Wikipedia

Międzyrzecze Kereszu i Maruszy: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Jrmo (dyskusja | edycje)
Redaktorzy
14 875 edycji
m poprawa linków
Xqbot (dyskusja | edycje)
Boty
327 507 edycji
m r2.7.2) (Robot poprawił hu:Körös–Maros köze; zmiany kosmetyczne
Linia 1:
'''Międzyrzecze Kereszu i Maruszy''' ([[język węgierski|węg.]] ''Maros-Körös köze'') - region geograficzny w południowo-wschodnich [[Węgry|Węgrzech]] i w zachodniej [[Rumunia|Rumunii]].
 
Międzyrzecze Kereszu i Maruszy stanowi południową część [[Kraj Zacisański|Kraju Zacisańskiego]], tzw. dolny Tiszántul. Od północy dolina [[Keresz|Kereszu]]u oddziela Międzyrzecze od [[Wielka Kumania|Wielkiej Kumanii]] oraz od [[Wielki Sárrét|Wielkiego]] i [[Mały Sárrét|Małego Sárrétu]]. Wschodnią granicę stanowią [[góry Zarand]] - skrajny przyczółek [[Góry Zachodniorumuńskie|Gór Zachodniorumuńskich]]. Południową granicę, za którą leży równina [[Banat|Banatu]]u, stanowi dolina [[Marusza|Maruszy]]. Od wschodu międzyrzecze Kereszu i Maruszy graniczy z doliną [[Cisa|Cisy]]. Część międzyrzecza Kereszu i Maruszy leżącą w granicach Rumunii geografia rumuńska nazywa równiną [[Kriszana|Kriszany]] (''Câmpia Crişurilor'') i zalicza do regionu [[Nizina Cisy|Niziny Cisy]].
 
Międzyrzecze Kereszu i Maruszy stanowi nisko położoną, płaską [[równina|równinę]], wznoszącą się zaledwie nieco ponad terasy zalewowe Kereszu, Maruszy i Cisy. Równina ta pod względem geomorfologicznym stanowi przedłużenie Wielkiej Kumanii. Międzyrzecze Kereszu i Maruszy stanowi najbardziej monotonną krajobrazowo część [[Wielka Nizina Węgierska|Wielkiej Niziny Węgierskiej]]. Jedyną formą ukształtowania terenu urozmaicającą równinę są wały piaszczystych [[wydma|wydm]].
 
Dzisiejsza równina międzyrzecza Kereszu i Maruszy powstała w [[plejstocen|plejstocenie]]ie jako [[stożek napływowy]] Maruszy i jest w całości zbudowana z osadów rzecznych. Pod koniec plejstocenu na powierzchni równiny osadziły się warstwy [[less|lessu]]u i piasku, o miąższości do 2 m, które pod wpływem stepowienia krajobrazu przeobraziły się w bardzo urodzajne [[czarnoziemy]]. Równocześnie podłoże pod tą warstwą w wielu miejscach uległo zasoleniu. Urodzajne gleby są wykorzystywane w wyjątkowo intensywnej produkcji rolnej. Region jest całkowicie pozbawiony bogactw mineralnych, natomiast obfituje w [[wody mineralne]] i [[wody termalne|termalne]].
 
Dla osadnictwa międzyrzecza Kereszu i Maruszy są charakterystyczne rzadko rozsiane miasta rolnicze, a między nimi - pojedyncze gospodarstwa rolne o charakterze farm (węg. ''tanya''). Region został całkowicie wyludniony podczas okupacji [[imperium osmańskie|tureckiej]] w XVI-XVII wieku, po czym zasiedlono go na nowo ludnością [[Węgrzy|węgierską]], [[Rumuni|rumuńską]], [[Słowacy|słowacką]] i [[Niemcy|niemiecką]]. Ludność ta w części do dziś zachowała tożsamość narodową; tu znajduje się największe skupisko Słowaków na Węgrzech. Dziś międzyrzecze Kereszu i Maruszy należy do [[komitat|komitatów]] [[Komitat Csongrád|Csongrád]], [[Komitat Békés|Békés]] i (w niewielkiej części na północnym zachodzie) [[Jász-Nagykun-Szolnok]]. Główne miasta regionu to [[Hódmezővásárhely]], [[Orosháza]], [[Békéscsaba]], [[Gyula (miasto)|Gyula]], [[Makó]] i [[Szentes]]. Przez międzyrzecze Kereszu i Maruszy przebiega magistrala kolejowa [[Budapeszt]] - [[Szolnok]] - Békéscsaba - [[Arad (miasto w Rumunii)|Arad]].
 
==== Źródła ====
* Przemysław Burchard ''Węgry'', PW "Wiedza Powszechna", Warszawa 1988, ISBN 83-214-0554-1
* Jerzy Midzio ''Krajobrazy węgierskie'', WSiP, Warszawa 1988, ISBN 83-02-03732-X
* Wiesława Rusin ''Węgry'', Wydawnictwo Pascal, Bielsko-Biała 2005, ISBN 83-7304-416-7
* Márton Pécsi, Béla Sárfalvi ''Węgry'', PWN 1971
 
[[Kategoria:Regiony Węgier]]
[[Kategoria:Kotlina Panońska]]
 
[[hu:Körös-MarosKörös–Maros köze]]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Międzyrzecze_Kereszu_i_Maruszy”