Dysproporcjonowanie: Różnice pomiędzy wersjami

'''Dysproporcjonowanie''' – rodzaj [[reakcja chemiczna|przemiany chemicznej]], w której jedno indywiduum chemiczne ([[pierwiastek chemiczny|pierwiastek]], [[jon]] lub [[związek chemiczny]]) ulega jednoczesnej przemianie chemicznej do dwóch różnych produktów<ref name = IUPAC>[[IUPAC]]. Compendium of Chemical Terminology, 2nd ed. (the "Gold Book"). [http://goldbook.iupac.org/{{GoldBook|D01799.html |nazwa=Disproportionation]}}</ref>.

* [[Autodysocjacja]]:

: {{chem|2H_|2|O}} → {{chem|H_|3|O^|+}} + {{chem|OH^|−}}

: {{chem|2NH_|3}} → {{chem|NH|4|+}} + {{chem|NH|2|-−}}

* [[Reakcja redoks]]:

: {{chem|2H_|2|O_|2}} → {{chem|2H_|2|O}} + {{chem|O_|2}} ([[tlen]] z [[nadtlenek wodoru|nadtlenku wodoru]] zmienia [[stopień utlenienia]] z -I−I na -II−II (w wodzie) i 0 (w cząsteczce tlenu);

: {{chem|Cl_|2}} + {{chem|H_|2|O}} → HCl + HClO ([[chlor]] (Cl⁰) ulega jednoczesnej [[redukcja (chemia)|redukcji]] do [[kwas solny|kwasu solnego]] (Cl^-I−I) i [[utlenienieUtlenianie|utlenieniu]] do [[kwasKwas chlorowy(I)podchlorawy|kwasu podchlorawego]] (Cl^+I));

* wymiana [[ligandLigandy|ligandów]]ów:

: 2(R¹O)(R²O)P(H)Se → (R¹O)₂P(H)Se + (R²O)₂P(H)Se (niesymetryczny [[estry|diester]] ''H''-selenofosfonianowy zawierający dwie różne reszty alkoholowe przekształca się w dwa estry symetryczne)<ref name="Kullberg">{{cytuj pismo|autor=M. Kullberg, M. Bollmark, J. Stawinski|tytuł=Nucleoside H-phosphonates. XXI. Synthetic and P-31 NMR studies on the preparation of dinucleoside H-phosphonoselenoates|czasopismo=Collect.Czech.Chem.Commun.|wydanie=6|wolumin=71|strony=820-831|język=en|data=2006|doi=10.1135/cccc20060820}}</ref>;

: 2(RO)₂P(H)O → (RO)₃P + RO-P(H)(OH)O (diester [[H-fosfonianyFosfoniany|''H''-fosfonianowy]] przekształca się w triester i monoester)<ref>{{cytuj pismo|autor=A. Kers, I. Kers, J. Stawiński, M. Sobkowski, A. Kraszewski|tytuł=Studies on aryl H-phosphonates. 3. Mechanistic investigations related to the disproportionation of diphenyl H-phosphonate under anhydrous basic conditions|czasopismo=[[Tetrahedron]]|wydanie=29|wolumin=52|strony=9931-9944|język=en|data=1996|doi=10.1016/0040-4020(96)00525-X}}</ref>.

[[kategoriaKategoria:reakcjeReakcje chemiczne]]