Wersja z 01:07, 18 wrz 2010 edytuj Konradek (dyskusja \| edycje) 12 936 edycji m Szachownica (szachy) przeniesiono do Szachownica: główne pojęcie ← poprzednia edycja		Wersja z 14:03, 17 paź 2010 edytuj anuluj edycję VanWiel (dyskusja \| edycje) Redaktorzy 173 214 edycji linki zewnętrzne następna edycja →
Linia 18: [[Plik:GlassChessSet2.jpg\|thumb\|242px\|Szachy wykonane ze szkła]] {{commonscat\|Chessboards}} '''Szachownica''' – w [[Szachy\|szachach]] klasycznych i [[Warcaby\|warcabach]] kwadratowa 64-polowa [[Gra planszowa\|plansza]], składająca się z 8 poziomych rzędów i 8 pionowych kolumn (rzędy i kolumny nazywane są również liniami). Pola te są przemiennie jasne i ciemne (dla ujednolicenia nazywane kolorem białym i czarnym). Każda linia pól w pionie oznaczona jest w [[Szachowa notacja algebraiczna\|notacji algebraicznej]] literą (od '''a''' do '''h'''), natomiast liniom pól w poziomie przyporządkowane są cyfry (od '''1''' do '''8'''). Dzięki temu każde pole ma swoją współrzędną i może być w łatwy sposób zlokalizowane. Pole '''a1''' jest koloru czarnego i znajduje się zawsze w lewym dolnym rogu szachownicy (dla zawodnika grającego białymi [[~~Bierki~~Bierka ~~szachowe~~szachowa\|bierkami]]). Standardowy wymiar szachownicy wynosi 50 x 50 [[Centymetr\|cm]]. Oprócz linii pionowych i poziomych na szachownicy istnieją również diagonale (przekątne), które tworzą pola jednego koloru stykające się narożnikami (np. diagonala '''a1'''-'''h8'''). Pierwsza i ósma linia nazywane są [[Linia przemiany\|liniami przemiany]], natomiast cztery środkowe pola '''d4''', '''e4''', '''d5''' i '''e5''' tworzą [[Centrum (szachy)\|centrum]] szachownicy. Linia 24: Współcześnie stosowana szachownica ukształtowała się dopiero w na przełomie [[XIII wiek\|XIII]] i [[XIV wiek]]u. Wcześniej używane szachownice (np. w szachach [[Czaturanga\|indyjskich]], perskich lub arabskich) miały pola jednobarwne, zresztą w niektórych dzisiejszych odmianach szachów (np. [[Shōgi\|japońskich]]) pola również są jednego koloru. W szachach [[Xiangqi\|chińskich]] i koreańskich jest podobnie, z tym że w odmianach tych figury poruszają się nie po polach, ale po pionowych i poziomych liniach przecinających szachownicę. Szachownice do gry w szachy wykonane są najczęściej z [[Drewno (technika)\|drewna]], [[~~karton~~Tektura\|kartonu]]u bądź [[tworzywa sztuczne]]go. Poza tablicami turniejowymi, których najważniejszą cechą jest trwałość i funkcjonalność, wytwarza się także szachownice (i bierki) artystyczne, m.in. z [[Metale\|metalu]], [[Masa perłowa\|masy perłowej]], [[Ceramika\|ceramiki]], [[Szkło ołowiowe\|kryształu]], [[Szkło\|szkła]], [[bursztyn]]u lub [[marmur]]u. Oprócz klasycznej 64-polowej szachownicy można również spotkać tablice o innym kształcie i liczbie pól, np. w [[Szachy heksagonalne\|szachach heksagonalnych]] szachownica składa się z 91 sześciokątnych pól w trzech kolorach, a [[szachy Capablanki]] rozgrywane są na szachownicy 80- lub 100-polowej. Sama szachownica, dzięki swoim [[Geometria\|geometrycznym]] i [[matematyka\|matematycznym]] właściwościom, służy nie tylko do gry w szachy, ale wykorzystywana jest także we wszelakich zadaniach i łamigłówkach, jak i w innych grach (np. [[warcaby]], [[warcaby polskie]]). Z szachownicą związana jest również '''''legenda o podwajaniu ziaren''''', w której hinduski władca Scheram (ew. Shehram), chcąc wynagrodzić mędrca Sessę (ew. Sissę) za wynalezienie przez niego gry w szachy, zgadza się na spełnienie jego życzenia. Życzenie to, z pozoru błahe i niepoważne, a polegające na podwajaniu liczby ziaren na każdym kolejnym polu szachownicy, okazuje się nie do spełnienia, gdyż liczba ta, będąca sumą szeregu złożonego z liczby 2 z kolejnymi potęgami od 0 do 63 (tj. 1, 2<sup>1</sup>, 2<sup>2</sup>, 2<sup>3</sup>, 2<sup>4</sup>, ... ,2<sup>63</sup>), wynosi 18 446 744 073 709 551 615 (czyli ponad 18 [[trylion]]ów) i odpowiada ok. ośmiokrotnej ilości zboża zebranego z powierzchni całej kuli ziemskiej. Legenda, choć nie ma bezpośredniego związku z grą w szachy, ukazuje tkwiące w nich matematyczne możliwości i jest doskonałym przykładem na ich złożoność. Linia 31: * [[Władysław Litmanowicz\|W.Litmanowicz]], [[Jerzy Giżycki (krytyk filmowy)\|J. Giżycki]], "[[Szachy od A do Z]]", Warszawa 1987, str. 922, 1182 i 1183 == Zobacz też == * [[Heraldyka szachowa\|Szachowa heraldyka]] == Linki zewnętrzne == * [http://mathworld.wolfram.com/Chessboard.html Chessboard -- from Wolfram MathWorld] {{lang\|en}} * [http://www.chessbase.com/newsdetail.asp?newsid=6739 Chess sets for the Jet Set] {{lang\|en}} [[Kategoria:Szachy]] {{~~Link~~link FA\|pt}} [[cs:Šachovnice]]

Szachownica: Różnice pomiędzy wersjami