Pochodzenie państwa: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
KamikazeBot (dyskusja | edycje)
odlinkowanie Skarbnicy Wikipedii i przekierowań do niej
lit.
Linia 3:
== Koncepcje dotyczące pochodzenia państwa ==
=== Powstanie państwa w drodze naturalnego rozwoju ===
Koncepcję tę przedstawił [[Arystoteles]] (384-322 p.n.e). Uważał on, że państwo pochodzi z natury. Aby dojść do organizacji państwa należy przejść kilka podstawowych etapów ( powstanie rodziny, gminy wiejskiej, miasta, polis i w końcu państwa ). Państwo uważał za doskonałą organizację życia społecznego. Arystoteles w jednym ze swoich dzieł ''[[Polityka (Arystoteles)|Polityka]]'' pisze:
''Państwo należy do tworów natury, że człowiek jest z natury stworzony do życia w państwie, taki zaś, który z natury , a nie przez przypadek żyje poza państwem, jest albo nędznikiem, albo nieludzką istotą(...)''<ref> Arystoteles, ''Polityka'', przekład L.Piotrowicz, Warszawa 1964.</ref>. Podkreślał on fakt, że człowiek stworzony jest do życia w zbiorowości. Według Arystotelesa wpływ ludzi, którzy dążą do zdobycia władzy rozstrzyga o charakterze organizacji państwowej. Na kształt państwa wpływ ma również gospodarka, stosunki społeczne, położenie geograficzne, wielkość terytorium itp. Jest on zwolennikiem podziału zadań w państwie. Wyróżnił on trzy czynniki władcze: obradujący, rządzący i sądzący. Dzięki temu w państwie panować miała sprawiedliwość i ład. Dostrzegł on to, że nie wszystkie ustroje są dobre. Dobrymi formami państwa wg. Arystotelesa są: [[monarchia]], [[arystokracja]], [[politeja]]. Złymi zaś: [[tyrania]], [[oligarchia]] oraz [[demokracja]].
 
=== Powstanie państwa w drodze podboju ===
Po raz pierwszy koncepcję tę przedstawił [[Ludwik Gumplowicz]] (1838-1909). Odwołuje siesię on do pierwotnych grup ludzkich. Grupy te przybierały postać [[Horda|hord]] (mniejsze grupy) i [[Plemię|plemion]] (większe grupy - połączenie hord). Grupy te walczyły między sobą. Pojawiają się początki przywództwa. Powstają pierwsze ośrodki władzy na określonych terytoriach. Podstawowym czynnikiem tworzenia się organizacji państwa jest tu walka pomiędzy poszczególnymi grupami społecznymi. Gumplowicz twierdzi, że żadne państwo nie może powstać bez użycia siły. Władzę zdobywało plemię liczniejsze i lepiej zorganizowane, podporządkowywało sobie słabszą grupę, najczęściej czyniąc ich [[Niewolnictwo|niewolnikami]]. Gumplowicz pisze: ''Pierwotne powstanie państwa daje się wytłumaczyć dążeniem pewnej grupy społecznej do poprawy bytu i to samo dążenie właściwe jest innym objętym przez państwo grupom i stanowić będzie bodziec dalszego rozwoju społecznego w państwie<ref>L.Gumplowicz, ''Filozofia społeczna'', 1909.</ref>.'' Państwo rozwija się m.in. po to aby poprawić byt ludności.
 
<u>Według niego państwo posiada siedem cech głównych</u>:
Linia 22:
 
=== Powstanie państwa w drodze umowy społecznej ===
Myśl tę zapoczątkowali Tomasz Hobbes (1588-1679) - Wlk. Brytania oraz [[Jan Jakub Rousseau]] (1712-1788) - Francja. Koncepcja ta opierała siesię na umowie między władcą a poddanymi. Człowiek stał się istotą społeczną. Hobbes zwrócił uwagę na to, że poszczególnym jednostkom bardziej opłaca się żyć w pokoju niż w ciągłej wojnie. Ludzie zawierają umowę "każdy z każdym" i powierzają władzę suwerenowi, który przestrzega określone wcześniej prawa. Powstaje państwo zwane Lewiatanem, któremu wszyscy poddani są bezwzgłędniebezwzględnie posłuszni i podporządkowani. Hobbes pisze: ''Przez to bowiem upoważnienie, jakie mu daje każdy poszczególny człowiek w państwie, rozporządza on tak wielką mocą i siłą mu przekazaną, że strachem jest przed tą mocą kształtować wolę wszystkich ludzi i zwracać ją w kierunku pokoju wewnętrznego oraz wzajemnej pomocy przeciw wrogom zewnętrznym<ref> T.Hobbes, ''Lewiatan'', Warszawa 1954.</ref>.''
 
Drugi przedstawiciel tej koncepcji uważał, że rozwój materialny z czym wiązał siesię również rozwój rolnictwa przyczyniły siesię do pojawienia się organizacji państwa. Rozwój tych dwóch dziedzin spowodował wykształcenie się życia społecznego oraz pojawienie się prywatnej własności. Społeczeństwo zgodziło się na tzw. umowę zrzeszenia, która zapoczątkowała powstanie państwa. Pojawił się nowy podział społeczeństwa : rządzący i rządzeni. Umowa zrzeszenia spowodowała ukształtowanie się rządów despotycznych dlatego też część społeczeństwa chciała wrócić do umowy społecznej, która nawoływała do wolności dla wszystkich ludzi.
Obaj myśliciele utrzymywali, że to państwo powinno służyć ludziom.