Michael Szwarc: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
dod. kat. Ludzie związani z Będzinem |
uzup miejsca śmierci, dzieci, drobne redakcyjne |
||
Linia 1:
{{Biogram infobox
'''Michael Mojzesz Szwarc''' (ur. [[9 czerwca]] [[1909]] w [[Będzin]]ie zm. [[4 sierpnia]] [[2000]] w [[Stany Zjednoczone|USA]]) - chemik pochodzenia polsko-żydowskiego, pracujący w [[Wielka Brytania|Wielkiej Brytanii]] i Stanach Zjednoczonych, wynalazca i badacz [[reakcja chemiczna|reakcji]] [[Polimeryzacja żyjąca|polimeryzacji żyjącej]] zachodzącej poprzez mechanizm jonowy.▼
|imię i nazwisko = Michael Szwarc
|imię i nazwisko org =
|pseudonim =
|grafika =
|opis grafiki =
|podpis =
|data urodzenia = [[9 czerwca]] [[1909]]
|miejsce urodzenia = [[Będzin]], Polska
|imię przy narodzeniu =
|data śmierci = [[4 sierpnia]] [[2000]]
|miejsce śmierci = [[San Diego]], [[USA]]
|przyczyna śmierci =
|miejsce spoczynku =
|zawód = chemik
|odznaczenia =
|commons =
|wikiźródła =
|wikicytaty =
|www =
}}
▲'''Michael
== Biografia ==
Urodził się w żydowskiej rodzinie w Będzinie. W 1932 r. otrzymał tytuł inżyniera chemii na [[Politechnika Warszawska|Politechnice Warszawskiej]]. W 1935 r. wyemigrował do [[Palestyna|Palestyny]], gdzie dołączył do swojej siostry i kuzyna. W 1942 obronił pracę doktorską z chemii organicznej na [[Uniwersytet Hebrajski|Uniwersytecie Hebrajskim]] w [[Jerozolima|Jerozolimie]]<ref name="Penczek">{{Cytuj pismo|autor=Joseph Jagur-Grodzinski and Stanislaw Penczek|tytuł=Michael Swarc|czasopismo=Biogr. Mems Fell. R. Soc|wydawca=The Royal Society|wydanie=2006|wolumin=52|strony=365-377|język=en|url=http://rsbm.royalsocietypublishing.org/content/52/365.full.pdf+html|doi=10.1098/rsbm.2006.0025}}</ref>.
W 1945 r. przeniósł się na [[University of Manchester]] w [[Wielka Brytania|Wielkiej Brytanii]], gdzie zaczął pracować w zespole [[Michael Polanyi|Michaela Polanyi'ego]]. Na uczelni tej, w 1947 r., obronił swoją drugą pracę doktorską, tym razem z [[chemia fizyczna|chemii fizycznej]], a dwa lata później, w 1949, przyznano mu tytuł D.Sc (odpowiednik polskiej [[habilitacja|habilitacji]]) za prace nad pomiarami energii rozkładu [[wiązanie chemiczne|wiązań chemicznych]] i jednocześnie przyjęto w poczet wykładowców Uniwersytetu w Manchesterze<ref name="Penczek" />.
W 1952 r. Michael Szwarc przeniósł się do [[Stany Zjednoczone|Stanów Zjednoczonych]], gdzie
Jeszcze przed przejściem na emeryturę podjął współpracę z przemysłem. Był konsultantem projektów naukowych prowadzonych przez [[Union Carbide]], [[Dow Corning]], [[Dow Chemicals]] i [[3M]]. Po emeryturze Michael Szwarc przeniósł się do ''Loker Hydrocarbon Research Institute'' [[University of California, Los Angeles|Uniwersytetu Kalifornijskiego, Los Angeles]], gdzie kontynuował swoją pracę naukową, we współpracy ze swoimi wychowankami z SUNY, koncentrując się jednak w większym niż wcześniej okresie na rozwiązywaniu praktycznych problemów związanych z zastosowanie technik polimeryzacji żyjącej w przemyśle oraz na pisaniu monografii i książek podsumowujących postępy w chemii polimerów<ref name="Penczek" />.
Żoną Michaela Szwarca była Polka używająca na co dzień zdrobnienia "Marysia". Miał z nią troje dzieci,
== Dorobek naukowy ==
Pierwszym
: PhCH<sub>3</sub> + H• → Ph• + CH<sub>4</sub>
Następnie badania zostały rozszerzone na analizę innych pochodnych [[benzen]]u, aby ustalić wpływ podstawników przy pierścieniu aromatycznym na energię rozpadu wiązań C(sp<sup>2</sup>)-C(sp<sup>3</sup>)<ref>{{Cytuj pismo|autor=M.Szwarc|tytuł=The Determination of Bond Dissociation Energies by Pyrolytic Methods.|czasopismo=Chem.Rev.|wydawca=ACS Publications|wydanie=47|wolumin=1|strony=75-103|język=en|data=1950|doi=10.1021/cr60146a002}}</ref>.
Ubocznym rezultatem jego badań było też odkrycie powstawania w reakcjach [[piroliza|pirolizy]] ''p''-[[ksylen]]u dwurodników dibenzylowych, zdolnych do [[dimer]]yzacji i polimeryzacji prowadzącej do powstawania [[poli(parakslen)|poli(paraksylenu)]]. Dalsze badania doprowadziły do dokładniejszego określenia mechanizmu tej reakcji i zaproponowania przemysłowych metod syntezy tego rodzaju polimerów<ref>{{Cytuj pismo|autor=M.Szwarc|tytuł=New monomers of the quinoid type and their polymers|czasopismo=J.Polymer.Sci.|wydanie=6|wolumin=3|strony=319-329|język=en|data=1951|doi=10.1002/pol.1951.120060307}}</ref>.
Linia 26 ⟶ 47:
W trakcie badań nad mechanizmem rozkładu termicznego [[nadtlenek acetylu|nadtlenku acetylu]] Michael Szwarc zainteresował się po raz pierwszy techniką [[Spektroskopia EPR|spektroskopii EPR]], która umożliwiła mu niemal bezpośrednie ustalenie struktury stanów przejściowych w tej reakcji<ref>{{Cytuj pismo|autor=L. Herk, M. Feld, M. Szwarc|tytuł=Studies of “Cage” Reactions|czasopismo=J.Am.Chem.Soc.|wydawca=ASC Publications|wydanie=83|wolumin=14|strony=2998–3005|język=en|doi=10.1021/ja01475a005}}</ref>. W trakcie współpracy przy zastosowaniu technik EPR przy badaniach mechanizmów reakcji zetknął się z badaniami [[Samuel Weissman|Samuela Weissmana]] z ''Brookhaven National Laboratories'', który badał [[powinowactwo chemiczne]] [[rodnik|rodników]] [[metyl]]owych do węglowodorów aromatycznych i przypadkiem natknął się na zjawisko powstawania rodnikoanionów [[fenantren]]owych [[naftalen]]owych zdolnych do inicjowania bardzo szybko zachodzących polimeryzacji [[styren]]u<ref name="progress">{{Cytuj pismo|autor=Johannes Smida, Marcel Van Beylenb and Thieo E. Hogen-Esch|tytuł=Perspectives on the contributions of Michael Szwarc to living polymerization |czasopismo=Progress in Polymer Science|wydawca=Elsevier|wydanie=31|wolumin=12|strony=1041-1067|język=en|data=Grudzień 2006|url=http://www.sciencedirect.com/science?_ob=ArticleURL&_udi=B6TX2-4MFJT65-1&_user=3034459&_rdoc=1&_fmt=&_orig=search&_sort=d&view=c&_acct=C000043180&_version=1&_urlVersion=0&_userid=3034459&md5=298e71891b65600d1ffe7790c0f70ef0|doi=doi:10.1016/j.progpolymsci.2006.09.001}}</ref>. Dla zespołu Weissmana fakt powstawania polimeru był tylko utrudnieniem w jego badaniach, dlatego zgodził się oddać tę tematykę Szwarcowi. Badania prowadzone przez Szwarca doprowadziły do odkrycia, że reakcja polimeryzacji styrenu inicjowana anionorodnikiem naftalenu może prowadzić do szybkiej i całkowitej konwersji [[monomer]]u i co więcej, nawet po zużyciu substratu układ jest wciąż zdolny do dalszej polimeryzacji o ile tylko doda się do niego kolejną porcję monomeru. Fenomen ten Szwarc nazwał w 1956 r. [[polimeryzacja żyjąca|polimeryzacją żyjącą]].<ref name="Nature" />
Dokładniejsze badania mechanizmu tej reakcji
Ubocznym, ale ważnym teoretycznie efektem prac Szwarca, było rozwiązanie zagadnienia wpływu [[ruchy Browna|ruchów Browna]] na zachowania polimerów w [[roztwór|roztworach]]. Poprzez syntezę serii polimerów znakowanych na końcach i ich analizę za pomocą spektroskopii EPR Szwarc stworzył eksperymentalnie uzasadnioną teorię wyjaśniającą częstotliwość spotkań końców łańcucha polimeru w roztworach, co ma decydujące znaczenie w reakcjach [[sieciowania]] i syntezy kopolimerów szczepionych<ref>{{cytuj pismo|autor=H. D. Connor, K. Shimada, M. Szwarc|tytuł=Electron Spin Resonance Studies of Frequencies of Intramolecular Collisions between the End Groups of a Hydrocarbon Chain|czasopismo=J.Am.Chem.Soc.|wydawca=ACSPublishing|wydanie=5|strony=801–807|data=1972|doi=10.1021/ma60030a026}}</ref>.
Po przejściu na emeryturę i przeniesieniu się do ''Loker Hydrocarbon Research Institute'' jego aktywność naukowa nie zmalała. Od 1980 do śmierci opublikował ponad 40 prac i uczestniczył w wielu projektach przemysłowych. W okresie tym opublikował też wiele prac przeglądowych i monografii, w tym ''Ionic polymerization fundamentals''<ref>{{cytuj książkę|autor=Michael Szwarc|tytuł=Ionic polymerization fundamentals|wydawca= Hanser Publishers|data=1996|isbn=3446185062}}</ref>, która wciąż stanowi podstawowy podręcznik do nauki podstaw polimeryzacji jonowej<ref name="Penczek" />.
| |||