Aplanat: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m drobne redakcyjne
rozbudowa, zmiany merytoryczne, aplanat≠Rapid Rectilinear
Linia 1:
[[Plik:AplanatRapid rectilinear.jpgsvg|thumb|200px|AplanatUkład soczewek aplanatu]]
'''Aplanat''' - [[obiektyw fotograficzny]] opracowany ok. 1865 roku w zakładach Carl August Steinheil & Söhne w Monachium, składał się z dwóch [[achromat|dubletów achromatycznych]] ustawionych symetrycznie wobec [[apertura|apertury]]. Jego projektantem był [[Hugo Adolf Steinheil]].
[[Plik:Rapid rectilinear.svg|thumb|right|Układ soczewek aplanatu]]
'''Aplanat''' - wynaleziony ok. 1865 w zakładach Carl August Steinheil & Söhne w Monachium [[układ optyczny]] stosowany w [[obiektyw fotograficzny|obiektywach fotograficznych]], urządzeniach oświetlających, odwracających obraz itd., korygujący większość wad optycznych ([[aberracja sferyczna|aberrację sferyczną]], [[aberracja chromatyczna|aberrację chromatyczną]], [[koma (optyka)|komę]] i [[dystorsja|dystorsję]]). Składa się z 4 soczewek w dwóch grupach. Zbudowany jest z dwu [[achromat]]ów ustawionych symetrycznie.
 
Użycie dwóch symetrycznych [[dublet (optyka)|dubletów]] pozwoliło na wyeliminowanie większość wad optycznych ([[aberracja sferyczna]], [[aberracja chromatyczna]], [[koma (optyka)|koma]] i [[dystorsja]]).
Jako autora wynalazku wymienia się ojca ([[Carl August von Steinheil]]) lub syna ([[Hugo Adolf Steinheil]]). Istnieje również rozbieżność w podawanych datach (od 1860 do 1867). Obecnie Aplanat to obiektyw wolny od komy, niezależnie od swojego już historycznego pierwowzoru może to być obiektyw o innej budowie i innej ilości elementów optycznych.
 
Zaprojektowany przez Steinheila budowany był trzech podstawowych wersjach jako obiektyw pejzażowy ({{f/}}10, kąt widzenia ±30°), szerokokątny ({{f/}}18, kąt widzenia ±45°) i portretowy ({{f/}}3,5, kąt widzenia ±12°).
=== Zobacz też ===
 
{{wikisłownik|aplanat}}
W tym samym czasie kiedy Steinheil wprowadził do sprzedażny swój obiektyw, na rynku pojawił się niemalże identyczny obiektyw [[Rapid Rectilinear]] zaprojektowany przez [[John Henry Dallmeyer|Johna Dallmeyera]]. Obie strony oskarżały się wzajemnie o skopiowanie obiektywu, dyskusja na ten temat przybierała nieraz bardzo gorący ton, obaj wynalazcy publikowali artykuły w prasie naukowej udowadniając swoje pierwszeństwo. Najprawdopodobniej jednak obu wynalazków dokonano niezależnie i prawie jednocześnie, Steinheil był najprawdopodobniej szybszy o kilka tygodni.
* [[Wikipedia:Skarbnica Wikipedii/Przegląd zagadnień z zakresu fotografii|przegląd zagadnień z zakresu fotografii]].
 
Obiektywy tego typu szybko zyskały znaczną popularność i były produkowane w wielu odmianach i wielu krajach pod różnymi nazwami takimi jak Aplanascope, Aplanatic, Aristoplanat, Aristoscope, Berytaplanat, Biplanat, Eidoscope, Euryscope, Grossa, Lamprodynast, Leucograph, Lynkeioscope, Monoplast, Orthoscope, Panorami, Pantoscope, Paraplanat, Perigraphic, Planatograph, Platystigmat, Polynar, Rectigraph, Rectilinear, Rectiplanat, Sphariscope, Symmetrical, Universal, Versar, Voltas.
 
Jako autora wynalazku wymienia się ojca ([[Carl August von Steinheil]]) lub syna ([[Hugo Adolf Steinheil]]). Istnieje również rozbieżność w podawanych datach (od 1860 do 1867). Obecnie Aplanat to obiektyw wolny od komy, niezależnie od swojego już historycznego pierwowzoru może to być obiektyw o innej budowie i innej ilości elementów optycznych.
 
== Źródła ==
*{{cytuj książkę | autor = Michael R. Peres (red)| tytuł = Focal Encyclopedia of Photography| wydawca = Focal Press| miejsce = | rok = 2007| strony = 5, 167| isbn = 0240807405}}
*{{cytuj książkę | autor = R. E. Jacobson| tytuł = The Manual of Photography: Photographic and Digital Imaging| wydawca = Focal Press| miejsce = | rok = 2000| strony = 87| isbn = 0240515749}}
*{{cytuj książkę | autor = Rudolf Kingslake| tytuł = A History of the Photographic Lens| wydawca = Academic Press| miejsce = | rok = 1989| strony = 59-60| isbn = 0124086403}}
 
== Linki zewnętrzne ==
* [http://p2.la-img.com/427/17450/5865893_1_l.jpg Zdjęcie przestawiające różne Aplanaty]
* [http://www.engr.udayton.edu/faculty/jloomis/eop601/notes/history/rapid/rapid.html Rapid Rectilinear]
 
[[Kategoria:Obiektywy]]
Linia 16 ⟶ 24:
[[cs:Aplanát]]
[[de:Aplanat]]
[[en:Rapid Rectilinear]]
[[eo:Aplanato]]
[[fr:Aplanat]]
[[hu:Rapid Rectilinear]]
[[ru:Апланат]]
[[sk:Aplanát]]