Gminna Spółdzielnia „Samopomoc Chłopska”: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
→‎Historia: poprawa linków
→‎Historia: drobne merytoryczne
Linia 10:
 
==Historia==
W grudniudniach 30-31 grudnia [[1944]] r. [[PPR]] i popierający ją działacze chłopscy zorganizowali '''KongresI Zjazd Chłopski''' w Lublinie<ref>Władysław Kurkiewicz, ''25 lat Polski Ludowej. Chronologiczny przegląd ważniejszych wydarzeń'', Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa 1971, s. 20</ref>. Podczas KongresuZjazdu uchwalono "Orędzie do chłopów" i powołano organizację polityczno-gospodarczą pod nazwą: '''Związek Samopomocy Chłopskiej''' (ZSCh), przy pomocy której władze miałyprzejęły zamiarkontrolę kontrolowaćnad wieśtradycyjną spółdzielczością wiejską i [[kółko rolnicze|kółkami rolniczymi]]. Jednym z zadań ZSCh było wspieranie poczynańtworzenie nowych spółdzielniwiejskich rolniczych[[spółdzielnia -zaopatrzenia Gminnychi Spółdzielnizbytu|spółdzielni Zaopatrzeniazaopatrzenia i Zbytuzbytu]] pod nazwą: GS "Samopomoc Chłopska". Społdzielnie te tworzono jako konkurencję dla zniszczenia tradycyjnej spółdzielczości wiejskiej, działającej już przed I wojną światową. Spółdzielnie "SCh" dodatkowo wzmocniono, przekazując im państwowe "resztki poparcelacyjne".
 
W [[1946]] r. utworzono Powiatowe Związki Gminnych Spółdzielni (PZGS).
 
W maju [[1948]] r. [[Sejm Ustawodawczy (1947-1952)|Sejm Ustawodawczy]] uchwalił ustawyustawę o Centralnym Związku Spółdzielczym (CZS), i centralach spółdzielczo-państwowychspółdzielni<ref>Ustawa z dnia 21 maja 1948 r. o Centralnym Związku Spółdzielczym i przedsiębiorstwachcentralach spółdzielni, państwowo-spółdzielczychDz.U. nr 30, poz. 199</ref>. Na podstawie tej ustawy Ww lipcu 1948 r. Naczelna Rada Spółdzielcza (jeden z organów CZS), kierowana przez [[Edward Ochab|Edwarda Ochaba]] powołała do życia 8 branżowych central spółdzielczych:
*'''Centrala Rolnicza Spółdzielni "Samopomoc Chłopska"''' (CRS "Samopomoc Chłopska")
*Centrala Spółdzielni Mleczarsko-Jajczarskich
*Centrala Spółdzielni Ogrodniczych
Linia 22:
*Centrala Spółdzielni Księgarsko-Wydawniczych
*Centrala [[Spółdzielnia mieszkaniowa|Spółdzielni Mieszkaniowych]]
*Centrala Spółdzielni Wytwórczych "Solidarność" (społdzielczość żydowska).
 
Centrala Rolnicza Spółdzielni "Samopomoc Chłopska" była centralnym związkiem spółdzielczym, zrzeszającym obowiązkowo wszystkie gminne [[spółdzielnia zaopatrzenia i zbytu|spółdzielnie zaopatrzenia i zbytu]] w Polsce. Miała uprawnienia do ingerowania w statut i skład zarządu zrzeszonych spółdzielni.
 
W [[1976]] r. w związku z przyłączeniem do CRS "Samopomoc Chłopska" spółdzielni mleczarskich i ogrodniczo-pszczelarskich powstał '''Centralny Związek Spółdzielni Rolniczych "Samopomoc Chłopska"''' (CZSR "Samopomoc Chłopska"). Z kolei po odłączeniu się spółdzielni mleczarskich i ogrodniczo-pszczelarskich w [[1981]] r. związek ten zmienił nazwę na: '''Centralny Związek Spółdzielni "Samopomoc Chłopska"''', a przestał istnieć na mocy ustawy o zmianach w organizacji i działalności spółdzielczości z [[1990]] r., która nakazała likwidację wszystkich centralnych związków spółdzielczych.
 
W [[1992]] r. przedstawiciele 72 Gminnych Spółdzielni "Samopomoc Chłopska" powołali '''Krajowy Związek Rewizyjny Spółdzielni "Samopomoc Chłopska"''' (KZRS "Samopomoc Chłopska"), który w 2010 r. zrzeszał ponad 1200 Gminnych Spółdzielni.
 
{{Commons|Gminna Spółdzielnia "Samopomoc Chłopska"}}