Wikipedia

Johann Ludwig Yorck von Wartenburg: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
dr uzupełn
uzupełnienie, dr red
Linia 1:
[[Plik:Hans David Ludwig Graf Yorck von Wartenburg.jpg|thumb|Johann David Ludwig Graf Yorck von Wartenburg]]
[[Plik:Yorckstatue.JPG|thumb|Pomnik Johanna Davida Ludwiga Yorcka von Wartenburg w Berlinie]]
'''Johann David Ludwig Graf Yorck von Wartenburg''' (ur. 26 września [[1759]] -, zm. 4 października [[1830]] roku) był– [[Królestwo Prus|pruskimpruski]] [[marszałek polny|feldmarszałkiemfeldmarszałek]] ([[język niemiecki|niem.]] ''Generalfeldmarschall''), który odegrał wybitną rolę w zerwaniu przez [[Królestwo Prus]]kie sojuszu z [[I Cesarstwo Francuskie|Cesarstwem Francuskim]] i zawiązaniu przymierza z [[Rosja|Imperium Rosyjskim]] podczas wojny [[VI koalicja antyfrancuska|VI koalicji]] z [[Napoleon Bonaparte|Napoleonem]]. Stał się założycielem niemieckiego rodu hrabiowskiego [[Yorck von Wartenburg (ród)|Yorck von Wartenburg]]. [[Ludwig van Beethoven]] skomponował na jego cześć "Yorkscher Marsch".
 
== Życiorys ==
Ojciec Yorcka, David Jonathan von Yorck (1721–1784), pochodzący z rodziny Jarken-Gustkowskich (Gostkowskich), urodził się w [[Rowy (województwo pomorskie)|Rowach]] koło [[Ustka|Ustki]]. Gustkowscy (Gostkowscy) byli starym rodem [[Kaszuby|kaszubskim]]. Johann David Ludwig urodził się w [[Poczdam]]ie; jego matką była córka rzemieślnika, mieszczka Maria Sophia Pflug (Pftugin) (1730–1790).
 
Yorck wstąpił do armii pruskiej w roku 1772, ale po siedmiu latach został zwolniony za niesubordynację i krytykowanie metod rekrutacyjnych swych przełożonych. Zaciągnął się następnie do armii [[Holandia|holenderskiej]] i przez trzy lata służył w [[Holenderskie Indie Wschodnie|Indiach Wschodnich]] w stopniu [[Kapitan (ranga)|kapitana]]. Gdy wrócił do Prus w roku 1785, został po śmierci [[Fryderyk II Wielki|Fryderyka Wielkiego]] przywrócony do służby, by w roku 1794 wziąć udział w tłumieniu [[Insurekcja kościuszkowska|powstania kościuszkowskiego]] w [[Polska|Królestwie Polskim]], odznaczając się szczególnie podczas bitwy pod [[Bitwa pod Szczekocinami|Szczekocinami]].
Linia 17 ⟶ 18:
17 marca [[1813]] Yorck wkroczył do [[Berlin]]a w atmosferze powszechnego uniesienia. Tego samego dnia król wypowiedział wojnę Francji. W czasie kampanii 1813-14 Yorck odniósł szereg dalszych sukcesów. Osłaniał odwrót Blüchera po przegranej pod [[Bitwa pod Budziszynem (1813)|Budziszynem]] i odegrał kluczową rolę w [[Bitwa nad Kaczawą|bojach nad Kaczawą]]. Podczas marszu na [[Lipsk]] jego korpus wygrał pod [[Wartenburg nad Łabą|Wartenburgiem nad Łabą]] (4 października) i wziął udział w zwycięskiej dla sił koalicji [[Bitwa Narodów|Bitwie Narodów]]. W kampanii francuskiej roku 1814 Yorck brał udział w bitwach pod [[Bitwa pod Montmirail|Montmirail]] i [[Bitwa pod Laon|Laon]].
 
Uderzenie na [[Obrona Paryża|Paryż]] było ostatnią bitwą, w jakiej brał udział. W czasie kampanii roku 1815, zgodnie z doktryną [[August von Gneisenau|Gneisenaua]], żaden ze starszych generałów nie został powołany w szeregi armii. Yorck został przeniesiony do korpusu rezerwowego w Prusach, po czym uważając, że nie jest już potrzebny, zgłosił chęć odejścia z wojska. Król nie przyjął jego rezygnacji i w roku 1821, mianował go feldmarszałkiem. W 1814 został także hrabią [[Yorck von Wartenburg (ród)|Yorck von Wartenburg]]. Resztę życia spędził w [[Oleśnica Mała|Klein-ÖlsOleśnicy Małej]] na [[Śląsk]]u, w posiadłości, którą otrzymał w darze od króla. Jego pomnik, dłuta [[Christian Daniel Rauch|Christiana Daniela Raucha]], wzniesiono w Berlinie w roku 1855.
 
== Bibliografia ==
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Johann_Ludwig_Yorck_von_Wartenburg”