Geomorfologia Kołobrzegu: Różnice pomiędzy wersjami

Jeziorno-bagienną depresję [[Grzybowo (województwo zachodniopomorskie)|Grzybowa]] oddziela od morza wąski [[wał (geografia)|wał]] wydmowy osiągający wysokość 1-7 m n.p. [[plaża|plaży]]. Zaplecze wału charakteryzuje się występowaniem płytkiego [[zwierciadło wód podziemnych|zwierciadła wód gruntowych]] o dość znacznej (do 1,5 m) amplitudzie wahań rocznych. Praca przepompowni w Grzybowie i [[Korzystno|Korzystnie]] powoduje, iż tereny te pozostają suche. Przy wysokich stanach wód [[Morze Bałtyckie|Bałtyku]] i maksimach opadowych poziom wód gruntowych znacznie się podnosi, tworzą się rozległe [[rozlewisko|rozlewiska]] z podsiąkania. Zjawisko to zagraża stabilizacji wału wydmowego grożąc jego przerwaniem i [[powódź|powodzią]] sztormową. Nadmorski wał wydmowy z podcięciem klifowym o wysokości 1-4 m posiada zabudowę biologiczną. W podstawie wału wydmowego pojawiają się wychodnie torfów, a w podbrzeżu i na plaży występują toczeńce torfowe o dużych rozmiarach. Tempo [[abrazja (geologia)|abrazji]] (cofanie się linii brzegowej) na wydmowo-aluwialnym odcinku brzegu niziny Grzybowa ocenia się od kilku do 30 cm w skali roku. Szerokość nadmorskiego wału wydmowego zwiększa się w rejonie portu do 250 m, by ponownie zmniejszyć się na wschód od ujścia Parsęty. Wysokości pagórków wydmowych dochodzą do 8-10 m n.p.m.. Na wschód od [[ujście rzeki|ujścia]] [[Parsęta|Parsęty]] obszar brzegu jest umocniony na całej długości masywną opaską ochronną stanowiącą ochronę nadmorskiej promenady (ścianka Larsena z betonowym cokołem) z narzutem gwiazdobloków do 1 m ponad górną krawędź ścianki. Narzut gwiazdobloków posiada szerokość 5-6 m. Na zapleczu wał wydmowy o wysokości 2-5 m z podciosem klifowym. Na wysokości OW "Arka" betonowe schody przechodzą w [[pirs (budowla)|pirs]] wchodzący około 30 m w morze. Osłonę stanowi także zespół drewnianych ostróg, [[falochron]]y portowe oraz ciężka konstrukcja [[molo w Kołobrzegu|mola]]. Plaża i podbrzeże na wschód od falochronu portowego jest sztucznie zasilana [[urobek|urobkiem]] z pogłębiania [[tor wodny|toru podejściowego]] do [[Port Kołobrzeg|portu]].

Ze strukturą antykliny Kołobrzegu wiąże się występowanie [[woda mineralna|wód mineralnych]] ujmowanych dla [[lecznictwo uzdrowiskowe|celów leczniczych]]. Są one, obok wysokiej jakości [[borowina (torf)|borowiny]], podstawowym surowcem leczniczym decydującym o walorach uzdrowiskowych [[Kołobrzeg]]u. Należą one do reliktowych wód [[mezozoik|mezozoicznych]], a odnawianie ich zasobów następuje drogą ascenzji wód słonych z poziomu triasowego i cechsztyńskiego wzdłuż linii tektonicznych. Wody te są izolowane od powierzchni i posiadają utrudniony kontakt z wodami infiltracyjnymi. W profilu osadów czwartorzędowych o miąższości 40-50 m występują trzy poziomy glacjalne reprezentujące [[zlodowacenie]] [[Odra|Odry]], [[Warta|Warty]] i [[Wisła|Wisły]]. Są to kompleksy [[glina zwałowa|glin zwałowych]], osadów zastoiskowych i wodnolodowcowych. Najmłodsze gliny zwałowe zlodowacenia Wisły budują [[wysoczyzna morenowa|wysoczyznę morenową]]. Powierzchnia wysoczyzny, słabo urozmaicona hipsometrycznie, reprezentuje [[morena denna|morenę denną]] płaską. Większe deniwelacje w obrębie wysoczyzny notuje się w rejonie [[Zieleniewo (powiat kołobrzeski)|Zieleniewa]] i [[Budzistowo|Budzistowa]]. W stropie [[glina zwałowa|glin zwałowych]] występują często lodowcowe piaski gliniaste oraz piaszczysto-mułkowe osady jeziorne i organiczne (torfy, namuły) wypełniające różnej wielkości zagłębienia wytopiskowe po martwym lodzie. W obrębie doliny przymorskiej (dolina marginalna wód roztopowych) fragmentarycznie na powierzchni terenu, a przeważnie pod pokrywą torfów występują piaski i żwiry wodnolodowcowe, których powstanie wiąże się z późnoglacjalnym odpływem wód roztopowych i inicjalnym etapem tworzenia się [[sieć rzeczna|sieci rzecznej]]. W obrębie równiny jeziornej na zachód od Kołobrzegu występują piaski z domieszką [[próchnica (gleba)|humusu]] podścielone serią mułkowo-ilastą z cienkimi wkładkami namułów organicznych. Akumulacja tych osadów rozpoczęła się na u schyłku [[plejstocen]]u (zagłębienia po martwym lodzie) i kontynuowała się w [[holocen]]ie. W okresie litorynowym w wyniku podniesienia się [[poziom morza|poziomu morza]] zostały zalane najniżej położone obszary w rejonie [[ujście rzeki|ujścia]] [[Parsęta|Parsęty]]. Powstały wówczas mułki i iły jeziorne. W okresie subborealnym i subatlantyckim miała miejsce intensywna akumulacja [[torf]]ów oraz zasypywanie jezior i osadów przez powoli i ustawiczne przemieszczającą się wraz z cofaniem brzegu [[akumulacja eoliczna|akumulację eoliczną]]. We wschodniej części miasta osady jeziorne występują pod warstwą nasypów mineralnych na głębokości od 4,0 do 14,0 m. Wzdłuż wybrzeża uformował się wąski pas osadów akumulacji eolicznej budujących nadmorski wał wydmowy oraz pokrywy piasków eolicznych stopniowo przemieszczające się ku południowi i zasypujące płytkie [[torfowisko|torfowiska]]. W ujściowym odcinku [[dolina|doliny]] Parsęty rozwinęły się [[taras zalewowy|tarasy zalewowe]] zbudowane z piasków drobnoziarnistych przewarstwionych [[mady|madami]]. Mady reprezentują typ [[facja|facji]] powodziowej. Ich geneza wiąże się ze zjawiskiem [[cofka|cofki]] powodującej wlewy odmorskie w ujściowym odcinku [[rzeka|rzeki]]. Podobną sytuację można obserwować w rejonie Radzikowskiego Przedmieścia, gdzie w wyniku silnych powodzi nastąpiło rozmycie wału i zalanie najniżej położonych obszarów. Miąższość osadów facji powodziowej dochodzi do 2 m. W strefie powodziowej w obrębie doliny Parsęty występują niewielkie wydłużone pagórki piaszczyste - naspy powodziowe. Budują je piaski drobnoziarniste z domieszką różnoziarnistych o miąższości do 2 m.