Gazociąg Północny: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m Wycofano edycje użytkownika 83.30.191.13 (dyskusja). Autor przywróconej wersji to Xywek.
zmiany redakcyjne
Linia 1:
[[Plik:Nordstream.png|thumb|300px|Schematyczna trasa gazociągu północnego]]
'''Gazociąg północny''' – budowany [[gazociąg]] służący do transportu [[gaz ziemny|gazu ziemnego]] z [[Rosja|Rosji]] do [[Niemcy|Niemiec]] i państw Europy zachodniej. WedługGazociąg planów,poprowadzony będzie przebiegaćpo dnemdnie [[Morze Bałtyckie|Morza Bałtyckiego]], omijając naturalne kraje tranzytowe – [[Polska|Polskę]] i [[Krajekraje bałtyckie|republiki bałtyckie]].<br />Gazociąg budowany jest przez [[konsorcjum]] [[Nord Stream]], utworzone przez firmy gazowe niemieckie, rosyjską i holenderską.
[[29 sierpnia]] [[2006]] firmy rosyjska [[Gazprom]] oraz niemiecka [[E.ON|E.ON Ruhrgas]] i [[BASF]] podpisały w [[Moskwa|Moskwie]] porozumienie końcowe dotyczące budowy Gazociągu Północnego i utworzenia konsorcjum [[Nord Stream]].
 
== BudowaUdziałowcy konsorcjum ==
[[29 sierpnia]] [[2006]] firmyr. rosyjska firma [[Gazprom]] oraz niemieckaniemieckie firmy [[E.ON|E.ON Ruhrgas]] i [[BASF]] podpisały w [[Moskwa|Moskwie]] porozumienie końcowe dotyczące budowy Gazociągu Północnego i utworzenia konsorcjum [[Nord Stream]]. [[10 czerwca]] [[2008]] r. do konsorcjum dołączyła holenderska firma [[N.V. Nederlandse Gasunie]].
Umowę o rozpoczęciu budowy podpisano 8 września 2005, jej zakończenie przewiduje się w 2011 roku. Gazociąg będzie przebiegał z miejscowości [[Babajewo]] w rosyjskim [[obwód wołogodzki|obwodzie wołogodzkim]] do brzegu Morza Bałtyckiego w [[Wyborg]]u, a następnie dnem Morza Bałtyckiego do [[Lubmin]]a koło [[Greifswald]]u w Niemczech.
 
BudowęW prowadzi [[konsorcjum]], wNord którymStream 51% udziałów ma rosyjska firma naftowa [[Gazprom]], a niemieccy partnerzy [[Wintershall]] należący do [[BASF]] i [[E.ON|E.ON Ruhrgas]] po 20% orazi holenderskiholenderska firma [[N.V. Nederlandse Gasunie]] – 9%. Gasunie, dołączyłoktóra 10później czerwcadołączyła 2008do r.konsorcjum, przejmującprzejęła po 4,5% udziałów niemieckich partnerów<ref>[http://rbcnews.com/free/20080620155724.shtml RosBusinessConsulting - News Online]</ref>.
Gazociąg Północny będą tworzyły dwie nitki, a jego całkowita długość ma wynieść 1220 km, w tym 1189 km wyniesie odcinek podmorski. Jedynie oba odcinki końcowe przebiegać będą przez [[Morze terytorialne|wody terytorialne]] Rosji i Niemiec, zaś pozostała, przeważająca część przebiegać będzie przez [[Wyłączna strefa ekonomiczna|strefy ekonomiczne]] [[Szwecja|Szwecji]], [[Finlandia|Finlandii]] i [[Dania|Danii]]. Jako pierwsza zgodę wydała Dania<ref>[http://forsal.pl/artykuly/363096,dania_zgadza_sie_na_nord_stream.html. Dania zgadza się na Nord Stream], forsal.pl, 20.10.2009</ref>, następnie Szwecja<ref>[http://forsal.pl/artykuly/367956,szwecja_zgodzila_sie_na_gazociag_polnocny.html, Szwecja zgodziła się na Gazociąg Północny], forsal.pl, 05.11.2009</ref> i Finlandia<ref>[http://forsal.pl/artykuly/368015,ostatni_kraj_zgadza_sie_na_gazociag_polnocny.html, Ostatni kraj zgadza się na Gazociąg Północny], forsal.pl, 05.11.2009</ref><ref>[http://forsal.pl/artykuly/397884,finlandia_wydala_ostateczna_zgode_na_gazociag_polnocny.html, Finlandia wydała ostateczną zgodę na Gazociąg Północny], forsal.pl, 12.02.2010</ref>. Latem 2007 r. zmieniono planowany przebieg gazociągu, po zmianach gazociąg ma omijać [[Bornholm]] od północy<ref>Najwyższy Czas!, nr 35-36, s. XXI</ref>.
 
== Przebieg gazociągu ==
UmowęGazociąg o rozpoczęciu budowy podpisano 8 września 2005, jej zakończenie przewiduje się w 2011 roku. GazociągPółnocny będzie przebiegał z miejscowości [[Babajewo]] w rosyjskim [[obwód wołogodzki|obwodzie wołogodzkim]] do brzegu Morza Bałtyckiego w [[Wyborg]]u, a następnie dnem Morza Bałtyckiego do [[Lubmin]]a koło [[Greifswald]]u w Niemczech.
 
Gazociąg Północny będą tworzyły dwie nitki, a jego całkowita długość ma wynieść 1220 km, w tym 1189 km wyniesie odcinek podmorski. Jedynie oba odcinki końcowe przebiegać będą przez [[Morze terytorialne|wody terytorialne]] Rosji i Niemiec, zaś pozostała, przeważająca część przebiegać będzie przez [[Wyłączna strefa ekonomiczna|strefy ekonomiczne]] [[Szwecja|Szwecji]], [[Finlandia|Finlandii]] i [[Dania|Danii]]. Jako pierwsza zgodę wydała Dania<ref>[http://forsal.pl/artykuly/363096,dania_zgadza_sie_na_nord_stream.html. Dania zgadza się na Nord Stream], forsal.pl, 20.10.2009</ref>, następnie Szwecja<ref>[http://forsal.pl/artykuly/367956,szwecja_zgodzila_sie_na_gazociag_polnocny.html, Szwecja zgodziła się na Gazociąg Północny], forsal.pl, 05.11.2009</ref> i Finlandia<ref>[http://forsal.pl/artykuly/368015,ostatni_kraj_zgadza_sie_na_gazociag_polnocny.html, Ostatni kraj zgadza się na Gazociąg Północny], forsal.pl, 05.11.2009</ref><ref>[http://forsal.pl/artykuly/397884,finlandia_wydala_ostateczna_zgode_na_gazociag_polnocny.html, Finlandia wydała ostateczną zgodę na Gazociąg Północny], forsal.pl, 12.02.2010</ref>. Latem 2007 r. zmieniono planowany przebieg gazociągu, po zmianachzmianie gazociąg ma omijać [[Bornholm]] od północy<ref>Najwyższy Czas!, nr 35-36, s. XXI</ref>.
== Budowa ==
Koszt gazociągu jest planowany na 7,4 miliarda [[euro]]<ref>[http://www.nord-stream.com/en/the-pipeline.html The Pipeline - Nord Stream AG]</ref>, znacznie więcej niż gazociąg poprowadzony alternatywną drogą lądową. Inwestorzy uzasadniają sensowność ekonomiczną oszczędnością opłat tranzytowych. Według zapewnień byłego prezydenta Rosji, [[Władimir Putin|Władimira Putina]], po oddaniu pierwszej nitki gazociąg ma osiągnąć wydajność 27 miliardów m³ gazu rocznie, po oddaniu pierwszej nitki, a 55 mld m³ rocznie po oddaniu do użytku drugiej.
Umowę o rozpoczęciu budowy Gazociągu Północnego podpisano 8 września 2005 r., jej zakończenie przewiduje się w 2011 roku.
W budowie tych instalacji udział bierze rosyjska [[Flota Bałtycka Marynarki Wojennej Rosji|Flota Bałtycka]]. [[Okręt hydrograficzny|Okręty hydrograficzne]] biorą udział w wyznaczaniu przebiegu tej linii, a bezzałogowe wojskowe [[batyskaf]]y będą układały jej instalacje. Po zakończeniu budowy rosyjska marynarka wojenna ma chronić to przedsięwzięcie.
 
W budowie tych instalacji gazociągu udział bierze rosyjska [[Flota Bałtycka Marynarki Wojennej Rosji|Flota Bałtycka]]. [[Okręt hydrograficzny|Okręty hydrograficzne]] biorą udział w wyznaczaniu przebiegu tej linii, a bezzałogowe wojskowe [[batyskaf]]y będą układały jej instalacje. Po zakończeniu budowy rosyjska marynarka wojenna ma chronićochroniać to przedsięwzięcie.
 
W grudniu 2008 r. prace zostały wstrzymane z powodu kryzysu gospodarczego na świecie i małej opłacalności jego budowy.
Linia 17 ⟶ 23:
 
Pierwsza nitka gazociągu ma być oddana do użytku we wrześniu 2011 roku, a druga w 2012 roku<ref>{{cytuj stronę|url=http://gazownictwo.wnp.pl/estonia-gazociag-polnocny-moze-przeszkadzac-okretom-nato,113858_1_0_0.html|tytuł=Estonia. Gazociąg Północny może przeszkadzać okrętom NATO|autor=PAP|data=30-06-2010|opublikowany=wnp.pl|data dostępu=1-07-2010 |język = pl}}</ref>.
 
== Udziałowcy ==
Budowę prowadzi [[konsorcjum]], w którym 51% udziałów ma rosyjska firma naftowa [[Gazprom]], a niemieccy partnerzy [[Wintershall]] należący do [[BASF]] i [[E.ON|E.ON Ruhrgas]] po 20% oraz holenderski [[N.V. Nederlandse Gasunie]] – 9%. Gasunie dołączyło 10 czerwca 2008 r. przejmując po 4,5% udziałów niemieckich partnerów<ref>[http://rbcnews.com/free/20080620155724.shtml RosBusinessConsulting - News Online]</ref>.
 
== Racjonalność ekonomiczna ==
Koszt gazociągubudowy jestGazociągu planowanyPółnocnego przewidywany jest na 7,4 miliarda [[euro]]<ref>[http://www.nord-stream.com/en/the-pipeline.html The Pipeline - Nord Stream AG]</ref>, znacznie więcej niż gazociąg poprowadzony alternatywną drogą lądową. Inwestorzy uzasadniają sensowność ekonomiczną oszczędnością opłat tranzytowych. Według zapewnień byłego prezydenta Rosji, [[Władimir Putin|Władimira Putina]], po oddaniu pierwszej nitki gazociąg ma osiągnąć wydajnośćprzepustowość 27 miliardów m³ gazu rocznie, po oddaniu pierwszej nitki, aoraz 55 mld m³ rocznie po oddaniu do użytku drugiej nitki.
Strony rosyjska i niemiecka zgodnie twierdzą, iż wysokie koszty budowy gazociągu poprowadzonego trasą bałtycką zostaną zrównoważone brakiem kosztów tranzytu przez Polskę, [[Litwa|Litwę]], [[Łotwa|Łotwę]], [[Białoruś]] czy [[Ukraina|Ukrainę]], zatem z ekonomicznego punktu widzenia projekt ten, jako inwestycja długoterminowa, ma uzasadnienie ekonomiczne.
 
Jednakże spółka Nord Stream, zajmująca się budową Gazociągu Północnego, nie przeprowadziła rozmów ani konsultacji w sprawie opłat tranzytowych gazu w przypadku wybudowania gazociągu przez terytorium Polski, Litwy i [[Estonia|Estonii]] z rządami tych państw w celu ustalenia wysokości opłat tranzytowych.
Strony rosyjska i niemiecka zgodnie twierdzą, iż wysokie koszty budowy gazociągu poprowadzonego trasą bałtycką zostaną zrównoważone brakiem kosztów tranzytu przez Polskę, [[Litwa|Litwę]], [[Łotwa|Łotwę]], [[Białoruś]] czy [[Ukraina|Ukrainę]], zatem z ekonomicznego punktu widzenia projekt ten, jako inwestycja długoterminowa, ma uzasadnienie ekonomiczne. Jednak spółka Nord Stream, zajmująca się budową Gazociągu Północnego, nie przeprowadziła rozmów ani konsultacji w sprawie opłat tranzytowych przesyłu gazu w przypadku wybudowania gazociągu przez terytorium Polski, Litwy i [[Estonia|Estonii]] z rządami tych państw w celu ustalenia wysokości opłat tranzytowych. Ponadto do dziś nie są znane koszty usunięcia pozostałości broni chemicznej i biologicznej zatopionej po II wojnie światowej na dnie Bałtyku, której część znajduje się na trasie przebiegu Gazociągu Północnego. Do dziś nie są oszacowane szkody jakie budowa gazociągu spowoduje w środowisku dla flory i fauny wód i dna Bałtyku. Do dziś też nie wiadomo, o ile koszty eksploatacji gazociągu poprowadzonego po dnie Bałtyku przewyższą koszty eksploatacji gazociągu poprowadzonego drogą lądową (pomijając opłaty tranzytowe).
Do dziś nie są znane koszty usunięcia pozostałości broni chemicznej i biologicznej zatopionej po II wojnie światowej na dnie Bałtyku, której część znajduje się na trasie przebiegu Gazociągu Północnego.
Do dziś nie są oszacowane szkody jakie budowa gazociągu spowoduje dla środowiska oraz flory, fauny wód i dna Bałtyku.
Do dziś też nie wiadomo, o ile koszty eksploatacji gazociągu poprowadzonego po dnie Bałtyku przewyższą koszty eksploatacji gazociągu poprowadzonego drogą lądowym (uwzględniając również opłaty tranzytowe).
 
Według przeciwników projektu, (głównie polityków z Polski i z krajów bałtyckich), przedstawione wyżej tezy oraz, brak konsultacji z Polską, Litwą i Estonią, zaangażowanie kanclerza Niemiec Gerharda Schrödera, niemieckiego MSZ oraz następnej kanclerz [[Angela Merkel|Angeli Merkel]] do forsowania projektu wbrew argumentom ekonomicznym, zagrożeniom ekologicznym Bałtyku uzasadniauzasadniają stwierdzenie, że budowa Gazociągu Północnego jest projektem politycznym, a nie ekonomicznym, i jako taki grozi spójnośćspójności Unii Europejskiej, stwarzając zagrożenie bezpieczeństwudla energetycznemubezpieczeństwa energetycznego oraz ekonomicznemu dlaekonomicznego krajów, które przyjęty przebieg gazociągu pomija.
 
Według zwolenników projektu Gazociąg Północny ma uzasadnienie ekonomiczne, ponieważ dla Rosji Polska i kraje bałtyckie określane są przez nich jako mało przewidywalne i obawami przerwania dostaw gazu w przypadku konfliktu politycznego lub ekonomicznego Rosji z którymś z tych krajów. W przypadku długoterminowych inwestycji infrastrukturalnych pewność zysku jest dużo ważniejsza od jego wysokości. Zwracają także uwagę, na fakt że polskie władze nie protestowały przeciwko zagrożeniom ekologicznym, oraz nie zwracały uwagi na racjonalność ekonomiczną w przypadku projektu budowy gazociągu norweskiego.
 
== Kontrowersje ==
Gazociąg Północny jest poddawany międzynarodowej krytyce, najsilniejszej ze strony Polski i państw bałtyckich, z następujących powodów:
* Gazociąg jest postrzegany jako przedsięwzięcie polityczne, mające na celu ominięcie Polski i krajów bałtyckich jako krajów tranzytowych<ref>[http://www.mosnews.com/money/2005/12/30/iaeagainstpipeline.shtml]</ref>. Z tego powodu Polska i kraje bałtyckie obawiają się możliwości używania gazociągudostaw gazu jako instrumentu wywierania przez Rosję nacisku politycznego lub ekonomicznego przez Rosję. Jako przykład takiej polityki Rosji podaje się konflikt naftowy z Ukrainą z 2005 roku. <br />Były polski [[Ministerstwo Obrony Narodowej|Minister Obrony Narodowej]], a obecnie [[Ministerstwo Spraw Zagranicznych|Minister Spraw Zagranicznych]] [[Radosław Sikorski]] przyrównał nawet umowę o budowie gazociągu do [[Pakt Ribbentrop-Mołotow|Paktu Ribbentrop-Mołotow]]<ref>[http://wiadomosci.wp.pl/kat,9271,wid,8421192,wiadomosc.html Sikorski: niech Rosja wyjaśni, dlaczego protestuje przeciwko amerykańskiej bazie w Polsce ]</ref>.
* Podważana jest racjonalność ekonomiczna przedsięwzięcia. Jego projektantom i wykonawcom zarzuca się nieuwzględnienie ogromnych kosztów obsługi i konserwacji gazociągu biegnącego po dnie Bałtykumorza, które, zdaniem przeciwników projektu, przewyższą korzyści wynikające z uniknięcia opłat [[Tranzyt (transport)|tranzytowych]].
* Omijane gazociągiem kraje podnoszą kwestię obniżenia swojego [[Bezpieczeństwo energetyczne|bezpieczeństwa energetycznego]].
* Wskazywane jest ryzyko katastrofy ekologicznej Bałtyku spowodowanej uwolnieniem zalegającej na dnie Bałtyku [[broń chemiczna|broni chemicznej]], zatapianej tam po obydwu wojnach światowych w beczkach, kontenerach i wrakach okrętów, co mogłoby spowodować nieodwracalne zniszczenie ekosystemu Bałtyku<ref>[http://www.mosnews.com/money/2005/09/16/lithuaniapipeline.shtml]</ref>. Rosja uważa te obawy za nieuzasadnione, twierdząc, że budowa gazociągu przyczyni się raczej do oczyszczenia Bałtyku z owych groźnych składowisk.
* Zastrzeżenia ekologów dotyczą również naruszenia dna morskiego i skał będących siedliskiem dla żywych organizmów (wykop szeroki na 15 m) oraz zagrożeń dla rezerwatów w [[Zatoka Greifswaldzka|Zatoce Greisfwaldzkiej]]<ref>[http://www.naszdziennik.pl/index.php?typ=sw&dat=20090210&id=sw24.txt Co oznacza Nord Stream dla Morza Bałtyckiego?]</ref>
* Podnosi się kwestię uzależnienia Europy Zachodniej od jednego źródła gazu,. budowaBudowa gazociągu bałtyckiego jest postrzegana jako próba zwiększenia uzależnienia [[Unia Europejska|Unii Europejskiej]] od dostaw rosyjskich<ref>[http://service.spiegel.de/cache/international/0,1518,393163,00.html International - SPIEGEL ONLINE - Nachrichten<!-- Tytuł wygenerowany przez bota -->]</ref>.
* Pojawiły się również pytania o to czy gazociąg nie narusza [[wyłączna strefa ekonomiczna|wyłącznej strefy ekonomicznej]] Estonii<ref>[http://www.gazetawyborcza.pl/1,75248,4507401.html Estonia zatrzymała gazociąg bałtycki]</ref>.
 
Linia 45 ⟶ 46:
 
== Skandal polityczny w Niemczech ==
ÓwczesnySilnymi obrońcami idei gazociągu od momentu, gdy projekt był jeszcze w fazie negocjacji, byli ówczesny kanclerz Niemiec [[Gerhard Schröder]] oraz ówczesny prezydent Rosji [[Władimir Putin]] byli silnymi obrońcami idei gazociągu, gdy projekt był jeszcze w fazie negocjacji. Umowa między Rosją a Niemcami w sprawie budowy gazociągu została podpisana została 2 tygodnie przed [[wybory parlamentarne|wyborami parlamentarnymi]] w Niemczech, w których kanclerz Schröder stracił stanowisko. Wkrótce po wyborach były już kanclerz Gerhard Schröder objął stanowisko przewodniczącego rady nadzorczej konsorcjum powołanego do budowy gazociągu.
 
ZostałoPrzejście topolityka bezpośrednio zaangażowanego w negocjacje do firmy będącej stroną tych negocjacji uznane zostało za skandal, nie tylko przez niemieckie, ale także i przez międzynarodowe media, i ocenione jako konflikt interesów<ref>[http://service.spiegel.de/cache/international/0,1518,389965,00.html International - SPIEGEL ONLINE - Nachrichten<!-- Tytuł wygenerowany przez bota -->]</ref><ref>[http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2005/12/12/AR2005121201060.html Gerhard Schroeder's Sellout]</ref>. Podniesiono zarzut, że decyzja o podpisaniu kontraktu z Rosją mogła być motywowana osobistymi korzyściami, nie zaś interesem Niemiec.
 
Podobne kontrowersje wywołało działanie [[Finlandia|fińskiego]] polityka [[Paavo Lipponen]]a. Pełniąc funkcję [[premierzy Finlandii|premiera]] był on zwolennikiem projektu Gazociągu Północnego. Po zakończeniu działalności politycznej w 2008 został zatrudniony przez spółkę [[Nord Stream]]. Do jego obowiązków należy wspieranie Nord Stream w kontaktach z władzami i instytucjami fińskimi.