Ledeburyt: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Dodano szablon
Przeredagowanie na prostszy i zwięźlejszy język + nowe informacje
Linia 1:
[[File:Fe-C (pl) - ledeburyt.svg|thumb|300px380px|Obszar występowania ledeburytu (kolor jaśniejszy) i ledeburytu przemienionego (kolor ciemniejszy) na [[Stop żelaza z węglem|wykresie fazowym żelazo-węgiel.]]]]
'''Ledeburyt''' – składnik strukturalny [[Stop żelaza z węglem|stopów żelazo-węgiel]] powstały w wyniku [[Przemiana eutektyczna|przemiany eutektycznej]] zawierający [[austenit]] i [[cementyt]].<ref name=lede1> Norma PN-EN 10052:1999. <i>Słownik terminów obróbki cieplnej stopów żelaza</i>. 1999-09-24.</ref> Nazwa ledeburyt pochodzi od nazwiska jego odkrywcy, niemieckiego metalurga [[Karl Heinrich Adolf Ledebur|Karla Ledebura]]; profesora na [[Technische Universität Bergakademie Freiberg|Akademii Górniczej we Freibergu]]. Odkrycia dokonał w 1882 roku<ref name=lede2>{{cytuj stronę | url = http://daten.digitale-sammlungen.de/0001/bsb00016332/images/index.html?seite=55 | tytuł = Allgemeine deutsche Biographie & Neue deutsche Biographie | data dostępu = 2012-03-10 | język = de}}</ref>.
'''Ledeburyt''' – [[mieszanina]] [[eutektyk|eutektyczna]] [[austenit]]u γ z [[cementyt]]em (lub [[Perlit (stop)|perlit]]u z [[cementyt]]em – ledeburyt przemieniony) , zawierająca dokładnie 4,3% [[Węgiel (pierwiastek)|węgla]]. Ledeburyt powstaje w krzepnącym ciekłym roztworze żelaza z węglem, gdy zawartość węgla jest w granicach 2,06% – 6,67%, w temperaturze 1147&nbsp;°C. Dla zawartości węgla mniejszej niż 4,3% stop zawiera austenit i ledeburyt, przy równej – tylko ledeburyt i jest eutektykiem, a powyżej – ledeburyt i cementyt. Ledeburyt jest stabilny do temperatury 727&nbsp;°C, poniżej której rozpada się [[austenit]]. Ledeburyt przechodzi wtedy w tzw. ledeburyt przemieniony. Staje się wtedy podwójną eutektyką. Pierwotnie występujący w niej cementyt, zachowuje swą formę, a austenit rozpada się na mieszaninę [[Perlit (stop)|perlitu]] i cementytu. Strukturę tę można ujednolicić przez [[wyżarzanie]].
 
== Podział ==
Można wyróżnić dwa typy ledeburytu:
* ledeburyt - mieszanina austenitu z cementytem powstająca z cieczy o składzie eutektycznym (4,3%C) przy temperaturze 1148<sup>o</sup>C. Bezpośrednio po utworzeniu zawiera 48% cementytu i 52% austenitu o składzie 2,11%C. W trakcie chłodzenia w zakresie temperatur 1148÷727°C z austenitu ledeburytycznego wydziela się cementyt. Powoduje to obniżenie zawartości austenitu w mieszaninie i zubożenie go w węgiel<ref name=lede3/>.
 
* ledeburyt przemieniony - austenit ledeburytyczny o składzie 0,77%C ulega [[Przemiana eutektoidalna|przemianie euktektoidalnej]]. Z tego powodu ledeburyt przemieniony jest to mieszanina [[Perlit (metalurgia)|perlitu]] i cementytu<ref name=lede3>{{Cytuj książkę | autor = Pacyna Jerzy | tytuł = Metaloznawstwo. Wybrane zagadnienia | wydawca = UWND AGH| rok = 2005 |miejsce = Kraków | isbn = 83-89399-93-6}}</ref>. Podczas chłodzenia ledeburyt jest stabilny do temperatury 727°C, poniżej której rozpada się austenit. Ledeburyt przechodzi wtedy w ledeburyt przemieniony. Pierwotnie występujący w niej cementyt, zachowuje swą postać, a austenit przemienia się na mieszaninę ferrytu i cementytu<ref name=lede4>{{cytuj stronę | url = http://www.substech.com/dokuwiki/doku.php?id=iron-carbon_phase_diagram&s=cementite | tytuł = Podstawy Nauki o Materiałach I | data dostępu = 2012-03-10| autor = Marcin Leonowicz | język = pl}}</ref>.
 
{{Szablon:Stopy_Fe_C}}
 
{{Przypisy}}
 
== Zobacz też ==
* [[Eutektyka]]
* [[Eutektodi]]
 
[[Kategoria:Metaloznawstwo]]
[[Kategoria:Metalurgia]]
[[Kategoria:Przemiany fazowe]]
 
[[az:Ledeburit]]