Wersja z 12:27, 27 cze 2011 edytuj Andros64 (dyskusja \| edycje) Redaktorzy 98 442 edycje m →‎Duma Państwowa Imperium Rosyjskiego: poprawa linków ← poprzednia edycja		Wersja z 13:23, 27 cze 2011 edytuj anuluj edycję Andros64 (dyskusja \| edycje) Redaktorzy 98 442 edycje disambig następna edycja →
Linia 1: {{disambig}} ~~{{disambigR\| '''izby parlamentu rosyjskiego'''\|[[duma (literatura)\|gatunek poetycki o tej nazwie]]}}~~ ==* [[Duma Państwowa\|Duma]] - niższa izba [[parlament]]u [[Federacja Rosyjska\|Federacji Rosyjskiej]] ==▼ ~~{{Polityka Rosji}}~~ ==* [[Duma Państwowa Imperium Rosyjskiego\|Duma]] – parlament [[Imperium Rosyjskie\|Imperium Rosyjskiego]] ==1906-1917▼ ~~[[Plik:Tauride duma.jpg\|thumb\|400px\|Izba plenarna Pierwszej Dumy w [[Pałac Taurydzki\|Pałacu Taurydzkim]] w [[Sankt Petersburg\|Sankt Peterburgu]].]]~~ * [[Duma (literatura)\|Duma]] – gatunek literacki ~~'''Duma''', właśc. '''Duma Państwowa''' ([[Język rosyjski\|ros.]] ''Государственная дума'')~~ ~~to nazwa izby niższej [[parlament]]u [[Rosja\|rosyjskiego]]. Składa się z 450 deputowanych wybieranych w demokratycznych wyborach na 4-letnią kadencję.~~ Obecnie zasiada w niej 315 deputowanych z partii ''[[Jedna Rosja]]'', 57 z partii [[komunizm\|komunistycznej]] ''([[Komunistyczna Partia Federacji Rosyjskiej\|KPRF]])'', 38 z partii ''[[Sprawiedliwa Rosja]]'' i 40 z ''[[Liberalno-Demokratyczna Partia Rosji\|Liberalno-Demokratycznej Partii Rosji]]'' ([[Władimir Żyrinowski\|Władimira Żyrynowskiego]])<ref>[http://www.duma.gov.ru/structure/factions/ Frakcje w Dumie Państwowej-oficjalna strona Dumy Państwowej Federacji Rosyjskiej]</ref>. Duma Państwowa wraz z Radą Federacji tworzy Zgromadzenie Federalne (parlament). ▲== Duma Państwowa [[Imperium Rosyjskie\|Imperium Rosyjskiego]] == Z powodu kryzysu państwa wywołanego przez [[rewolucja 1905 roku\|rewolucję 1905 roku]], [[car]] [[Mikołaj II Aleksandrowicz\|Mikołaj II]] zmuszony był zgodzić się na ustanowienie Dumy; miała ona pełnić funkcję parlamentu w Rosji, rządzonej dotychczas na zasadzie [[Samodzierżawie\|nieograniczonego carskiego absolutyzmu (samodzierżawie)]]. Duma została powołana na mocy [[Manifest październikowy 1905\|manifestu cara]] z [[30 października]] ([[17 października]] w [[Kalendarz juliański\|kalendarzu juliańskim]]) [[1905]]. ~~[[Plik:Bundesarchiv Bild 183-H28740, St. Petersburg, Eröffnung der Parlamente.jpg\|thumb\|300px\|[[Mowa tronowa]] [[Mikołaj II\|Mikołaja II]] przy otwarciu I Dumy w 1906.]]~~ '''Pierwsza Duma''' zebrała się w kwietniu [[1906]]. W skład pierwszej Dumy wchodziło 478 posłów, w tym 54 posłów polskich (36 posłów z guberni [[Królestwo Kongresowe\|Królestwa Polskiego]], w tym 34, którzy utworzyli [[Koło Polskie w Dumie\|Koło Polskie]] i 19 posłów z [[Koło Kresowe\|Koła Kresowego]]). Stosunkowo wolne wybory wprowadziły do niej wielu ~~posłów o poglądach socjalistycznych i liberalnych, którzy domagali się dalszych reform. Duma została rozwiązana przez cara zaledwie 10 tygodni po rozpoczęciu funkcjonowania.~~ '''Druga Duma''', zebrana [[5 marca]] [[1907]], była jeszcze bardziej radykalna i również trwała krótko. Druga Duma liczyła 518 posłów, w tym 46 posłów polskich (35 posłów z [[Królestwo Kongresowe\|Królestwa]] i 11 posłów z Koła Kresowego). Wybory do '''Trzeciej Dumy''' odbyły się przy zmienionej [[Ordynacja wyborcza\|ordynacji wyborczej]] ograniczającej poprzez [[system kurialny]] reprezentację robotników, chłopów i nierosyjskich narodowości Imperium; umożliwiły one większą reprezentację warstw społeczeństwa przychylnych absolutyzmowi cara. Dopiero ta Trzecia Duma, dużo bardziej konserwatywna od poprzednich, przetrwała pełną kadencję, od [[1907]] do [[1912]]. W jej skład weszło 12 posłów z Królestwa Polskiego i 6 z ziem zabranych. '''Czwarta Duma''', w latach [[1912]]-[[1917]], była właściwie tylko klubem dyskusyjnym i oferowała bardzo ograniczoną krytykę rządów cara. W jej skład weszło 9 posłów z Królestwa Polskiego i 4 z ziem zabranych. W czasie [[Rewolucja lutowa 1917\|rewolucji lutowej]] Duma wyłoniła tzw. [[Komitet Tymczasowy Dumy]], który w porozumieniu z [[Piotrogrodzka Rada Delegatów Robotniczych i Żołnierskich\|Radą Delegatów Robotniczych i Żołnierskich]] w [[Piotrogród\|Piotrogrodzie]] powołał [[15 marca]] 1917 [[Rząd Tymczasowy (Rosja)\|Rząd Tymczasowy]]. [[19 września]] 1917 Duma została rozwiązana przez Rząd Tymczasowy w związku z ogłoszeniem Rosji [[republika\|republiką]] i przygotowaniem do wyborów [[Konstytuanta\|Zgromadzenia Konstytucyjnego (Konstytuanty)]] Rosji. ~~Miejscem obrad Dumy był [[Pałac Taurydzki]] w [[Sankt Petersburg]]u.~~ ~~== Przewodniczący Dumy Państwowej Imperium Rosyjskiego ==~~ I Duma: [[Sergiej Muromcew]] ([[kadeci]]) 1906 II Duma: [[Fiodor Gołowin]] (kadeci) 1907 III Duma: [[Nikołaj Chomiakow]] ([[oktiabryści]]) 1907-1910 III Duma: [[Aleksandr Guczkow]] (oktiabryści) 1910–1911 III Duma: [[Michaił Rodzianko]] (oktiabryści) 1911–1912 IV Duma: Michaił Rodzianko (oktiabryści) 1912–1917 ~~== Niektórzy polscy posłowie do Dumy ==~~ [[Stanisław Chełchowski]] - poseł z ziemi płockiej [[1906]] [[Jan Harusewicz]] - poseł z ziemi łomżyńskiej do I, II, III i IV Dumy (1906-1917), w IV Dumie przewodniczący Koła Polskiego w Dumie [[Seweryn Czetwertyński]] - [[1906]] [[Roman Dmowski]] - poseł z Warszawy [[1907]]–[[1909]] [[Władysław Grabski]] - poseł ziemi warszawskiej [[1906]]–[[1912]] [[Władysław Jabłonowski (pisarz)\|Władysław Jabłonowski]] - poseł z Warszawy [[1909]]–[[1912]] [[Wiktor Jaroński]] - poseł ziemi kieleckiej [[1906]]–[[1917]] [[Aleksander Lednicki]] - poseł ziemi mińskiej [[1906]] [[Alfons Parczewski]] - poseł ziemi kaliskiej [[1906]]–[[1912]] [[Leon Petrażycki]] - [[1906]] ▲== Duma [[Federacja Rosyjska\|Federacji Rosyjskiej]] == Duma jako parlament Rosji została reaktywowana po rozpadzie [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich\|ZSRR]]. Pierwsze wybory do Dumy odbyły się 12 grudnia [[1993]] wraz z wyborami do Rady Federacji i referendum konstytucyjnym. Kadencja pierwszej Dumy trwała 2 lata. Kolejne wybory odbywały się w [[1995]], [[1999]] i [[2003]]. W [[2007]] wybory odbyły się po raz pierwszy spośród kandydatów z list partyjnych, przy progu wyborczym 7% - do [[2005]] próg wynosił 5%, a deputowani byli wybierani po połowie z list partyjnych i według ordynacji większościowej w okręgach jednomandatowych. ~~Pracami Dumy kieruje przewodniczący i jego zastępcy, przy czym każda frakcja lub grupa deputowanych może wysunąć zastępcę przewodniczącego.~~ ~~{{Przypisy}}~~ ~~== Bibliografia ==~~ * [[Richard Pipes]] ''Rewolucja rosyjska'' Warszawa 1994, ISBN 83-01-11521-1 [[Czesław Brzoza]], Kamil Stepan ''Posłowie polscy w parlamencie rosyjskim 1906-1917, Słownik biograficzny,'' [[Wydawnictwo Sejmowe]], [[Warszawa]], [[2001]], ISBN 83-7059-506-5 ~~== Linki zewnętrzne ==~~ ~~[http://www.duma.gov.ru/ Strona Dumy Państwowej Rosji]~~ ~~== Zobacz też ==~~ [[Duma bojarska]] ~~[[Kategoria:Polityka Rosji]]~~ ~~[[Kategoria:Duma\|*]]~~ [[ca:Duma]] [[cs:Duma]]

Duma (ujednoznacznienie): Różnice pomiędzy wersjami