Klasztor Lindisfarne: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
nowy
 
Linia 45:
'''Klasztor Lindisfarne''' (ang. ''Lindisfarne Priory'') - [[średniowiecze|średniowieczny]] [[klasztor]] [[Benedyktyni|benedyktynów]] na wyspie [[Lindisfarne]].
 
W 635 roku król Nortumbrii [[Oswald z Nortumbrii|Oswald]] zwrócił się z prośbą do klasztoru na wyspie [[Iona (wyspa)|Iona]] o przysłanie misjonarzy, którzy pomogliby mu ewangelizować świeżo zjednoczoną [[Bernicja|Bernicję]] i [[Deira|Deirę]]. Pierwsza misja zakończyła się niepowodzeniem. W kolejnym roku przybył do Nortumbrii charyzmatyczny mnich [[Święty Aidan|Aidan]]<ref name="pp">{{cytuj stronę|url=http://www.paradoxplace.com/Photo%20Pages/UK/Britain_Yorkshire_and_North/Lindisfarne/Lindisfarne_Priory.htm|tytuł=Lindisfarne Priory|opublikowany=paradoxplace.com|język=en|data dostępu=2012-02-28}}</ref>. Oswald przekazał mu niewielką wysepkę Lindisfarne, położoną w pobliżu swojej siedziby [[Zamek Bamburgh|Bamburgh]]. Na wyspie tej Aidan założył klasztor, który przez wiele dziesięcioleci odgrywał wielką rolę jako ośrodek misyjny i kościelny w Nortumbrii<ref name="eh">{{cytuj stronę|url=http://www.holy-island.info/englishheritage/lindisfarnepriory/&usg=ALkJrhjSHzyTZ0MgaR0lQzRcEV-hixmj2g|tytuł=Lindisfarne Priory Northumberland|opublikowany=English Heritage|język=en|data dostępu=2012-02-28}}</ref>. Stąd również wysyłane były misje ewangelizacyjne na teren [[Mercja|królestwa Mercji]]. Początkowo był to zakon propagujący [[kościół iroszkocki|liturgię iroszkocką]], ale po [[synod w Whitby|synodzie]] w [[WhitbyOpactwo Abbeyw Whitby|opactwie Whitby]] przyjął [[kościół łaciński|zasady łacińskie]].
 
Najsłynniejszym mnichem z klasztoru Lindisfarne był [[Kutbert z Lindisfarne|św. Kutbert]], patron Nortumbrii i pierwszy [[Biskupi Lindisfarne|biskup Lindisfarne]]{{r|pp}}{{r|eh}}<ref name=his>{{cytuj stronę|url=http://www.historvius.com/lindisfarne-priory-319/|tytuł=Lindisfarne Priory|opublikowany=historvius.com|język=en|data dostępu=2012-02-28}}</ref>.
 
Na początku VIII wieku w klasztorze Lindisfarne powstał znany iluminowany manuskrypt, znany jako [[Ewangelia z Lindisfarne]]{{r|pp}}. Jest to rękopis czterech ewangelii, sporządzony prawdopodobnie przez [[Eadfrit z Lindisfarne|Eadfrita]], mnicha z Lindisfarne i późniejszego biskupa. W X wieku mnich Aldred dodał do łacińskiego tekstu tłumaczenie na język staroangielski, a pustelnik Billfrith ozdobił całość drobnymi elementami metalowymi. Oryginał przechowywany jest w zbiorach [[Biblioteka Brytyjska|British Library]], a kopia wystawiona jest dla zwiedzających w [[Katedra w Durham|katedrze w Durham]].
 
W roku 793 klasztor został zaatakowany przez [[Wikingowie|Wikingów]] i splądrowany{{r|pp}}. Ten bezprecedensowy akt agresji traktowany jest jako początek epoki Wikingów w Brytanii. Ciągłe najazdy Normandów zmusiły mnichów do opuszczenia klasztoru w 875 roku{{r|eh}}. Ekshumowano również szczątki św. Kutberta i przeniesiono je do Durham. Została tam również w roku 1000 przeniesiona siedziba biskupstwa.
 
Klasztor został reaktywowany według reguły benedyktyńskiej w 1093 roku przez Normandów. Funkcjonował do 1536 roku, kiedy to [[Henryk VIII Tudor|Henryk VIII]] zlikwidował wszelkie zgromadzenia zakonne{{r|eh}}{{r|his}}.
 
Dziś z klasztoru pozostały jedynie malownicze ruiny. Są jednak zachowane w dobrym stanie i dają wyobrażenie o tym, jak ten ogromny budynek wyglądał w czasie swej świetności. Stanowią część dziedzictwa narodowego Wielkiej Brytanii. Turyści dostać się mogą na wyspę po niewielkiej grobli, jedynie dwa razy dziennie, podczas odpływu. Zwiedzać można zarówno same ruiny jak i muzeum poświęcone historii Lindisfarne i osobie św. Kutberta{{r|his}}.