Spisek lekarzy kremlowskich: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
AlohaBOT (dyskusja | edycje)
m naprawa linków, zmiany kosmetyczne
Mix321 (dyskusja | edycje)
drobne redakcyjne
Linia 1:
[[Plik:Vrachi-timashuk.png|thumb|right|200px|Sowiecki [[ukaz]] z [[20 stycznia]] [[1953]], nadający Lidii Timaszuk [[Order Lenina]], za "zdemaskowanie lekarzy-morderców"]]
 
'''Spisek lekarzy kremlowskich''' – jedna z największych [[prowokacja (zachowanie)|prowokacji]] politycznych w [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]] o kontekście [[antysemityzm|antysemickim]], mająca miejsce w latach [[1952]]-[[1953]], niezakończona wskutek śmierci jednego z głównych jej inspiratorów, [[Józef Stalin|Józefa Stalina]]. Jej głównym celem politycznym było rozpętanie powszechnego terroru i kolejnych [[czystek]] w [[KPZR|partii komunistycznej]] i strukturach państwowych [[ZSRR]] (wzorowanych na [[wielkaWielki czystkaterror (ZSRR)|czystkach stalinowskich]] z lat [[1936]]-[[1938]]) w [[Komunistyczna Partia Związku Radzieckiego|KPZR]] i strukturach państwowych ZSRR.
 
== Początek ==
Jednym z aspektów "spisku lekarzy" była wcześniejsza tzw. sprawa [[krymsprawa krymska]]ska -, w której [[Żydowski Komitet Antyfaszystowski]] (JAFK), pod przywództwem działacza żydowskiego [[Salomon Michoels|Salomona Michoelsa]], zaproponował w lutym [[1944]] roku rządowi ZSRR powołanie na Krymie "Żydowskiej Republiki [[Autonomia|Autonomicznej]]" (na wzór nieudanego eksperymentu z "narodowym państwem żydowskim" przeprowadzonego w [[Birobidżan]]ie w [[lata 30. XX wieku|latach 30.]]). Reakcja Stalina była gwałtowna, uznał on propozycję JAFK za działanie na rzecz pogwałcenia integralności terytorialnej państwa sowieckiego i próbę oderwania Krymu od ZSRR, a następnie domniemanego związania się z [[Stany Zjednoczone|USA]] i przekazania nowej republiki pod kontrolę tego państwa.
 
Plan prowokacji (zmierzający do wytoczenia [[syjonizm|antysyjonistycznego]] [[proces pokazowy|procesu pokazowego]]) zainspirował Józef Stalin, który za pomocą [[Ministerstwo Bezpieczeństwa Państwowego ZSRR|Ministerstwa Bezpieczeństwa Państwowego ZSRR]] (MGB) zorganizował nagonkę na część środowisk sowieckich [[Żydzi|Żydów]]. Zapoczątkowano ją w roku [[1948]] pod [[propaganda|propagandowym]] hasłem "walki z [[kosmopolityzm]]em oraz wpływami zachodnimi". - byłaByła to reakcja Stalina na niepożądane dla SowietówZSRR skutki powstania państwa [[Izrael]] (mimo iż ZSRR jako pierwszy formalnie uznał to państwo), kiedy to władze ZSRR zaczęły podejrzewać środowiska żydowskie w ZSRR o sprzyjanie państwu izraelskiemu. Prześladowania, mające miejsce od 1948, objęły głównie Żydów uczestniczących aktywnie w ówczesnym życiu politycznym ZSRR. MGB inspirowało i organizowało kampanię propagandową i represyjną pod hasłem "walki z [[syjonizm]]emsyjonizmem", który miał rzekomo zagrażać ZSRR, poprzez domniemane akty [[sabotaż]]u i dywersji gospodarczej (tzw. szkodnictwa).
 
W kilka lat później, Stalin nakazał zorganizowanie zamachu na przewodniczącego JAFK, Salomona Michoelsa w zainscenizowanym wypadku samochodowym, w wyniku którego poniósł on śmierć. Kolejne aresztowania dotknęły wszystkich członków JAFK, z których wielu zlikwidowano natychmiast, a pozostałych osądzono (wcześniej wymuszając zeznania torturami). Proces (tzw. sprawa syjonistów), zakończył się [[12 sierpnia]] [[1952]] skazaniem Salomona Łozowskiego - członka KC KPZR, wiceministra spraw zagranicznych i zastępcy szefa Radzieckiego Biura Informacyjnego (''Sowinformbiura''), oraz 12 żydowskich przedstawicieli życia kulturalnego na [[kara śmierci|karę śmierci]].