Wikipedia

Pałac Zbaraskich w Krakowie: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
m drobne techniczne
drobne redakcyjne, drobne techniczne
Linia 19:
{{commonscat|Zbaraski Palace in Kraków}}
'''Pałac Zbaraskich''' ('''Potockich''') – jedna z zabytkowych kamienic przy [[rynek Główny w Krakowie|rynku w Krakowie]]. Nosi numer 20. Mieści się w niej [[Instytut Goethego w Krakowie|Instytut Goethego]].
 
Pałac powstał w 1540 r., kiedy to połączono i przebudowano na magnacką rezydencję dwie sąsiednie gotyckie kamienice z XIV w. Właścicielami nowego pałacu była wówczas można rodzina [[Firlejowie|Firlejów]]. W XVII w., gdy obiekt był w posiadaniu [[Zbarascy|Zbaraskich]], dokonano gruntownej jego przebudowy w celu nadania budynkowi modnych wówczas cech stylowych oraz przekształcenia go w reprezentacyjną rezydencję miejską magnackiego rodu. Pracami budowlanymi kierował znany architekt flamandzki Henryk van Peene, który został sprowadzony do Polski przez [[Jerzy Zbaraski|Jerzego Zbaraskiego]]. Powstał wtedy barokowy, dwukondygnacyjny, arkadowy dziedziniec z króżgankami oraz sień wjazdowa od strony Rynku Gł. Kolejna przebudowa rezydencji miała miejsce w l. 1778 - 1783 i dokonana została z polecenia ówczesnego właściciela - hr. [[Eliasz Wodzicki|Eliasza Wodzickiego]]. Architekt Ferdynand F. Nax nadał wtedy pałacowi cechy stylu wczesnoklasycystycznego. W następnych dziesięcioleciach często zmieniali się jego właściciele. Mieszkali w nim m.in. [[Wiśniowieccy]], [[Jabłonowscy]] i [[Radziwiłłowie]]. W końcu w. XIX budynek stał się własnością [[Potoccy|Potockich]]. Z ich polecenia w l. 1896 - 1898 dokonano restauracji rezydencji, przekształcając wnętrza pomieszczeń na parterze oraz częściowo przebudowując dziedziniec wewnętrzny. Autorem tych zmian był architekt Karol Zaremba. Dalsze prace prowadzono w pałacu jeszcze w l. 1910 - 1912. Ich projektodawcami byli architekci Ludwik Wojtyczka i Kazimierz Wyczółkowski. Założono wtedy nowe klatki schodowe i przebudowano wnętrza drugiego, mieszkalnego piętra. Pierwsze piętro zachowało w dalszym ciągu charakter reprezentacyjny, podkreślony elementami dekoracyjnymi salonów. Po II wojnie światowej pałac był odnawiany i zrekonstruowany. Do naszych czasów zachowały się korynckie pilastry w elewacjach, kamienny portal i bogata dekoracja rzeżbiarska wieńcząca szczyt budowli (m.in. kartusze herbowe)<ref>Marek Żukow-Karczewski, ''Pałace Krakowa. Pałac Potockich (Zbaraskich, Jabłonowskich)'', "Echo Krakowa" Czas Przeszły i Przyszły, 152 (12061) 1989.</ref>.
Pałac powstał w 1540 r., kiedy to połączono i przebudowano na magnacką rezydencję dwie sąsiednie gotyckie kamienice z XIV w. Właścicielami nowego pałacu była wówczas można rodzina [[Firlejowie|Firlejów]]. W XVII w., gdy obiekt był w posiadaniu [[Zbarascy|Zbaraskich]], dokonano gruntownej jego przebudowy w celu nadania budynkowi modnych wówczas cech stylowych oraz przekształcenia go w reprezentacyjną rezydencję miejską magnackiego rodu. Pracami budowlanymi kierował architekt flamandzki [[Henryk van Peene]], który został sprowadzony do Polski przez [[Jerzy Zbaraski|Jerzego Zbaraskiego]]. Powstał wtedy barokowy, dwukondygnacyjny, arkadowy dziedziniec z krużgankami oraz sień wjazdowa od strony Rynku Głównego.
 
Kolejna przebudowa rezydencji miała miejsce w latach 1778-1783 i dokonana została z polecenia ówczesnego właściciela, hr. [[Eliasz Wodzicki|Eliasza Wodzickiego]]. Architekt Ferdynand F. Nax nadał wtedy pałacowi cechy stylu wczesnoklasycystycznego. W następnych dziesięcioleciach często zmieniali się jego właściciele. Mieszkali w nim m.in. [[Wiśniowieccy]], [[Jabłonowscy]] i [[Radziwiłłowie]]. W końcu w. XIX budynek stał się własnością [[Potoccy|Potockich]]. Z ich polecenia w latach 1896-1898 dokonano restauracji rezydencji, przekształcając wnętrza pomieszczeń na parterze oraz częściowo przebudowując dziedziniec wewnętrzny. Autorem tych zmian był architekt [[Karol Zaremba]].
 
Dalsze prace prowadzono w pałacu jeszcze w latach 1910-1912. Ich projektodawcami byli architekci [[Ludwik Wojtyczko]] i [[Kazimierz Wyczółkowski]]. Założono wtedy nowe klatki schodowe i przebudowano wnętrza drugiego, mieszkalnego piętra. Pierwsze piętro zachowało w dalszym ciągu charakter reprezentacyjny, podkreślony elementami dekoracyjnymi salonów. Po II wojnie światowej pałac był odnawiany i zrekonstruowany. Do naszych czasów zachowały się korynckie pilastry w elewacjach, kamienny portal i bogata dekoracja rzeźbiarska wieńcząca szczyt budowli (m.in. kartusze herbowe)<ref>Marek Żukow-Karczewski, ''Pałace Krakowa. Pałac Potockich (Zbaraskich, Jabłonowskich)'', "Echo Krakowa" Czas Przeszły i Przyszły, 152 (12061) 1989.</ref>.
 
{{przypisy}}
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Pałac_Zbaraskich_w_Krakowie”