System prawny Polski: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
→‎Publikacja polskich aktów prawnych: system sądowy (przeniesione z hasła Sąd
Linia 28:
* [[Internetowy System Aktów Prawnych]] prowadzony przez [[Kancelaria Sejmu|Kancelarię Sejmu]].
* wydawnictwa prawnicze
 
== System sądowy ==
=== Podział podmiotowy ===
Zgodnie z art. 175 [[Konstytucja RP|Konstytucji RP]], wymiar sprawiedliwości w RP sprawują:
 
* [[Sąd Najwyższy Rzeczypospolitej Polskiej|Sąd Najwyższy]]
* [[sądy powszechne]]
* [[Sąd wojskowy|sądy wojskowe]]
* [[Sąd administracyjny|sądy administracyjne]]
 
=== Podział przedmiotowy ===
Sądy powszechne w Polsce dzielą się na wydziały, którym zawsze przypisana jest pewna kategoria spraw. Nieraz, gdy jest duży wpływ spraw danego rodzaju tworzy się kilka wydziałów dla tej kategorii spraw – przykładowo dwa albo trzy wydziały karne. Może też tak się zdarzyć, że w sądach wyższego rzędu jest przykładowo jeden wydział cywilny I instancji i drugi wydział cywilny, ale odwoławczy.
 
Następujące wydziały tworzy się w sądach:
 
{| border=1, cellpadding=5, cellspacing=0
!W sądach apelacyjnych:
|
* wydział cywilny ([[sąd cywilny]] II instancji dla sądów okręgowych)
* wydział karny ([[sąd karny]] II instancji dla sądów okręgowych)
* wydział pracy i ubezpieczeń społecznych ([[sąd pracy i ubezpieczeń społecznych]] II instancji dla sądów okręgowych)
* wydział lustracyjny (w Sądzie Apelacyjnym w Warszawie; [[sąd lustracyjny]])
|-
!W sądach okręgowych:
|
* wydział cywilny (sąd cywilny I instancji i sąd cywilny, [[sąd rodzinny|rodzinny]], [[sąd opiekuńczy|opiekuńczy]], [[sąd dla nieletnich]] II instancji dla sądów rejonowych)
* wydział karny (sąd karny I instancji i sąd karny oraz czasami sąd dla nieletnich II instancji dla sądów rejonowych)
* wydział penitencjarny i nadzoru nad wykonywaniem orzeczeń penitencjarnych ([[sąd penitencjarny]])
* wydział pracy ([[sąd pracy]]) i wydział ubezpieczeń społecznych ([[sąd ubezpieczeń społecznych]]) albo wydział pracy i ubezpieczeń społecznych
* wydział gospodarczy ([[sąd gospodarczy]])
* [[sąd ochrony konkurencji i konsumentów]] (w Sądzie Okręgowym w Warszawie)
* odrębna jednostka rejestrowa (w Sądzie Okręgowym w Warszawie – m.in. dla [[partia polityczna|partii politycznych]])
* [[sąd wspólnotowych znaków towarowych i wzorów przemysłowych]] (w sądzie Okręgowym w Warszawie)
|-
!W sądach rejonowych:
|
* wydział cywilny (sąd cywilny I instancji)
* wydział karny (sąd karny I instancji)
* wydział rodzinny i nieletnich (sąd rodzinny, opiekuńczy, dla nieletnich I instancji)
* wydział pracy (sąd pracy I instancji) albo wydział pracy i ubezpieczeń społecznych (sąd pracy i ubezpieczeń społecznych I instancji
* wydział ksiąg wieczystych ([[sąd wieczystoksięgowy]])
* wydział gospodarczy (w mieście, w którym ma siedzibę sąd okręgowy albo mieście na prawach powiatu; sąd gospodarczy I instancji)
* wydział grodzki ([[sąd grodzki (prawo)|sąd grodzki]])
* wydział rejestrowy [[Krajowy Rejestr Sądowy|Krajowego Rejestru Sądowego]] ([[sąd rejestrowy]] – w miastach wojewódzkich oraz niektórych innych większych miastach)
|}
 
=== Podział instancyjny ===
[[Sądy powszechne|Sądownictwo powszechne]]:
* [[Sąd rejonowy|sądy rejonowe]]
* [[Sąd okręgowy|sądy okręgowe]]
* [[Sąd apelacyjny|sądy apelacyjne]]
* [[Sąd Najwyższy Rzeczypospolitej Polskiej|Sąd Najwyższy]] - Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych, Izba Karna oraz Izba Cywilna
 
[[Sądownictwo wojskowe]]:
* [[Sąd wojskowy|wojskowe sądy garnizonowe]]
* [[Sąd wojskowy|wojskowe sądy okręgowe]]
* [[Sąd Najwyższy Rzeczypospolitej Polskiej|Sąd Najwyższy]] - Izba Wojskowa
 
[[Sąd administracyjny|Sądownictwo administracyjne]]:
* [[wojewódzkie sądy administracyjne]]
* [[Naczelny Sąd Administracyjny]]
 
{{Systemy prawne Europa}}