Wikipedia

Sprawa Robotnicza (tygodnik anarchistyczny): Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Mathiasrex (dyskusja | edycje)
345 374 edycje
kat.
m WP:SK, lit.
Linia 21:
| www =
| quote = Augustyn Wróblewski
}}
}}'''Sprawa Robotnicza : Organ Syndykalistów-Rewolucyjnych''' (wcześniej '''Organ Anarchistów''') – tygodnik, a następnie miesięcznik [[Anarchizm|anarchistyczny]] ukazujący się w [[Kraków|Krakowie]] w latach 1912-1913.
[[Plik:Sprawa Robotnicza (an anarchist weekly 1912).jpg|thumb|left|180px|thumb|Strona tytułowa pierwszego numeru „Sprawy Robotniczej”.]]
Inicjatorem powstania pisma, jego wydawcą i redaktorem naczelnym był anarchista, [[Wolnomyślicielstwo|wolnomyśliciel]], [[Biochemia|doktor biochemii]] i docent [[Uniwersytet Jagielloński|UJ]] [[Augustyn Wróblewski]], zarazem wydawca kilku innych periodyków m.in. antyklerykalnego i anarchistycznego [[Przyrodniczy Pogląd na Świat i Życie|„Przyrodniczego Poglądu na Świat i Życie”]]. Wróblewski skupił wokół siebie liczne grono współpracowników m.in. późniejszego posła i działacza komunistycznego [[Stanisław Łańcucki|Stanisława Łańcuckiego]]<ref>więcej o współpracy ze Łańcuckiego ze Sprawą Robotniczą patrz: S. Łańcucki, ''Wspomnienia'', Warszawa : KiW, 1957, s. 125-127.</ref>, cenionego literata międzywojnia [[Jan Wiktor|Jana Wiktora]] czy, później znanego etnografa, [[Tadeusz Seweryn|Tadeusza Seweryna]]<ref>J. Buszko, ''Dzieje ruchu robotniczego w Galicji Zachodniej (1848-1918)'', Kraków : Wyd. Lit., 1986, s. 392.</ref>. Utrzymywał stałe kontakty z anarchistyczną prasą<ref>wiedeński „Wohlstand für alle” i „La Voix du peuple” wydawany w Lozannie, uważał Wróblewski za ''bratnie organy'', por. np. „Sprawa Robotnicza”, 1912, nr 3, s. 4</ref> i działaczami ruchu anarchistycznego za granicą, jak choćby z [[Rudolf Großmann|PierremPierre'em Ramusem]], którego dwie broszury w przekładzie na język polski ukazały się nakładem „Sprawy Robotniczej”<ref>por. P. Ramus, ''Bankructwo parlamentaryzmu'', Kraków : Nakładem „Sprawy Robotniczej”, 1912 oraz P. Ramus, ''Piotr Krapotkin<!--pisownia oryginalna--> : (żywot i dzieło)'', Kraków : Nakładem „Sprawy Robotniczej”, [b.d.w.] [1912 lub 1913].</ref>.
 
Od samego początku istnienia pismo stało się obiektem zaciekłych ataków [[Cenzura w Galicji|cenzury]]. Na dwanaście znanych numerów, aż sześć zostało skonfiskowanych przez prokuraturę<ref>jeszcze gorzej pod tym względem przedstawiała się sytuacja „Przyrodniczego Poglądu”: tu na siedem numerów, aż pięć uległo konfiskacie!</ref>, a Wróblewski był kilkukrotnie aresztowany. Fakt, że konfiskacie ulegały również przedruki z innych, nieskonfiskowanych w Austrii, pism świadczy, że „Sprawa Robotnicza” i sam Wróblewski byli wyjątkowo znienawidzeni w krakowskiej C. K. Prokuraturze.
Linia 29 ⟶ 30:
Zarówno ciągłe konfiskaty i wynikający z nich brak funduszy, jak i aresztowania wśród członków redakcji spowodowały, że w ciągu półtora roku istnienia pisma<ref>wliczywszy w to dziewięciomiesięczną przerwę w wydawaniu czasopisma.</ref> udało się wydać zaledwie dwanaście numerów. Latem 1913 Wróblewski wyjechał do [[Paryż]]a, a gazeta upadła.
 
Bezustanne szykany ze strony prokuratury, policji i przeciwników politycznych -– głównie redakcji socjalistycznego [[Naprzód|„Naprzodu”]], ale też konserwatystów krakowskich i w końcu wymuszona emigracja doprowadziły Wróblewskiego do załamania nerwowego. W Paryżu wydał dwie odezwy, będące skutkiem owego załamania, opatrzone nagłówkiem ''Zamiast numerów 5 i 6 „Sprawy Robotniczej”'' w tym znaną ''Czarną listę agentów prowokatorów polskich''<ref name=A>por. „Puls : Nieregularny Kwartalnik Literacki”, Londyn, 1985, nr 27, s.37-43 oraz nr 32, s. 133-134.</ref>, w której oskarżył rodzinę, najbliższych współpracowników oraz cały szereg osób publicznych o współpracę i pisywanie płatnych donosów do [[Ochrana|Ochrany]] i władz austriackich<ref name=A/>.
 
{{Przypisy|stopień= ===}}
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Sprawa_Robotnicza_(tygodnik_anarchistyczny)”