ''Aleksander Wielki'' s. 39</ref>. Stan ten miałby trwać w ciągu maksymalnie dwóch lat od śmierci Perdikkasa III. Starożytni Macedończycy uważali że w rodzie królewskim łaska bogów przechodzi z ojca na syna, podwójna monarchia była była więc kompromisem między zadbaniem o przychylność bogów w trudnym dla państwa momencie, a naglącą potrzebą przejęcia władzy przez silną i zdolną jednostkę. W czasie tego podwójnego panowania Amyntasowi przypadły więc jedynie religijne aspekty władzy królewskiej (jedyne dla niego poświadczone w źródłach).
 
Sytuacja Macedonii po klęsce Perdikkasa III była bardzo ciężka. W przegranej bitwie zginęło 4 tys. Macedończyków co w znaczący sposób uszczupliło królewską armię, a co gorsza bardzo podkopało jej morale. Licząc na przychylność bogów Macedończycy wysłali małego Amyntasa do wyroczni w Lebadei chcąc, dzięki obecności króla, uzyskać łączność z bogiem. Na razie jednak [[Ilirowie]] zatrzymali się w Górnej Macedonii umacniając swoje zdobycze i przygotowując się do najazdu w przyszłym roku, natomiast północ kraju plądrowali [[Pajonowie]] - z tym zagrożeniem Filip poradził sobie przekupując pajońskiego króla złotem i szczodrymi obietnicami.

Kolejnym zagrożeniem dla władzy Amyntasa były konflikty dynastyczne. Chcąc wykorzystać fakt iż na tronie zasiadało dziecko kilku przedstawicieli rodu próbowało zdobyć królewski diadem za pomocą obcych sił. Dwóch z nich [[Pauzaniasz (Książę Macedonii)|Pauzaniasz]] i [[Argajos II Macedoński|Argajos]] bylibyło synami króla Macedonii [[Archelaos I Macedoński|Archelaosa]] (panującego w latach [[413 p.n.e.|413]]-[[399 p.n.e.]]). Argajos już raz zasiadał na Macedońskimmacedońskim tronie dzięki poparciu Ilirów, jednak został usunięty przez dziadka Amyntasa IV, [[Amyntas III Macedoński|Amyntasa III]]. Tym razem Argajos uzyskał (mimo zabiegów dyplomatycznych Filipa) pomoc z strony [[Ateny|Ateńczyków]] (mimo zabiegów dyplomatycznych Filipa), którzy do jego ekspedycji składającej się z najemników i macedońskich wygnańców dołączyli własnych najemników (w sile 3 tys. [[Hoplici|hoplitów]]). Argajos wylądował na macedońskich wybrzeżu w pobliży miasta [[Methone]] skąd wyruszył do [[Vergina|Ajgaj]] (starej stolicy Macedonii) w towarzystwie jedynie własnych najemników i przybyłych wraz z nim Macedończyków. W mieście jednak nie uzyskał żadnego poparcia i zmuszonymusiał zostałsię do wycofania sięwycofać. Drogę powrotną do Methone zagrodził mu jednak Filip wraz z królewską armią. Oddziały Argajosa zostały pokonane i otoczone na wzgórzu (byli to głównie najemnicy). Filip zaproponował im, że jeśli wydadzą Argajosa i macedońskich zdrajców pozwoli im odejść wolno. Najemnicy przystali na jego warunki i wydali Argajosa, którego po niedługim czasie skazano na śmierć za zdradę. Po stracie swojego kandydata do tronu Ateńczycy byli zmuszeni do wycofania się i zawarcia pokoju.

Brat Argajosa Pauzaniasz zwrócił się o pomoc do króla [[Trakowie|trackich]] [[Odryzowie|Odrysów]] [[Kotys I|Kotysa I]] jednak jego nagła śmierć pozwoliła Filipowi na przekupienie jego następcy, by ten zamordował Pauzaniasza.

Kolejnym zagrożeniem byli trzej stryjowie Amyntasa (przyrodni bracia Filipa i Perdikksa) [[Archelaos (Książę Macedoński)|Archelaos]], [[Arridajos II (Książę Macedoński)|Arridajos]] i [[Menelaos II (Książę Macedoński)|Menelaos]] korzystający z poparcia Związki Chalkidyckiego. Jednak zajęty w tym czasie związek nie mógł udzielić im należytego wsparcia, dzięki czemu nie stanowili oni w tym momencie znaczącego zagrożenie. Dzięki zażegnaniu najpilniejszych problemów Filip mógł skupić się na przygotowaniach do odparcia spodziewanego najazdu Ilirów. Na miejsce 4 tys. poległych żołnierzy zaciągnął nowych, których zaczął szkolić w posługiwaniu się nową, wymyśloną przez siebie bronią - [[Sarissa (broń)|sarissą]]. Gdy w [[358 p.n.e.|358]] nadeszły do Macedonii wieści o śmierci pajońskiego króla Filip wyprawił się na czele armii i podbił jego królestwo. Następnie zaatakował Ilirów, których pokonał w bitwie pod Linksos.
{{main|Bitwa pod Linkos}}
Zwycięstwo zaowocowało przyłączeniem do Królestwa Macedonii (niziny) terenów Górnej Macedonii (wyżyny) co spowodowałodwukrotnie dwukrotnezwiększyło zwiększenie obszaruobszar państwa. Następnego roku Filip interweniował w [[Tesalia|Tesalii]], z którą się sprzymierzył a w roku [[357 p.n.e.|357]] lub rok wcześniej poślubiłpoślubiając Olimpias, bratanicebratanicę króla [[Epir]]u [[Arybbas]]a co miało stanowić przypieczętowanie sojuszu między obu państwami. W tym samym roku Filip rozpoczął oblężenie [[Amfipolis]]. Bojąc się ewentualnej koalicji Ateńczyków ze Związkiem Chalkidyckim Macedończycy obwołali Filipa królem detronizując jednocześnie Amyntasa (bądź też uczynili z niegoFilipa jedynego króla) chcąc zapewnić państwu silne kierownictwo.

Po detronizacji Amyntas pozostawał w cieniu swojego stryja nie odgrywając poważniejszej roli w życiu politycznym, choć w źródłach możemy go odnaleźć na czele poselstwa do Teb. Sytuacja zmieniła się, gdy Filip dał Amyntasowi za żonę swoją córkę [[Kynane]]. Według niektórych wersji Filip widział w bratanku jednego z możliwych następców gdyż planowana wyprawa do Azji wymagała by najpewniej zabrania ze sobą takżesyna Aleksandra, który mógłby zginąć w bitwie. Gdy w zamordowano Filipa, a Aleksander zajął się dochodzeniem, w pierwszej kolejności oskarżył o spisek synów Areoposa, będących bliskimi przyjaciółmi Amyntasa. Z trzech braci stracono dwóch, trzeci - Aleksander - uniknął oskarżenia jedynie dzięki małżeństwu z córką Antypatra (wpływowego wodza) Antypatra. Po zakończeniu kampanii w Grecji Aleksander powrócił do Macedonii na zimę [[335 p.n.e.|335]]. Zgromadził dowody świadczące o zamieszaniu Amyntasa w spisek i kazał stracić za zdradę.
{{Przypisy}}