Brekcja: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
ZéroBot (dyskusja | edycje)
m r2.7.1) (robot dodaje ca:Bretxa
m WPCleaner (v1.09) Naprawa linku do strony ujednoznaczniającej - Spoiwo / z pomocą WP:CHECK - ISBN - błędna suma kontrolna dla ISBN-10
Linia 1:
[[Plik:Basalt breccia.jpg|thumb|300px|right|Brekcja bazaltowa]]
[[Plik:UpperTriassicYorkCountyPA.jpg|thumb|300px|right|Brekcja]]
'''Brekcja (druzgot, okruchowiec)''' – [[lityfikacja|zlityfikowana]] [[skały okruchowe|skała okruchowa]] składająca się z ostrokrawędzistych fragmentów innych skał i minerałów ([[blok (skała)|bloków]] i [[gruz skalny|gruzu]]) [[cementacjaCementacja (geologia)|scementowanych]] ze sobą przy pomocy [[spoiwo (geologia)|spoiwa]] krzemionkowego, wapiennego, żelazistego, ilastego lub innego.
 
Niekiedy brekcje tworzą się w miejscu, w którym odbywał się proces [[wietrzenie|wietrzenia]], powstają w wyniku nagromadzenia się ([[sedymentacja|sedymentacji]]) fragmentów skalnych w pobliżu lub w miejscu skały pierwotnej. Drobniejsze produkty zostają z czasem wypłukane przez deszcze albo wywiane przez wiatr, większe odłamki i okruchy ulegają cementacji przez spoiwo. Przyczyny powstania brekcji są bardzo różne.
Linia 10:
* '''brekcje osadowe''' – powstają dzięki niszczącemu działaniu takich czynników jak: [[wietrzenie]], [[erozja]] wód płynących i lodowców, falowanie wód stojących. Najczęściej spotykane brekcje osadowe:
** '''brekcja piargowa''' – ma zwykle urozmaicony skład okruchów odpowiadający budowie zbocza ponad miejscem jej osadzenia się. Selekcja materiału w niej jest słaba, ułożenie materiału jest podobne jak w stożku nasypowym. W spoiwie może występować materiał ilasty. Powstaje przez scementowanie stożków [[piarg]]owych; jest charakterystyczna dla terenów górskich.
** '''brekcja krasowa''' – składa się z okruchów [[skałyskała węglanowewęglanowa|skał węglanowych]] spojonych najczęściej [[kalcyt]]em. Zazwyczaj zawiera wkładki mulaste pochodzące z [[namulisko|namulisk jaskiniowych]]. Wielkość okruchów jest różnorodna. Powstaje przez scementowanie zapadających się stropów jaskiń krasowych.
** '''brekcja kostna''' – odmiana brekcji osadowej, tworzą ją nagromadzony materiał mineralny w postaci kości i zębów ssaków (sedymentacja organogeniczna); w Polsce występuje w Wężach k. [[Działoszyn]]a.
* '''brekcja intruzyjna''' – spoiwem jest tu [[skały magmowe|skała magmowa]].
Linia 20:
 
=== Bibliografia ===
* W. Jaroszewski (red.). ''Przewodnik do ćwiczeń z geologii dynamicznej''. Wydawnictwa Geologiczne. Warszawa, 1986. ISBN 8283-220-0180-0.
* W. Ryka i A. Maliszewska. ''Słownik petrograficzny''. Wydawnictwa Geologiczne. Warszawa, 1982. ISBN 83-220-0150-9.