Bristol Blenheim: Różnice pomiędzy wersjami

Samolot został początkowo zaprojektowany jako szybki, mały [[samolot pasażerski]] Bristol '''typ 142''', dla sześciu pasażerów, będący rozwinięciem samolotu typ 135 (samolot powstał na zlecenie Lorda Rothmere, właściciela [[Daily Mail]]). Prototyp, nazwany "Britain First", został oblatany 12 kwietnia [[1934]] i osiągnął prędkość 490 km/h. Pod wrażeniem jego dużej szybkości, w 1935, po próbach wojskowych, lotnictwo wojskowe zleciło także opracowanie wersji bombowej<ref>W. Bączkowski, op.cit., s.2-3</ref>. Pierwszy prototyp wersji bombowej, oznaczonej jako typ 142M, został oblatany 25 czerwca [[1936]]. Główną zmianą konstrukcyjną była zmiana układu z [[dolnopłat]]a na [[średniopłat]], w celu pomieszczenia [[komora bombowa|komory bombowej]]. Zamieniono ponadto silniki Bristol Mercury VI (640 KM) na Mercury VIII (850 KM)<ref name=squad>R. Mackay, P. Manley, op.cit.</ref>. Brytyjskie lotnictwo wojskowe ([[Royal Air Force]]) zamówiło od razu 150 samolotów, pod nazwą Blenheim<ref>W. Bączkowski, op.cit., s.3-5</ref>.

Względnie duża szybkość samolotu i brak ciężkich [[myśliwiec|samolotów myśliwskich]] spowodowały, że opracowano również wersję myśliwską samolotu. Konstrukcyjnie nie odróżniała się ona istotnie od bombowców, jedynie w miejscu drzwi bombowych pod kadłubem zamocowano ''gun pack'' – płaski zasobnik z 4 [[karabin maszynowy|karabinami maszynowymi]] Browning [[Kaliber broni|kaliber]] 7,7 mm z 2000 nabojów. W wersji myśliwskiej zbudowano 200 samolotów '''Blenheim Mk IF''' (F Mk I). Jako pierwsze z brytyjskich myśliwców, część z nich została wyposażona w radar AI Mk I i używana jako [[myśliwiec nocny|myśliwce nocne]]<ref name=bacz20/>. Następnie w ''gun pack'' wyposażono także 60 samolotów wersji '''Mk IVF'''. Samoloty te z racji dużego zasięgu były używane głównie w lotnictwie morskim do ochrony [[konwój|konwojów]] przed niemieckim lotnictwem.

3 września o godz. 10.30 (w chwili wypowiedzenia wojny przez Wielką Brytanię) wystartował w celu rozpoznania floty niemieckiej w [[Wilhelmshaven]]. 4 września 10 Blenheimów z Dywizjonów 107, 110 i 139 dokonały także (razem z samolotami [[Vickers Wellington|Wellington]]) pierwszego nalotu bojowego – przeciw niemieckim okrętom w Wilhelmshaven, jednakże bez efektów, za to ze stratą aż 5 samolotów od ognia przeciwlotniczego<ref name=bacz20>W. Bączkowski, op.cit., s. 19-20</ref>. Samolotów Blenheim używano także w lotnictwie przybrzeżnym ([[Coastal Command]]) – 11 marca [[1940]] Blenheim Mk IV jako pierwszy brytyjski samolot zatopił sam niemiecki [[okręt podwodny]] ([[U-31 (1936)|U-31]])<ref name=bacz22>W. Bączkowski, op.cit., s. 22</ref>. Kanadyjskie Bolingbroke dokonały pierwszych ataków lotniczych na U-boota i japoński okręt podwodny u wybrzeży Kanady. 6 dywizjonów Blenheimów było używanych w składzie [[BEF|brytyjskiego korpusu ekspedycyjnego]] we Francji w 1940, ponosząc duże straty podczas [[kampania francuska 1940|kampanii francuskiej]]. Zaprojektowane jako szybkie lekkie bombowce dzienne, Blenheimy okazały się przestarzałe już w zasadzie w chwili wybuchu wojny, kiedy pojawiły się myśliwce o lepszych osiągach, toteż po 1940 roku były kierowane głównie na poboczne teatry działań wojennych. W 1941 roku uczestniczyły w dziennych operacjach ofensywnych ''Circus'' nad Francję, a nawet nalotach nad Niemcy, lecz odbywanych w silnej osłonie myśliwskiej. Do końca 1941, wraz z przybyciem nowszych samolotów, głównie [[Douglas Boston]], Blenheimy zostały wycofane z operacji nad Europą zachodnią. Między kwietniem 1941 a początkiem 1942 Blenheimy używane były w operacji ''Channel Stop'' - ataków z małej wysokości przeciwko niemieckiej żegludze przybrzeżnej<ref name=squad/>. Samoloty te używane były także w walkach w [[Afryka|Afryce]], [[Grecja|Grecji]] na [[Bliski Wschód|Bliskim Wschodzie]] i Dalekim Wschodzie – w [[Birma|Birmie]] i [[Malaje|Malajach]] przeciw Japończykom. Samoloty te wycofano z pierwszej linii w [[1943]] roku. Mimo że szybkość Blenheimów już po wejściu do służby okazała się niewystarczająca, a udźwig bomb stał się względnie niewielki jak na dwusilnikowy samolot, konstrukcja ta była oceniana jako udana. Był to pierwszy nowoczesny bombowiec RAF, oceniany był także jako łatwy w pilotażu.

Począwszy od końca 1938 do wybuchu wojny, myśliwskie Blenheimy Mk.IF weszły na uzbrojenie 7 dywizjonów RAF, jednakże nie sprawdziły się jako dzienne ciężkie myśliwce, ponosząc duże straty z powodu słabej prędkości i manewrowości. Używane też były w walkach przez lotnictwo brytyjskie w Egipcie, Grecji, na Krecie i na Malajach<ref name=squad/>. Nieco lepiej sprawdzały się jako myśliwce nocne, po wyposażeniu w radar. Do czasu pojawienia się myśliwców nocnych "z prawdziwego zdarzenia" [[Bristol Beaufighter]], Blenheimy w wersji Mk IF używane były jako myśliwce nocne do osłony Wysp Brytyjskich. Podczas [[bitwa o Anglię|bitwy o Anglię]] stanowiły uzbrojenie 6 dywizjonów<ref name=squad/>. Pierwsze zwycięstwo Blenheim Mk.IF z radarem odniósł w nocy z 2 na 3 lipca 1940, zestrzeliwując bombowiec [[Dornier Do 17|Do 17Z]]<ref name=bacz20/>. Blenheim miał jednak stosunkowo słabe uzbrojenie strzeleckie, a niewielka przewaga prędkości nad bombowcami z reguły nie pozwalała mu na drugie podejście do celu. Ponadto, pierwsze modele radarów były mało precyzyjne. Po zastąpieniu przez Beaufightery (ostatecznie do maja 1941), Blenheimy z radarem były jeszcze używane do ofensywnych nocnych akcji nad Francją<ref name=squad/>. Blenheimy Mk.IVF, z uwagi na ich zasięg, używane były głównie przez Coastal Command do 1942 do osłony konwojów przybrzeżnych i lekkich sił morskich, patrolowania, eskorty samolotów torpedowych i bombowych ([[Bristol Beaufort]] i [[Lockheed Hudson]]) i zwalczania niemieckich samolotów patrolowych. W takim charakterze używano ich także nad Morzem Czerwonym (203. Dywizjon)<ref name=squad/>.

Uzbrojenie obronne składało się w wersjach bombowych z kilku [[karabin maszynowy|karabinów maszynowych]] kaliber 7,7 mm. Podstawowy zestaw to jeden stały karabin maszynowy Browning w lewym skrzydle strzelający do przodu i 1 karabin maszynowy Vickers K, a w późnych wersjachseriach wersji Mk.IV 2 km-y w wieżyczce grzbietowej (używane wieże: Bristol Mk.III z pojedynczym km Lewis lub Vickers K, Mk.IIIA z 2 km-ami Vickers lub Mk.IV z 2 km-ami Browning, wzasilanymi wieżyczcez grzbietowejtaśmy). NiektóreCzęść samolotysamolotów wersji Mk IV miałymiała 1 lub 2 zdalnie kierowane km-y Browning w dolnym stanowisku, strzelające w kierunku tyłu w stałej wieży pod nosem samolotu (przezroczystej Frazer-Nash FN-54 z 1 km Browning lub późniejszej nieprzezroczystej FN-54A z 2 km Browning)<ref name=squad/>. CzęśćNiektóre samolotówsamoloty Mk.IV miałabyły instalowanymodyfikowane wprzez ramachdodanie modyfikacjiruchomego pojedynczykarabinu ruchomymaszynowego karabin maszynowyVickers w przedniej osłonie kabiny bombardiera. Wersje myśliwskie miały ponadto podczepiony pod kadłubem "''gun pack''" – zasobnik z 4 karabinami maszynowymi Browning strzelającymi do przodu. Samolot zabierał w wersjach bombowych maksymalnie 454 kg bomb w komorze bombowej (w wariantach 2x227 kg lub 4x113 kg).<!-- oraz (w wersji Mk IV) 145 kg bomb pod skrzydłami. - niepotwierdzone-->

**Mk.II - 428 km/h na 3600 m<ref name=squad>Ron Mackay, Perry Manley: ''Bristol Blenheim in action'', Squadron/Signal Publications, 1988, ISBN 0-89747-209-8</ref>