Walerij Czkałow: Różnice pomiędzy wersjami

'''Walery Pawłowicz Czkałow''', [[Język rosyjski|ros.]] Валерий Павлович Чкалов (ur. [[2 lutego]] [[1904]], zm. [[15 grudnia]] [[1938]]), [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|radziecki]] lotnik rekordowy i doświadczalny, jeden z najsłynniejszych lotników radzieckich, [[kombryg]] [[Armia Czerwona|Armii Czerwonej]].

Urodził się [[2 lutego]] (20 stycznia [[kalendarz juliański|starego stylu]]) 1904 we wsi Wasiliowo (ob. [[Czkałowsk]]) w Niżegorodskoj [[gubernia|guberni]] w [[Rosja|Rosji]], z pochodzenia Rosjanin. Pracował jako robotnik i palacz kotłowy. Od [[1919]] służył ochotniczo w [[Armia Czerwona|Armii Czerwonej]], jako ślusarz-mechanik w jednostce lotniczej. W [[1922]] ukończył teoretyczną szkołę lotniczą, a w [[1923]] wojskową szkołę pilotażu. W [[1924]] ukończył moskiewską szkołę wyższego pilotażu i wyższą szkołę walki powietrznej, po czym służył w radzieckim lotnictwie wojskowym.

W latach [[1930]]-[[1933]] był pilotem doświadczalnym Instytutu Naukowo-Badawczego radzieckich sił powietrznych. Od [[1933]] przeszedł do rezerwy i został pilotem doświadczalnym w fabryce nr 39 i biurze konstrukcyjnym [[Nikołaj Polikarpow|Polikarpowa]]. Oblatywał m.in. myśliwce [[I-15]] i [[I-16]], będące podstawą radzieckiego lotnictwa końca lat 30. Prowadził łącznie badania ponad 70 samolotów. Aktywnie zajmował się [[akrobacja lotnicza|akrobacją lotniczą]], opracowując nowe figury wyższego pilotażu.

W dniach 20-22 lipca [[1936]] dokonał przelotu bez lądowania na samolocie [[ANT-25]] z drugim pilotem [[Georgij Bajdukow|Georgijem Bajdukowem]] i nawigatorem A. Bielakowem z Moskwy nad [[Ocean Arktyczny|Oceanem Lodowatym]] i [[Pietropawłowsk Kamczacki|Pietropawłowskiem Kamczackim]] na wyspę Udd (później nazwaną Czkałow), o długości 9374 km, w ciągu 56 godzin 20 min. Za ten wyczyn został uhonorowany 24 lipca [[1936]] tytułem [[Bohater Związku Radzieckiego|Bohatera Związku Radzieckiego]].

W dniach 18-20 lipca [[1937]], z tą samą załogą na ANT-25 dokonał pierwszego przelotu nad [[Biegun północny|Biegunem Północnym]], z Moskwy do [[Vancouver (Waszyngton)|Vancouver]] koło [[Portland (Oregon)|Portlandu]] w [[Stany Zjednoczone|USA]], długości 8504 km. Po tych przelotach, Czkałow stał się jednym z najbardziej znanych lotników w ZSRR. Był ulubieńcem [[Józef Stalin|Stalina]], który liczył się z jego zdaniem w sprawach lotnictwa. Według niektórych źródeł, Stalin miał proponować Czkałowowi objęcie funkcji naczelnika [[NKWD]], czemu ten odmówił.

Zginął 15 grudnia [[1938]] w Moskwie, podczas katastrofy przy oblatywaniu prototypowego myśliwca Polikarpowa [[I-180]]. Na żądanie władz, samolot ten był skierowany do oblotu przed całkowitym dopracowaniem, aby zmieścić się w planie, czemu sprzeciwiał się sam Polikarpow. Katastrofa spowodowana była usterką silnika, połączoną z niewykończeniem konstrukcji. Podczas próby lądowania z wyłączonym silnikiem, Czkałow został wyrzucony z kabiny i zmarł po 2 godzinach w szpitalu (okoliczności jego śmierci spowodowały powstanie teorii spiskowych, iż wypadek był spowodowany celowo przez władze, jednakże nie ma na to potwierdzenia). Urna z jego prochami została pochowana w ścianie [[Kreml]]a.

Walery Czkałow miał troje dzieci: Igora, Olgę i Walerię. Był odznaczony m.in. [[Order Lenina|Orderem Lenina]] (dwukrotnie) i [[Order Czerwonego Sztandaru|Orderem Czerwonego Sztandaru]]. Od [[1936]] był członkiem partii komunistycznej [[Komunistyczna Partia Związku Radzieckiego|WKP(b)]]. W [[1937]] został deputowanym do Rady Najwyższej ZSRR. W [[1938]] uzyskał stopień wojskowy [[Kombrig|kombryga]]. Po śmierci, nazwiskiem Czkałowa nazwano wieś jego urodzenia (od 1955 miasto Czkałowsk), miasto Czkałowsk w [[Tadżykistan]]ie, miasto [[Orenburg]] (w latach 1938-1957 - Czkałow), osiedle Czkałowsk w [[Kaliningrad]]zie, jak też wiele instytucji i organizacji.