Mezozoik: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Luckas-bot (dyskusja | edycje)
m r2.7.1) (robot dodaje: zh-min-nan:Tiong-seng-tāi
szablon, drobne redakcyjne
Linia 1:
{{Okres geologiczny
{{Sąsiednie ery|[[paleozoik]]|mezozoik|[[kenozoik]]}}
|nazwa=Mezozoik
 
|mapa=
'''Era mezozoiczna, mezozoik''' – [[Tabela stratygraficzna|era]] która rozpoczęła się od [[wymieranie permskie|wielkiego wymierania]] pod koniec [[perm]]u, a skończyła zagładą wielkich gadów, pod koniec kredy (patrz tabelka), znanego jako [[wymieranie kredowe]]. Era mezozoiczna trwała dwa razy krócej niż [[Paleozoik|paleozoiczna]], bo tylko 170 milionów lat. Dzieli się ją na trzy okresy: trias, jurę i kredę.
|o2=
{{okres istnienia grupy organizmów|lewa granica=250|prawa granica=65}}
|co2=
|temp=
|poziom morza =
|oś czasu=nie
}}
'''Era mezozoiczna, mezozoik''' – [[Tabela stratygraficzna|era]] która rozpoczęła się od [[wymieranie permskie|wielkiego wymierania]] pod koniec [[perm]]u, a skończyła zagładą wielkich gadów, pod koniec kredy (patrz tabelka), znanego jako [[wymieranie kredowe]]. Era mezozoiczna trwała dwa razy krócej niż [[Paleozoik|paleozoiczna]], bo tylko 170 milionów lat. Dzieli się ją na trzy okresy: [[trias]], [[jura|jurę]] i [[kreda|kredę]].
 
== Najważniejsze wydarzenia ==
Linia 25 ⟶ 31:
| Szczyt rozwoju roślin iglastych; początek ekspansji [[gady naczelne|gadów naczelnych]], pierwsze ssaki.
|}
 
Następna era: [[Kenozoik|Era kenozoiczna]]. Poprzednia era: [[Paleozoik|Era paleozoiczna]].
 
== Geologia ==
Linia 39 ⟶ 43:
 
== Fauna ==
Mezozoik to epoka [[dinozaury|dinozaurów]], choć w triasie pojawiają się pierwsze prymitywne [[ssaki]]. Cała era charakteryzuje się wzrostem różnorodności gatunkowej gadów lądowych i morskich, której szczyt obserwujemy w jurze i kredzie. Poza znanymi już z wcześniejszego okresu gadami morskimi i lądowymi pojawiają się aktywnie latające gady, a także pierwsze prymitywne [[ptaki]]. [[Ewolucja]] [[bezkręgowce|bezkręgowców]] jest powolna, poza [[głowonogi|głowonogami]] ([[amonity (zwierzęta)|amonity]] i [[belemnity]]), które w związku z tym służą jako znakomite, pierwszorzędne [[skamieniałość przewodnia|skamieniałości przewodnie]]. Podobnie jak u schyłku paleozoiku, również i pod koniec mezozoiku dochodzi do [[masowe wymieranie|masowego wymierania]] roślin i zwierząt – prawdopodobnie wywołanego upadkiem gigantycznego [[meteoryt]]u w regionie [[Jukatan (półwysep)|półwyspu Jukatan]]. Największe straty ponoszą amonity, belemnity, [[mięczaki]], [[otwornice]] i dinozaury.
 
== Mezozoik w Polsce ==
Na obszarze Polski w [[dolomit]]ach triasowych występują bogate złoża [[cynk|rud cynku]] i [[ołów|ołowiu]], złoża [[wapień|wapieni]] i [[margiel|margli]], [[Wysad (geologia)|wysady solne]], a w skałach jurajskich – niewielkie ilości [[żelazo|rud żelaza]]. ZłożaW [[wapień|wapieni]]morzu ikredowym [[margiel|margli]]osadziły się piaskowce tworzące obecnie Góry Stołowe oraz margle pokrywające znaczne obszary Opolszczyzny – tzw. [[Wysadykreda solne]]opolska.
 
W morzu kredowym osadziły się piaskowce tworzące obecnie Góry Stołowe oraz margle pokrywające znaczne obszary opolszczyzny – tzw. kreda opolska.
 
Kredowe nasilenie aktywności tektonicznej powoduje znaczne wypiętrzenie [[Tatry|Tatr]]. Śladem geologicznych przeobrażeń w Polsce są surowce skalne: [[wapień|wapienie]], [[margiel|margle]], [[kreda (skała)|kreda]] i [[dolomit]]y wydobywane w okolicach Opola, na Wyżynie Lubelskiej i w rejonie świętokrzyskim, a także skały [[flisz (geologia)|fliszowe]] Karpat.
 
== Zobacz też ==
{{Sąsiednie ery|[[paleozoik]]|mezozoik|[[kenozoik]]}}
{{wikisłownik|mezozoik}}
* [[tabela stratygraficzna]]
 
{{Paleontologia}}
{{okres istnienia grupy organizmów|lewa granica=250|prawa granica=65}}
 
[[Kategoria:Era mezozoiczna| ]]