Układ współrzędnych 1965: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m kat.
ilustracja, drobne redakcyjne, drobne techniczne, WP:SK, drobne merytoryczne
Linia 1:
'''Układ współrzędnych "1965"''' ''(Państwowy Układ Współrzędnych Geodezyjnych 1965)'' – [[układ współrzędnych]] płaskich prostokątnych w odwzorowaniu konforemnym ([[odwzorowanie quasi-stereograficzne]]), zwany '''''układem "1965"''''', stosowany do opracowań w skali 1:5000 i skalach większych ([[mapa zasadnicza]]).
 
Układ "1965" obowiązywał do 31 grudnia [[2009]] i został zastąpiony przez [[Układ współrzędnych 2000|układ współrzędnych 2000]]. Układ "1965" nie należy do [[Państwowy system odniesień przestrzennych|państwowego systemu odniesień przestrzennych]] od 1 stycznia [[2010]]<ref>{{Dziennik Ustaw|rok=2000|numer=70|pozycja=821}}</ref>.
 
== Opis ==
[[Plik:Strefy ukladu 1965.JPG|thumb|240px|Strefy układu współrzędnych "1965"]]
W układzie tym obszar Polski podzielono na pięć stref odwzorowawczych, przy czym podstawą do wydzielenia stref były granice [[Podział administracyjny Polski|podziału administracyjnego]]. Każda strefa objęła pewną liczbę województw zgodnie z ówczesnym [[Podział administracyjny Polski 1957-1975|podziałem administracyjnym]].
 
Kolejne strefy obejmowały następujące [[Województwo|województwa]] (według podziału województw sprzed 1975):
* '''strefa I''' - [[Województwo kieleckie|kieleckie]], [[Województwo krakowskie|krakowskie]], [[Województwo lubelskie|lubelskie]], [[Województwo łódzkie|łódzkie]] i [[Województwo rzeszowskie|rzeszowskie]],
* '''strefa II''' - [[Województwo białostockie|białostockie]], [[Województwo olsztyńskie|olsztyńskie]] i [[Województwo warszawskie|warszawskie]],
* '''strefa III''' - [[Województwo bydgoskie|bydgoskie]], [[Województwo gdańskie|gdańskie]], [[Województwo koszalińskie|koszalińskie]] i [[Województwo szczecińskie|szczecińskie]],
* '''strefa IV''' - [[Województwo opolskie|opolskie]], [[Województwo poznańskie|poznańskie]], [[Województwo wrocławskie|wrocławskie]] i [[Województwo zielonogórskie|zielonogórskie]],
* '''strefa V''' - [[Województwo katowickie|katowickie]].
 
Strefy mają różną wielkość, a nonsens oparcia ich granic na [[Podział administracyjny Polski|podziale administracyjnym]] ujawnił się już w [[1975]], kiedy wprowadzono nowy [[Podział administracyjny Polski|podział administracyjny]] kraju na 49 województw. Okazało się wówczas, że niektóre województwa znalazły się w dwóch, a nawet trzech strefach odwzorowawczych.
 
Każda strefa została oddzielnie odwzorowana w płaszczyznę. Dla stref: I, II, III i IV zastosowano odwzorowanie quasi-stereograficzne, natomiast dla strefy V [[odwzorowanie Gaussa-Krügera]]. Uzyskano małe wartości zniekształceń ze względu na niewielkie rozmiary stref. W strefach I - IV1–4, rzutowania dokonano na płaszczyzny sieczne, dlatego też zniekształcenia odwzorowawcze rozkładają się koncentrycznie do punktów głównych tych stref. W strefie V bez zniekształceń odwzorowują się dwie linie.
 
Z każdą strefą odwzorowawczą jest związany odrębny układ współrzędnych prostokątnych. Początki układów współrzędnych mają wartości rzędnej i odciętej dobrane tak, aby współrzędne w układzie "1965" stwarzały wrażenie współrzędnych w układzie "1942". Osie rzędnych układów współrzędnych nie są skierowane w stronę północy geograficznej. Dla każdej strefy mają one inny kąt skręcenia dochodzący nawet do kilku stopni. Rzeczywiste współrzędne w układzie "1965" mają cztery cyfry znaczące. Na mapach w układzie "1965", współrzędne opisujące siatkę kilometrową są pozbawione pierwszej cyfry.
 
Każde odwzorowanie quasi-stereograficzne jako wiernokątne odwzorowanie płaszczyznowe elipsoidy definiuje się określając położenie punktu głównego (punktu styczności płaszczyzny z powierzchnią elipsoidy) oraz skalę odwzorowania w tym punkcie, będącą równocześnie skalą podobieństwa odwzorowania. W strefach 1-41–4 układu przyjęto skalę w punkcie głównym m<sub>0</sub> = 0,9998, czyli zniekształcenie odwzorowawcze w tym punkcie wynosiło z założenia od -20 do +20 cm/km. Układ "1965" był przeznaczony głównie do tworzenia i eksploatacji [[mapa zasadnicza|mapy zasadniczej]]<ref>[http://www.wodgik.katowice.pl/html/definicje/definicje.htm wodgik.katowice.pl]</ref>.
 
== Parametry układu ==
{| class="wikitable"
|+ '''Parametry układu 1965 dla poszczególnych stref.'''
Linia 88 ⟶ 89:
|}
 
: <small>'''UWAGA:''' W definicji '''2171''' był błąd: Y<sub>0</sub> = 5 647 000 zamiast Y<sub>0</sub> = 5 467 000. Prawidłowa definicja I strefy układu "1965" ma kod '''3120'''.</small>
 
{{Przypisy}}