Rabin: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m r2.6.5) (robot poprawia: th:รับบี |
|||
Linia 1:
{{linki niejednoznaczne|Henoch}}
{{disambigR|funkcji religijnej w [[judaizm]]ie |[[Icchak Rabin]] (premier [[Izrael]]a), [[Trevor Rabin]] (gitarzysta [[Yes]])}}
'''Rabin''' ([[hebr.]] '''רַבִּי''' ''rabbī''):
# podstawowa funkcja [[religia|religijna]] w [[judaizm]]ie. ''Rabbi'' to [[język hebrajski|hebrajskie]] słowo oznaczające mistrza. We współczesnym judaizmie tradycyjnym rabin jest jednocześnie administratorem gminy wyznaniowej, odpowiedzialnym za prowadzenie nabożeństw, szkoły zwanej [[cheder]] i opiekę nad domem modlitwy, czyli [[synagoga|synagogi]], oraz pełni funkcję duchowego ojca, doradcy, sędziego i interpretatora prawa religijnego w gminie. Nie jest on jednak namaszczonym przez [[Jahwe|Boga]] duchownym i jego autorytet opiera się wyłącznie na wiedzy i "bogobojności".
# w [[Wojsko Polskie II RP|Wojsku Polskim II RP]] tytuł duchownego wojskowego wyznania mojżeszowego odpowiadający [[
:: '''rabin''' – [[Kapitan (ranga)|kapitana]] ([[kapitan marynarki|kapitana marynarki]])
:: '''starszy rabin II klasy''' – [[major]]a ([[komandor podporucznik|komandora podporucznika]])
Linia 14 ⟶ 15:
* ukończyć kilkunastoletnie studia rabinackie, prowadzone w specjalnych szkołach dla przyszłych rabinów
* odbyć kilku-kilkunastoletni "staż" przy aktywnie działającym rabinie
* wreszcie znaleźć sobie "
W wielu gminach "stanowisko" rabina jest dziedziczne, tzn. obejmuje je zwykle po śmierci ojca jego syn. Musi on jednak spełniać wszystkie wcześniej wspomniane wymogi i zdarza się często, że syn jednak nie obejmuje stanowiska po ojcu, a gmina wyszukuje sobie na to miejsce dobrego kandydata z zewnątrz.
Linia 21 ⟶ 22:
== Z dziejów rabinizmu ==
Specyficzne warunki [[Palestyna|Palestyny]] po powrocie żydów z [[niewola babilońska|niewoli babilońskiej]] przyczyniły się do stopniowego wzrostu znaczenia [[Świątynia Jerozolimska|Świątyni]] i związanej z nią warstwy [[kapłan|kapłańskiej]]. Duch reformy [[Ezdrasz (postać biblijna)|Ezdrasza]] przetrwał po śmierci reformatora, przejawiając się w szczególnym przywiązaniu do autorytetu Prawa, autorytetu, który wkrótce przyćmił także właśnie samą Świątynię i warstwę kapłańską, co poskutkowało rozszerzeniem wpływów nauczycieli i interpretatorów prawa, ''sofrim'', "skrybów", późniejszych "uczonych w piśmie". Początkowo słowo "skryba" oznaczało wyłącznie tego, kto przepisuje teksty pism sakralnych – szybko jednak w powszechnej świadomości utrwaliło się przekonanie, że ten kto przepisuje Prawo, zarazem zna je najlepiej. W związku z tym słowo "skryba" zaczęło znaczyć więcej niż mówi jego etymologia, a znajomość Prawa stała się w społeczności żydowskiej drogą do popularności i poważania. Pierwsi uczeni w piśmie, jak Ezdrasz, którego uważa się za archetypowego znawcę prawa mojżeszowego (''Ezd'' 7-6), byli jeszcze kapłanami – dopiero później szersze grono nauczycieli osiągnęło rangę "skrybów". Gdy modny [[Hellenizm (religioznawstwo)|hellenizm]] stopniowo ogarniał kapłanów, uczeni w piśmie zaczęli uważać się za jedynych strażników tradycji i obrońców Prawa przed obcymi naleciałościami. Kiedy [[faryzeusze]] ukonstytuowali się jako odrębna [[sekta]] (co nastąpiło w II w. p.n.e.), uczeni w piśmie dołączyli do nich. Chociaż wydaje się, że ''Mk'' 2-16, ''Łk'' 5-30 i ''Dz'' 23-9 łączą ich z [[saduceusze|saduceuszami]], to w każdym razie od tego czasu uczonych w piśmie powszechnie zaakceptowano jako nauczycieli ludu. Uczeni w piśmie aż do upadku [[Jerozolima|Jerozolimy]] koncentrowali się głównie w [[Judea|Judei]], później słyszymy o ich obecności także na północy Palestyny, w Rzymie i wszystkich ważniejszych ośrodkach [[diaspora|diaspory żydowskiej]].
Od najdawniejszych czasów uczeni w piśmie cieszą się szacunkiem i uznaniem. Uczony w piśmie nie tylko w swoim własnym mniemaniu przynależy do wyższych warstw społeczeństwa. W ten sam sposób myśleli ludzie, którzy od czasów [[Hillel]]a wprowadzili zwyczaj witania uczonych w piśmie słowem ''rabbi''. Słowo to, wywodzące się od hebrajskiego ''rab'' (''wielki'') początkowo było prawdopodobnie odpowiednikiem słowa ''panie'' – dopiero później, gdy już związało się ze znawcami pisma, przybrało znaczenie ''mistrz'', ''uczony''. To, że tytułowanie kogoś ''rabbi'' nosiło posmak pochlebstwa, wiemy chociażby z ''Mat'' 23-7. Źródła mówią też, że uczeń nigdy nie omijał tytułu "rabbi" gdy zwracał się do nauczyciela (''Berach.'', XXVI, 1). Powszechnym zwyczajem stało się też umieszczanie tytułu "rabbi" przed nazwiskiem uczonego w piśmie. Później do osób cieszących się większym szacunkiem zwracano się wzmocnionymi formami tytułu ''rabbi'' (np. ''rabban'', ''rabboni''), co doprowadziło do wyklarowania hierarchii użyć tego słowa: ''rabbi'' miało znaczyć więcej niż ''rab'', ''rabban'' więcej niż ''rabbi'', a imię własne – więcej niż ''rabban''. Ostatnia część tej tradycyjnej reguły odnosi się w szczególności do wielkich nauczycieli Hillela i [[Szammaj]]a, o których mówi się zawsze używając samych imion. Następca Hillela, [[Gallimaliel]], tytułowany był samym słowem ''rabban'', tak samo jak [[Jochanan ben Zakkai]]. Palestyńscy uczeni w piśmie znani są jako rabi ''Taki-a-Taki''. Rabbi [[Juda ha-Nasi]], główny autor [[Miszna|Miszny]], często jest określany po prostu jako ''rabbi'' (par excellence); czysty tytuł ''rab'' oznacza [[Abba Arik|Abbę Arika]] (zm. 247), założyciela szkoły w [[Sora|Sorze]].
| |||