Iwan Brzuchowiecki: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
link na Nieżyn
Pawski (dyskusja | edycje)
drobne redakcyjne
Linia 1:
[[Grafika:Ivan Briukhovetsky.png|thumb|right|Hetman Iwan Brzuchowiecki]]
 
'''Iwan Martynowicz Brzuchowiecki''' ([[Język ukraiński|ukr]].: ''Брюховецький Іван Мартинович''), (ur. [[1623]], zzm. [[1668]]) — [[Atamanataman]] [[Sicz Zaporoska|Siczy Zaporoskiej]] w latach 1661-63, od 1663 [[hetman]] [[Ukraina Lewobrzeżna|Ukrainy Lewobrzeżnej]] do [[1668]] roku. Jeden z hetmanów okresu [[Ruina (Ukraina)|ruiny]], okresu niepokojów i rozpaduupadku autonomii państwana ukraińskiegoHetmańszczyźnie. Następca (i kat) hetmana [[Jakym Somko|Jakyma Somko]]. Wybrany w dniach 17 i 18 czerwca 1663 roku w [[Nieżyn (Ukraina)|Nieżynie]], w czasie tzw. [[Czarna rada (1663)|Czarnej rady]] na hetmana Lewobrzeżnej Ukrainy.
 
==U władzy==
 
Pochodzenie Brzuchowieckiego nie jest znane: zachowała się informacja, iż był on "pół-Lachem" (czyli pół Polakiem), bardzo prawdopodobne, że nie miał on kozackich przodków. Charakterystyczny dla Brzuchowieckiego był kompletny brak zasad i wstydu przy osiąganiu swoich celów. Podczas kontaktów z Rosją (pod protekcją której była wtedy Ukraina) okazywał wiernopoddańczość, której to tonu wcześniej dumni ukraińscy hetmani unikali. W swoich pismach do Cara określał siebie mianem "Iwanuszki", carskiego "podnóżka" itp. Podpisał [[Artykuły Moskiewskie (1665)|Artykuły Moskiewskie]] w 1665 roku.
 
==Powstanie przeciwko Moskwie==
Następnie [[Piotr Doroszenko]] namawiał Brzuchowieckiego, aby zrzucić rosyjskie jarzmo i oddać się pod protektorat Turcji oraz Tatarów Krymskich. Brzuchowiecki przystał na ofertę i wzniecił powstanie przeciwko Moskwie. Bardzo szybko, poprzez popełnione przez niego błędy i doznane porażki, jego pozycja wewnętrzna stała się bardzo zła.
 
W pewnym momencie powstania stanął wraz z częścią wojsk kozackich nieopodal miejscowości Opiszni ([[Język ukraiński|ukr]].: ''Опішнi'', dziś okolice [[Połtawa|Połtawy]]). Oczekiwał tam nadejścia sojuszniczych wojsk [[Piotr Doroszenko|Doroszenki]]. Gdy ten był w okolicy wysłał do Brzuchowieckiego posłańca z żądaniem oddania pod swoją komendę wojsk Brzuchowieckiego. Wiadomość tak go rozwścieczyła, iż postanowił walczyć przeciwko [[Piotr Doroszenko|Doroszence]]. W tym momencie na jaw wyszła narastająca od pewnego czasu nieprzychylność kozaków do swojego hetmana. Pierwsi porzucili go Tatarzy, następnie wojsko kozackie oznajmiło, że nie będzie walczyć przeciwko Doroszence, po czym zrabowało obóz Brzuchowieckiego, a jego samego pojmano.
 
==Śmierć==