Kozacy rejestrowi: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
drobne
Pawski (dyskusja | edycje)
dr.mer., linki zewnętrzne
Linia 1:
'''Kozacy rejestrowi''' – [[Kozacy zaporoscy]] wpisani do tzw. imiennego wykazu [[Żołnierz|żołnierzy]] i tym samym wzięci na [[żołd]] [[Rzeczpospolita Obojga Narodów|Rzeczypospolitej]], później również Rosji. Pierwszy [[rejestr]] kozacki został sporządzony w [[1572]] roku.
 
Początkowo rejestr liczył około 400 osób, jego liczebność zmieniała się wraz z niepokojami i buntami na Ukrainie[[Ukraina (kraina historyczna)|Naddnieprzu]], w 1590 było już około 1000 Kozaków rejestrowych. W [[1637]] Kozacy wywalczyli sobie rejestr w liczbie 8000 osób i znaczne przywileje. W [[1638]], po klęsce [[Powstanie Pawluka |powstania Pawluka]] zmniejszono go do 6000 i ograniczono autonomię Kozaków.
 
Zbyt mała liczba Kozaków rejestrowych i zniewolenie pozostałych (traktowanych jak chłopów) była jedną z przyczyn wybuchu w [[1648]] [[powstanie Chmielnickiego|powstania Chmielnickiego]]. Zgodnie z [[Ugoda zborowska|Ugodą zborowską]] z sierpnia [[1649]] r., król [[Jan II Kazimierz]] uznał tytuł hetmański Chmielnickiego i rozszerzył rejestr Kozaków do 40000, natomiast po [[Bitwa pod Beresteczkiem|bitwie pod Beresteczkiem]], zmniejszono liczbę Kozakow rejestrowych do 20000 ([[Ugoda w Białej Cerkwi]] w [[1651]] r.).
 
Tabela. Siedziby pułków i liczba Kozaków rejestrowych po zawarciu Ugody zborowskiej w 1649 roku.<ref>Marek Gędek. ''Atlas historyczny wojen polskich'', s. 90-91. Bellona, Warszawa 2009. ISBN 978-83-11-11642-9</ref>
Linia 46:
 
==Zobacz też==
* [[Kozacy]]
* [[Ordynacja kurukowska]]