Wersja z 03:56, 23 maj 2011 edytuj Xqbot (dyskusja \| edycje) Boty 327 507 edycji m robot poprawia gd:Nòrnais ← poprzednia edycja		Wersja z 18:11, 14 sie 2011 edytuj anuluj edycję BartekChom (dyskusja \| edycje) Redaktorzy 16 600 edycji m WP:SK, <poem> następna edycja →
Linia 1: {{Język infobox \| kolor = 000099\| barwa = ffffff \| nazwa oryginalna = Norn \| kraj, region1 = [[Szetlandy]] i [[Orkady]] \| liczba = Język wymarły\| pozycja = ? \| rodzina = [[Języki indoeuropejskie]]~~<br />~~ * [[Języki germańskie]]~~<br />~~ [[Języki skandynawskie\|Języki północnogermańskie]]~~<br />~~ * Język norn \| rodzaj = [[alfabet łaciński\|łacińskie]] \| kraj, region2 = \| agencja = \| iso1 =- – \| iso2 = gem \| iso3 = nrn \| sil = ? \| kod = \| przymiotnik = Norn \| język = norn \| przymiotnik2 = brak }} '''Język norn''' -– [[język wymarły\|wymarły]] [[język (mowa)\|język]] [[języki skandynawskie\|skandynawski]] (wywodzący się ze [[język staronordyjski\|staronordyjskiego]]), którym posługiwali się mieszkańcy wysp [[Szetlandy\|Szetlandów]] i [[Orkady\|Orkadów]], aż do zajęcia ich przez [[Szkocja\|Szkocję]] w [[XV wiek\|XV]] w. Słowo ''norn'' wywodzi się ze staronordyjskiego ''norrœnn'' (norweski, nordyjski) i ''norrœna'' (język norweski, nordyjski). Podobnie jak w innych [[języki germańskie\|językach germańskich]] [[czasownik]] w języku norn miał dwa [[czas (językoznawstwo)\|czasy]] (teraźniejszy i przeszły) i trzy [[tryb (językoznawstwo)\|tryby]] (przypuszczający, oznajmujący i rozkazujący). Czasowniki mogły mieć [[Koniugacja (językoznawstwo)\|koniugację]] mocną lub słabą. Norn posiadał dwie [[liczba (językoznawstwo)\|liczby]] (pojedynczą i mnogą) i trzy [[rodzaj gramatyczny\|rodzaje]] (męski, żeński i nijaki). [[Rzeczownik]]i miały cztery [[deklinacja (językoznawstwo)\|przypadki]] ([[Mianownik (przypadek)\|mianownik]], [[Dopełniacz (przypadek)\|dopełniacz]], [[Celownik (przypadek)\|celownik]] oraz [[biernik]]). Nie wiadomo dokładnie, kiedy język norn wymarł; możliwe, że mówiono nim jeszcze w niektórych częściach tych wysp do [[XVIII wiek]]u. Pojedyncze słowa, zaadaptowane do angielskiego lub szkockiego przetrwały śmierć języka. Spośród współcześnie funkcjonujących języków najbardziej zbliżone do języka norn są [[język farerski\|farerski]] i [[język islandzki\|islandzki]]. Linia 22 ⟶ 25: Do dzisiaj zachowało się niewiele fragmentów zapisanych w języku norn: kilka inskrypcji [[runy\|runicznych]], dokumentów zapisanych w rzymskim alfabecie i zapisów mówionego języka (np "ballada o Hildinie"). Jednym z ocalałych tekstów jest chrześcijańska modlitwa ''[[Ojcze nasz]]''. '''Mt 6:9-13, orkadzki norn (tłum. Wallace; 1700)''' <poem> Favor i ir i chimrie, Helleur ir i nam thite,▼ gilla cosdum thite cumma, veya thine mota vara gort▼ o yurn sinna gort i chimrie,▼ ga vus da on da dalight brow vora▼ Firgive vus sinna vora sin vee Firgive sindara mutha vus,▼ lyv vus ye i tumtation, min delivera vus fro olt ilt, Amen.▼ </poem> '''Mt 6:9-13, szetlandzki norn (1774)'''▼ ▲ Favor i ir i chimrie, Helleur ir i nam thite, <poem> ▲ gilla cosdum thite cumma, veya thine mota vara gort Fy vor or er i Chimeri. Halaght vara nam dit.▼ ▲ o yurn sinna gort i chimrie, La Konungdum din cumma. La vill din vera guerde▼ ▲ ga vus da on da dalight brow vora i vrildin sindaeri chimeri.▼ ▲ Firgive vus sinna vora sin vee Firgive sindara mutha vus, Gav vus dagh u dagloght brau. Forgive sindorwara▼ ▲ lyv vus ye i tumtation, min delivera vus fro olt ilt, Amen. sin vi forgiva gem ao sinda gainst wus.▼ Lia wus ikè o vera tempa, but delivra wus fro adlu idlu.▼ For do i ir Kongungdum, u puri, u glori, Amen▼ </poem> '''Mt 6:9-13, [[język farerski]]''' (język [[Wyspy Owcze\|Wysp Owczych]]), (najbliższy pokrewny)▼ ▲Mt 6:9-13, szetlandzki norn (1774) <poem> Faðir vár, Tú, sum ert í Himli. Heilagt verði navn Títt.▼ Komi ríki Títt. Verði vilji Tín,▼ sum í Himli, so á jørð.▼ Gev okkum í dag okkara dagliga breyð. Og fyrigev okkum syndir okkara,▼ so sum vit eisini fyrigeva teimum, ið móti okkum synda.▼ Leið okkum ikki í freistingar, men frels okkum frá tí illa.▼ </poem> '''Mt 6:9-13, staronordycki:'''▼ ▲ Fy vor or er i Chimeri. Halaght vara nam dit. <poem> ▲ La Konungdum din cumma. La vill din vera guerde Faþer vár es ert í himenríki, verði nafn þitt hæilagt▼ ▲ i vrildin sindaeri chimeri. Til kome ríke þitt, værði vili þin▼ ▲ Gav vus dagh u dagloght brau. Forgive sindorwara sva a iarðu sem í himnum.▼ ▲ sin vi forgiva gem ao sinda gainst wus. Gef oss í dag brauð vort dagligt▼ ▲ Lia wus ikè o vera tempa, but delivra wus fro adlu idlu. Ok fyr gefþu oss synþer órar,▼ ▲ For do i ir Kongungdum, u puri, u glori, Amen sem vér fyr gefom þeim er viþ oss hafa misgert▼ Leiðd oss eigi í freistni, heldr leys þv oss frá öllu illu.▼ </poem> Źródło: Þorvaldur Bjarnarson, 1878.▼ ▲Mt 6:9-13, [[język farerski]] (język [[Wyspy Owcze\|Wysp Owczych]]) (najbliższy pokrewny) ▲ Faðir vár, Tú, sum ert í Himli. Heilagt verði navn Títt. ▲ Komi ríki Títt. Verði vilji Tín, ▲ sum í Himli, so á jørð. ▲ Gev okkum í dag okkara dagliga breyð. Og fyrigev okkum syndir okkara, ▲ so sum vit eisini fyrigeva teimum, ið móti okkum synda. ▲ Leið okkum ikki í freistingar, men frels okkum frá tí illa. ▲Mt 6:9-13, staronordycki: ▲ Faþer vár es ert í himenríki, verði nafn þitt hæilagt ▲ Til kome ríke þitt, værði vili þin ▲ sva a iarðu sem í himnum. ▲ Gef oss í dag brauð vort dagligt ▲ Ok fyr gefþu oss synþer órar, ▲ sem vér fyr gefom þeim er viþ oss hafa misgert ▲ Leiðd oss eigi í freistni, heldr leys þv oss frá öllu illu. ▲ Źródło: Þorvaldur Bjarnarson, 1878. {{Języki germańskie}} {{DEFAULTSORT:Norn}} [[Kategoria:Języki skandynawskie]] [[Kategoria:Języki wymarłe]]

Język norn: Różnice pomiędzy wersjami