Zegar wahadłowy: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Luckas-bot (dyskusja | edycje)
m r2.7.1) (robot dodaje: hi:लोलक घड़ी
drobne techniczne, WP:SK
Linia 1:
[[grafikaPlik:Vrba ura.jpg|thumb|Zegar wiszący z napędem za pomocą obciążnika]]
[[grafikaPlik:Pendeluhr-01.jpg|thumb| Zegar stojący z napędem sprężynowym]]
'''Zegar wahadłowy''' - [[zegar mechaniczny]] wykorzystujący [[ wahadło zegarowe|wahadło]] jako regulator chodu do odmierzania [[czas]]u. Do wskazywania czasu w zegarach wahadłowych wykorzystuje się wskaźnik analogowy w postaci tarczy i wskazówek. Zegar wahadłowy napędzany jest zazwyczaj [[Grawitacja|siłą grawitacji]] (obciążnik na lince), [[sprężyna|sprężyną]] lub [[elektromagnes]]em.
 
Zegar wahadłowy jest bardzo wrażliwy na zakłócenia pracy wynikające ze zmian temperatury, ciśnienia, niewłaściwe ustawienie oraz drgania pochodzące z otoczenia. Dlatego zegary te budowane są wyłączne jako stacjonarne. Mają one obudowy w postaci szafki, najczęściej drewnianej o zróżnicowanych wymiarach. Duże zegary z długim wahadłem ustawiane są na podłodze, mniejsze wieszane na ścianie lub ustawiane na półce (zegar kominkowy). Najczęściej spotykane zegary wahadłowe to zegary bijące (wybijające pełne [[godzina|godziny]], półgodziny i kwadranse), kukułkowe (mechanizm bicia jest zastąpiony przez system piszczałek), wygrywające melodie (kuranty) oraz wskazujące czas (chodziki).
 
Pierwszy zegar wahadłowy został zbudowany przez [[Christiaan Huygens|Christiaana Huygensa]], który około roku 1657 zastosował w praktyce prawo ruchu wahadłowego sformułowane przez [[Galileusz]]a. Ówczesne zegary posiadały jedynie wskazówki godzinowe jednak wraz ze wzrostem dokładności chodu wprowadzono wskazywanie minut wskazówką minutową. Rozwój konstrukcji [[wychwyt|wychwytów]]ów powodował dalsze usprawnienie pracy zegarów wahadłowych do momentu skonstruowania przez [[George Graham|George'a Grahama]] wychwytu spoczynkowego (w r. 1715), który pod nazwą wychwytu Grahama jest stosowany do dziś.
 
[[Kategoria:Zegary|Wahadłowy]]
 
== Bibliografia ==
{{Bibliografia start}}
* {{cytuj książkę|nazwisko=Mrugalski. Z|tytuł=Mechanizmy zegarowe|rok=1972|wydawca=WNT}} str. 388-389.
{{Bibliografia stop}}
 
[[Kategoria:Zegary|Wahadłowy]]
 
[[bg:Часовник с махало]]