Brytyjskie terytoria zamorskie: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
→‎Etapy ewolucji kolonialnej: drobne merytoryczne
Linia 11:
Wielka Brytania wykształciła pewien system o charakterze ewolucyjnym przyznawania coraz to szerszej autonomii swoim terytorium zamorskim. Końcowym etapem tej ewolucji może być pełna suwerenność.
 
* 1. etap - na tym etapie znajdują się głównie małe, słabo zaludnione terytoria, gdzie nie ma wybieralnego [[parlament]]u, a kolonią rządzi [[gubernator]] lub administrator wraz ze swoimi doradcami,
* 2. etap - pojawia się już mały, wybieralny parlament, zazwyczaj nazywany radą legislacyjną (''legislative council''). Spośród członków tej rady gubernator wyznacza radę wykonawczą (''executive council''), której przewodniczy. Najwyższy rangą spośród wybranych polityków nazywany jest sekretarzem generalnym (''chief secretary''),
* 3. etap - pojawia się już lokalny rząd, któremu przewodniczy minister generalny (''chief minister''), który jest liderem większości parlamentarnej,
* 4. etap - nieomal cała [[władza wykonawcza]] zostaje przekazana przez gubernatora lokalnemu premierowi (''Premier''); terytoria będące na tym etapie, a także niektóre będące na wcześniejszym etapie, określane są mianem [[kolonia samorządna|kolonii samorządnych]] (''self-governing colony''), które często przed uzyskaniem niepodległości otrzymują także status [[Terytorium stowarzyszone|terytorium stowarzyszonego]],
* ostatni etap tej ewolucji oznacza suwerenność i niezależność od Wielkiej Brytanii. Premier rządu lokalnego zostaje premierem kraju (''Prime Minister''), a gubernatora zastępuje [[gubernator generalny]]. Nowo powstałe państwa utrzymują pewne więzi z metropolią, głównie w postaci członkostwa w [[Wspólnota Narodów|Wspólnocie Narodów]], wówczas tytularną głową takiego państwa jest zasiadający na tronie król lub królowa Wielkiej Brytanii. Niektóre kraje po odzyskaniu niepodległości nie przystapiłyprzystąpiły jednak do Wspólnoty Narodów.
 
== Współczesne brytyjskie terytoria zamorskie ==