Anatolia: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
KamikazeBot (dyskusja | edycje)
m r2.7.1) (Robot poprawił ku:Anatolya
drobne merytoryczne, drobne redakcyjne
Linia 11:
[[Półwysep]] Azja Mniejsza znajduje się w zachodniej [[Azja|Azji]] i tworzy pomost lądowy łączący ten [[kontynent]] z [[Europa|Europą]]. Półwysep oblewają morza: [[Morze Śródziemne|Śródziemne]], [[Morze Egejskie|Egejskie]], [[Morze Marmara|Marmara]] i [[Morze Czarne|Czarne]]. Od Europy oddzielają go [[cieśnina|cieśniny]] [[Bosfor]] i [[Dardanele]]. Zajmuje powierzchnię ok. 500 tys. km². Na półwyspie tym leży azjatycka część [[Turcja|Turcji]].
 
Wnętrze półwyspu zajmują stare, zrębowe [[płaskowyż]]e i [[kotlina|kotliny]] [[Wyżyna Anatolijska|Wyżyny Anatolijskiej]] o wysokościach 900-1500 m n.p.m., z najwyższym szczytem [[Erciyes Dağı]] (starożytny ''Argajos'') - 3917 m n.p.m. Środek wyżyny zajmuje słony [[step]] ze słonym [[jezioro|jeziorem]] Tuzgölü. Bardziej żyzne tereny położone są w centralnej części Anatolii zwanej [[Kapadocja|Kapadocją]], przez którą przepływa [[Kızılırmak|Kizilirmak]] (gr. ''Halys''). [[Wyżyna]] otoczona jest od południa i północy dwoma równoleżnikowymi łańcuchami młodych [[góra|gór]] [[orogeneza alpejska|fałdowania alpejskiego]]: [[Góry Pontyjskie|Gór Pontyjskich]] (3932 m n.p.m.), które opadają stromo w kierunku [[Morze Czarne|Morza Czarnego]] i [[Taurus (góry w Turcji)|TaurusTaurusu]]u (3734 m n.p.m.), które na wschodzie łączą się tworząc [[Wyżyna Armeńska|Wyżynę Armeńską]], geograficznie zaliczaną już do Azji właściwej. Półwysep potrzaskany jest licznymi [[uskok]]ami ([[uskok anatolijski]]) i nawiedzany jest często przez katastrofalne [[trzęsienie ziemi|trzęsienia ziemi]].
 
== Historia ==
Linia 17:
Obszary Azji Mniejszej były zasiedlane już od [[paleolit]]u. W [[neolit|neolicie]], w południowej Anatolii rozwijała się osada w [[Çatalhöyük]]. W okresach późniejszych osadnictwo przyciągały żyzne [[Aluwium|aluwialne]] równiny nadmorskie: [[Cylicja]] i [[Pamfilia]] oraz wybrzeża i doliny anatolijskie. W Azji Mniejszej swe kultury i państwa rozwijali: [[Hetyci]], [[Huryci]], [[Luwijczycy]], [[Frygia|Frygowie]], [[Lidyjczycy]], [[Persowie]], [[Celtowie]], [[Pelazgowie]], [[Grecy]], [[Ormianie]], [[Starożytny Rzym|Rzymianie]], [[Bizantyjczycy]], [[Kurdowie]], [[Seldżukidzi|Turcy seldżuccy]] i [[Turcy osmańscy]].
 
Anatolia w czasach [[Starożytny Rzym|rzymskich]] była prowincją o nazwie [[Azja (prowincja rzymska)|Azja]] (łac. ''Asia''). Z czasem jednak na jej terenie ustanowiono następujące prowincje: [[Bitynia]], [[Cylicja]], [[Kapadocja]], [[Galacja]], [[Licja]], [[Pont]].
* [[Bitynia]]
* [[Cylicja]]
* [[Kapadocja]]
* [[Galacja]]
* [[Licja]]
* [[Pont]]
{{wikisłownik|Azja Mniejsza}}
 
{{wikisłownik|Azja Mniejsza}}
{{Prowincje rzymskie}}
 
[[Kategoria:Geografia Turcji]]