Karol Kalita: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Bulwersator: bot (dyskusja | edycje)
Robot usuwa Kategoria:Ludzie związani ze Lwowem - jest już podkategoria tej kategorii. Jeśli ta edycja coś psuje powiadom mnie.Grafika→Plik
m drobne redakcyjne
Linia 3:
'''Karol Kalita de Brenzenheim''' (pseud. ''Rębajło'') (ur. [[4 listopada]] [[1830]] w [[Komarno (Ukraina)|Komarnie]] k. [[Rudki (Ukraina)|Rudek]], zm. [[25 maja]] [[1919]] we [[Lwów|Lwowie]]) – pułkownik, dowódca oddziału partyzanckiego w [[powstanie styczniowe|powstaniu styczniowym]].
 
Jego rodzina pochodząca z Inflant osiedliła się w Galicji po trzecimIII rozbiorze. Już jako szesnastoletni uczeń gimnazjalny brał udział w pracach konspiracyjnych za co został w 1846 r. oddany do wojska. Zwolniony w 1847 powracapowrócił do szkół, ale na krótko, gdyż w 1848 zaciągnął się do legionu [[Józef Wysocki (generał)|Józefa Wysockiego]] i pod jego sztandarami brał udział w [[Powstanie węgierskie 1848|Powstaniupowstaniu Węgierskimwęgierskim]] (1848-1849). Mimo amnestii, po powrocie do kraju został aresztowany i wcielony znów do wojska austriackiego, w którym dosłużył się stopnia nadporucznika, biorąc udział w [[Wojna francusko-austriacka|wojnie włoskiej]] 1859 r. Na wieść o wybuchu powstania w Królestwie Polskim pośpieszył z 12 kolegami oficerami swego pułku do ojczyzny i oddał się do dyspozycji władz narodowych.
 
Jego rodzina pochodząca z Inflant osiedliła się w Galicji po trzecim rozbiorze. Już jako szesnastoletni uczeń gimnazjalny brał udział w pracach konspiracyjnych za co został w 1846 r. oddany do wojska. Zwolniony w 1847 powraca do szkół ale na krótko, gdyż w 1848 zaciągnął się do legionu [[Józef Wysocki (generał)|Józefa Wysockiego]] i pod jego sztandarami brał udział w [[Powstanie węgierskie 1848|Powstaniu Węgierskim]] (1848-1849). Mimo amnestii, po powrocie do kraju został aresztowany i wcielony znów do wojska austriackiego, w którym dosłużył się stopnia nadporucznika, biorąc udział w [[Wojna francusko-austriacka|wojnie włoskiej]] 1859 r. Na wieść o wybuchu powstania w Królestwie Polskim pośpieszył z 12 kolegami oficerami swego pułku do ojczyzny i oddał się do dyspozycji władz narodowych.
 
Został mianowany majorem i skierowany do [[powiat stopnicki|powiatu stopnickiego]]. Był organizatorem pułku stopnickiego, który wchodził w skład dywizji sandomierskiej korpusu gen. [[Józef Hauke-Bosak|Józefa Hauke-Bosaka]].
[[Plik:Lwow-Lyczakow-Kalita Karol Rebajlo.jpg|thumb|160px|left|Grób na cmentarzu Łyczakowskim]]
Stoczył kilka zwycięskich bitew z Rosjanami, m.in. pod [[Mierzwin (województwo świętokrzyskie)|Mierzwinem]] ([[5 grudnia]] [[1863]]) oraz pod [[Lubienia (województwo świętokrzyskie)|Lubienią]] i [[Bitwa pod Iłżą (1864)|Iłżą]] ([[17 stycznia]] [[1864]]). Po tej ostatniej bitwie został awansowany na pułkownika. Z powodu choroby nie uczestniczył w [[Bitwa opatowskapod Opatowem (1864)|Bitwiebitwie opatowskiej]], w której rozbity został jego pułk. Po upadku powstania udał się na emigrację do [[Turcja|Turcji]], skąd w [[1871]] wrócił do [[Lwów|Lwowa]]. Ostatecznie znalazł pracę w szpitalu psychiatrycznym i ustatkował się.
<br>
 
Został pochowany na ''Górce powstańców'' na [[Cmentarz Łyczakowski we Lwowie|cmentarzu Łyczakowskim]].
 
Jest autorem książki ''Ze wspomnień krwawych walk'', w której zawarł wspomnienia z kampanii powstańczej.
 
Zachowały się do naszych czasów jego dwie szable:
# znajduje się w Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie; austriacka kawaleryjska wz. 1850, klinga ozdobiona jest nakładanym złotym wizerunkiem Tadeusza Kościuszki, datą 1794 i napisem: ''W twoją dzielną, bitną dłoń, wdzięczni bracia dają broń. Bij jak dotąd mężnie wroga, za Ojczyznę w imię Boga'' oraz ''Dzielnemu Rębajle życzliwi rodacy 1864''.
# znajduje się w Muzeum Narodowym w Krakowie; rosyjska kawalerii wz. 1826, po prawej stronie klingi jest inkrustowany srebrem napis: ''W Imię Boga Dobądź Szabli / A Moskali Wezmą Diabli'', a po lewej stronie umieszczono dedykacje: ''Od Przyjaciół Rembajle [!] 1864''.
 
''Rębajło'' był jednym z najdzielniejszych i najbardziej uzdolnionych oficerów powstania styczniowego; potrafił połączyć braterski stosunek do żołnierza przy równoczesnym zachowaniu surowej dyscypliny, a dając osobisty przykład w dzieleniu trudów życia partyzanckiego, zdobył sobie szacunek i popularność wśród własnych ludzi.
 
== Bibliografia ==
''Rębajło'' był jednym z najdzielniejszych i najbardziej uzdolnionych oficerów powstania styczniowego; potrafił połączyć braterski stosunek do żołnierza przy równoczesnym zachowaniu surowej dyscypliny a dając osobisty przykład w dzieleniu trudów życia partyzanckiego zdobył sobie szacunek i popularność wśród własnych ludzi.
* Pułkownik Rębajło (Karol Kalita), ''Ze wspomnień krwawych walk'', wyd. i oprac. Aleksader Medyński, "Słowo„Słowo Polskie"Polskie”, Lwów 1913. (reprint nakładem P.U.Compus, Starachowice 2010, ISBN 978-83-89714-45-9).
 
== Bibliografia==
* Pułkownik Rębajło (Karol Kalita), ''Ze wspomnień krwawych walk'', wyd. i oprac. Aleksader Medyński, "Słowo Polskie", Lwów 1913. (reprint nakładem P.U.Compus, Starachowice 2010, ISBN 978-83-89714-45-9).
* ''Chwała Oręża Polskiego'', nr 19 (40) z 2 XII 2006 (dodatek „Rzeczpospolitej”)
* ''Galeria „Broń i barwa w Polsce”. Muzeum Narodowe w Krakowie''. Przewodnik, Kraków 2004.
* Kozłowski E. - ''Od Węgrowa do Opatowa (3 II 1863-21 II 1864) Wybrane bitwy z powstania styczniowego'', Warszawa 1962.
* Kozłowski E., Wrzosek M. - ''Historia Oręża Polskiego 1795-1939'', Warszawa 1984.
* Kwaśniewicz W. - ''Historia szablą pisana, czyli szable znanych Polaków I i II rzeczpospolitejRzecz<!-- sic -->pospolitej'', Zielona Góra 1998.
* Kwaśniewicz W. - ''Dzieje szabli w Polsce'', Dom Wydawniczy BELLONABellona, Warszawa 2007.
* Kwaśniewicz W. - ''Szable sławnych Polaków'', Dom Wydawniczy BELLONABellona, Warszawa 2008.
 
== Zobacz też ==
* [[OddziałPułk Karola Kalitystopnicki|Oddział Karola Kality (Pułk Stopnicki)]]
 
 
 
[[Kategoria{{DEFAULTSORT:Pułkownicy powstania styczniowego|Kalita Karol]]}}
[[Kategoria:Dowódcy oddziałówPułkownicy powstania styczniowego|Kalita Karol]]
[[Kategoria:PochowaniDowódcy naoddziałów Cmentarzupowstania Łyczakowskim we Lwowie|Kalita Karolstyczniowego]]
[[Kategoria:UrodzeniPochowani wna 1830|KalitaCmentarzu KarolŁyczakowskim we Lwowie]]
[[Kategoria:ZmarliUrodzeni w 1919|Kalita Karol1830]]
[[Kategoria:Zmarli w 1919]]