Peryklaz: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m robot dodaje de:Periklas, fa:آجر منیزیتی poprawia es:Periclasa, pt:Periclase |
rozbudowa artykułu |
||
Linia 1:
'''Peryklaz''' – [[minerał]] z gromady [[tlenki|tlenków]].
Należy do grupy minerałów bardzo rzadkich.
Nazwa pochodzi z języka greckiego i znaczy „odłupywać”, „odłamywać”; stanowi aluzję do charakterystycznej łupliwości minerału.
== Właściwości ==
Linia 10 ⟶ 13:
* [[Rysa (mineralogia)|Rysa]] – biała
* [[Połysk]] – diamentowy
* [[Łupliwość]] –
Zazwyczaj tworzy kryształy [[izometria|izometryczne]] o postaci [[ośmiościan]]ów lub [[sześcian]]ów – wrosłe lub narosłe, drobne i rzadkie. Tworzy [[zbliźniaczenia]]. Występuje w [[skupienia minerałów|skupieniach]] ziarnistych, zbitych. W postaci kryształów - z trudem rozpuszcza się w kwasach; po sproszkowaniu – łatwo. Jest kruchy i nietopliwy. Czasami zawiera domieszki: [[żelazo|żelaza]], [[mangan]]u, [[cynk]]u. Ma właściwości [[luminescencja|luminescencyjne]] – słabe, żółtawe świecenie w bliskim UV.
== Występowanie ==
Produkt wysokotemperaturowego [[metamorfizm]]u kontaktowego [[dolomit]]ów, spotykany jest też w lawach bazaltowych. Występuje w [[marmur]]ach wapiennych i [[dolomit]]owych, w bombach wulkanicznych.
Najczęściej współwystępuje z takimi minerałami jak: [[brucyt]], [[magnezyt]], [[oliwin]].
'''Miejsca występowania:''' [[Czechy]] – [[Morawy]], [[Hiszpania]], [[Szwecja]] - Nordmark (w złożach rud [[mangan]]u), Langban, [[USA]] – [[Kalifornia]] (Crestmore) , [[Nowy Meksyk]], [[Włochy]] – [[Sardynia]], [[Sycylia]], okolice [[Etna|Etny]] i [[Wezuwiusz]]a (najcenniejsze okazy [[gemmologia|gemmologiczne]]).
'''W Polsce''' znaleziony został w kopalni [[magnezyt]]u w okolicach Sobótki na [[dolny Śląsk|Dolnym Śląsku]] i w okolicach [[Zgorzelec|Zgorzelca]].
== Zastosowanie ==
*przezroczyste kryształy mają niekiedy zastosowanie w jubilerstwie (nadaje się im [[szlif fasetkowy]] lub [[kaboszon]]owy).
Syntetyczne okazy sprzedawane są pod nazwą lavernit.
*cenny i poszukiwany kamień kolekcjonerski.
*składnik [[magnezyt]]owych materiałów ogniotrwałych, które uzyskuje się przez wypalenie i spieczenie magnezytu.
==Bibliografia==
* J. Parafiniuk: ''Minerały systematyczny katalog 2004'', TG ”Spirifer” W-wa 2005 ISBN 83-923013-0-7
*R..Duda, L.Rejl – Wielka encyklopedia Minerałów – Elipsa 2, ISBN 83-86013-00-1
*W. Schumann – Minerały świata – O. Wyd. ”Alma - Press” 2003 r. ISBN 83-7020-313-2
*N.Sobczak, T.Sobczak – Wielka Encyklopedia Kamieni Szlachetnych i Ozdobnych – PWN W-wa 1998, ISBN 83-01-12493-8
* Bolewski A., Manecki A.: ''Mineralogia szczegółowa'', Wydawnictwo PAE. Warszawa 1993, ISBN 83-85636-03-X
== Linki zewnętrzne ==
* '''Galeria:''' - [http://webmineral.com/specimens/picshow.php?id=906&target=Periclase], [http://webmineral.com/specimens/picshow.php?id=1444&target=Periclase]
* [http://webmineral.com/data/Periclase.shtml| Artykuł o perklazie]
| |||