Sylogizm: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
c.d.
cytat
Linia 23:
Zatem zdanie "M a P" będzie zdaniem kategorycznym twierdzącym. Odczytujemy je jako "Każde M jest P". Jeśli w miejsce M i P wstawimy nazwy niepuste, to otrzymamy np. "Każda wikipedystka jest kobietą". Natomiast używając stałej "i", ułożymy zdanie "P i M", które będzie oznaczało "Niektóre kobiety są wikipedystkami". W trybach sylogistycznych ważne jest prześledzenie, jak zachodzą na siebie zakresy nazwowe poszczególnych nazw. W tym przypadku kobiet i wikipedystek.
 
Terminy również pełnią specjalne funkcje. S to termin mniejszy (''terminus minor''); P to termin większy (''terminus maius''); M to termin średni (''terminus medinus''). Sylogizm jest zbudowany hierarchicznie: u góry przesłanka większa (z terminem P), poniżej jest przesłanka mniejsza (z terminem S), a pod kreską wniosek. Sylogizmy układają się w figury i tryby, zależnie od położenia terminów. Wyróżnia się cztery podstawowe figury (I, II, III, IV), które różnią się położeniem terminu średniego "M". Dla każdej z figur można zbudować 64 tryby, przesuwając termin średni i manipulując stałymi (a, e, i, o). Łącznie więc można otrzymać aż 256 trybów. Jednakże tylko część z nich jest trybami logicznie poprawnymi (tj. słusznymi). Dlatego też sprowadzono je do 24 trybów słusznych, po sześć w obrębie każdej z figur.
 
Tryb "Barbara" zalicza się do trybów głównychsłusznych I figury. Powstaje według schematu:
M a P
S a M
Linia 38:
wniosek
 
Jak widać termin "M" występuje w przesłankach, ale nie we wniosku. Należy pamiętać, iż przesłanka większa jest zapisywana jako pierwsza (najwyżej). Poniżej umieszcza się przesłankę mniejszą. Dlatego też sylogizm oznacza, jak już wyżej wspomniano: "Każde M jest P, każde S jest M, więc każde S jest P". Nazywa się ten tryb "Barbara", ponieważ w średniowieczu, dla ułatwienia zapamiętania trybów układanoułożono sobie wierszyk:
 
''Barbara, Clarent, Darii, Ferioque prioris;''<br>
''Cesare, Camestres, Festino, Baroco sedundae;''<br>
''tertia Darapti, Disamis, Datisi, Felapton;''<br>
''Bocardo, Ferison habet; quarta insuper addit''<br>
''Bamalip, Camenes, Dimatis, Fesapo, Fresison.''
 
{| class="wikitable" style="width:100%;text-align: center"