Skrzela (anatomia): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Luckas-bot (dyskusja | edycje)
m r2.7.1) (robot dodaje: hu:Kopoltyú
Ark (dyskusja | edycje)
drobne merytoryczne
Linia 4:
 
U niektórych [[Skorupiaki|skorupiaków]] i [[Kijanka|kijanek]] płazów występują skrzela zewnętrzne, wystające poza obręb ciała. U wyżej uorganizowanych zwierząt skrzela wewnętrzne znajdują się w komorze skrzelowej.
 
Skrzela [[mięczaki|mięczaków]] nazywane są '''ktenidiami''' (''ktenos'' – grzebień). Znajdują się w [[Jama płaszczowa|jamie płaszczowej]]. Czasami są wzmocnione chrząstką i przyjmują różne kształty (grzebykowaty, drzewkowaty, blaszkowaty lub inny){{r|Blaszak}}. U [[małże|małży]] służą również do odfiltrowywania pokarmu z wody.
 
Skrzela ryb wsparte są na - rozłożonych po obu stronach gardzieli - szkieletowych łukach skrzelowych, co znacznie usprawnia opłukiwanie ich wodą. Pomiędzy łukami znajdują się szczeliny (szpary) skrzelowe. Zwykle jest ich pięć par, u nielicznych gatunków jest sześć, a nawet siedem. Pierwsza szpara skrzelowa u niektórych ryb przekształciła się w [[Tryskawka (biologia)|tryskawkę]]. Od łuków skrzelowych odchodzą [[Naczynia włosowate|bogato unaczynione]] listki skrzelowe złożone z wielu blaszek skrzelowych. Pokryte cienkim nabłonkiem listki i blaszki skrzelowe tworzą dużą powierzchnię [[Wymiana gazowa|wymiany gazowej]] (pobieranie tlenu, wydalanie dwutlenku węgla). Zwiększenie wydajności systemu poboru tlenu do organizmu umożliwia przepływ krwi w kierunku przeciwnym do kierunku ruchu wody (system wymiany przeciwprądowej).
Linia 15 ⟶ 17:
Do poprawnej pracy skrzela wymagają stałej wilgotności, bez której listki skrzelowe sklejają się ze sobą. Ryba wyjęta z wody może jeszcze oddychać przez pewien czas jeśli listki nie wyschną. Ponadto funkcję narządu oddechowego przejmuje wówczas skóra, przez którą następuje wymiana gazowa lub - w przypadku niektórych gatunków - inne wyspecjalizowane narządy umożliwiające rybie oddychanie w powietrzu atmosferycznym.
 
=== Zobacz też ===
{{commonscat|Gills|Skrzela}}
* [[anatomia ryb]]
* [[labirynt (narząd)|labirynt]]
 
{{Przypisy|przypisy=
<ref name="Blaszak">{{Cytuj książkę | tytuł = Zoologia : bezkręgowce. T. 1 | inni = Red. nauk. Czesław Błaszak | data = 2009 | wydawca = [[Wydawnictwo Naukowe PWN]] | miejsce = Warszawa | isbn = 978-83-01-16108-8 | strony = 718}}</ref>
|stopień = ===
}}
 
[[Kategoria:Anatomia zwierząt]]