Wrocław Główny: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
RedBot (dyskusja | edycje)
m r2.5.2) (Robot dodał cs:Wrocław Główny
m lit.
Linia 46:
 
=== Pierwszy dworzec z lat 1855-1857 ===
W związku z budową linii kolejowej do Poznania i Głogowa zdecydowano się zastąpić skromny i nawet dla samego ruchu w kierunku Górnego Śląska zbyt mały Dworzec Górnośląski nowym, okazalszym budynkiem, który dodatkowo miał pomiescićpomieścić pomieszczenia administracyjne kolei. Wybrano w tym celu działkę położoną przy kolei łączącej, klikasetkilkaset metrów na zachód od dotychczasowgodotychczasowego dworca. Budowa dworca trwała dwa lata. Projektantem był [[Wilhelm Grapow]], architekt królewski Kolei Górnośląskich. [[Fundament]]owanie rozpoczęto 10 września 1855. Przy budowie pracowało średnio 250 murarzy. Już w 1856 cały budynek zadaszono i pokryto blachą cynkową, 1 października 1857 główny dworzec [[Kolej Górnośląska|Kolei Górnośląskiej]] i Wrocławsko-[[Poznań]]sko-[[Głogów|Głogowskiej]] został ukończony, a 12 października uruchomiono ruch kolejowy. Jak wylicza Grapow, przy budowie dworca zużyto 1300 prętów sześciennych granitu<ref>Około 5790 m³ granitu.</ref>, 6&nbsp;774&nbsp;000 cegieł pełnych, 94&nbsp;000 cegieł dziurawek, 120&nbsp;000 kształtówek, 124&nbsp;600 stóp sześciennych wapna<ref>Około 3850 m³ wapna.</ref>, 1100 ton [[cement portlandzki|cementu portlandzkiego]], 425 ton gipsu i 2333 prętów sześciennych piasku<ref>Około 10&nbsp;390 m³ piasku.</ref>. Dworzec kosztował 449&nbsp;000 talarów, nie licząc umeblowania i oświetlenia, na które wydano 26&nbsp;400 talarów.
 
[[Plik:WroclawGlownyPKP-hall.jpg|thumb|250px|Główny hall dworca, widok z wewnętrznego tarasu]]
Linia 59:
W miarę rozwoju miasta i komunikacji kolejowej wzrastało zapotrzebowanie na zwiększenie liczby odprawianych tu pociągów. Rosły też ceny działek w pobliżu dworca, przy ''Gartenstraße'' naprzeciw dworca powstało kilka dużych hoteli, następowała szybka urbanizacja okolicy, choć rejon "za torami" (patrząc od strony miasta, czyli na południe od torów) wciąż zagospodarowany był jeszcze bardzo słabo. W następnych latach rozbudowywano połączenia tej sieci, niektóre torowiska przenosząc przy tym z poziomu ziemi na nasypy, ułatwiając w ten sposób komunikację między obiema stronami torowiska<ref>Uniesienie torowisk kolejowych i poprowadzenie ich po [[Nasyp kolejowy|nasypach]] umożliwiło też rozwój miasta w kierunku południowym dzięki niekolidującym z ruchem naziemnym wiaduktom nad ulicami.</ref>.
 
Wobec rosnących potrzeb, już w końcu [[lata 80. XIX wieku|lat 80. XIX w.]] myślano nad rozbudową dworca i rozpoczęto projektowanie przebudowy. W latach 1899-1904 dworzec rozbudowano w stylu łączącym elementy historyzmu i secesji według projektu [[Bernard Klüsche|Bernarda Klüschego]], zachowując znaczne części dotychczasowej konstrukcji. Znajdujące się na południe od dworca kolejowe składy węgla zlikwidowano i na ich miejscu wybudowano pięć nowych peronów, przesuniętych niesymetrycznie w kierunku wschodnim. Pierwsze cztery perony, [[Peron|wyspowe]] (po dwa tory), na ich centralnym odcinku nakryto dugdługą na 170,5&nbsp;m [[hala peronowa|halą peronową]] złożoną z czterech łukowych [[nawa|naw]] na stalowych wiązarach ze ściągiem, o szerokości po około 21&nbsp;m, z dwuspadowym świetlikiem na osi. Peron piąty, położony po południowej stronie dworca, przylegał tylko do pojedynczego toru i nakryty był własnym osobnym daszkiem pulpitowym. Osobna, znacznie mniejsza hala peronowa powstała nad wschodnim odcinkiem peronów, przeznaczonym na obsługę wagonów pocztowych. Perony pasażerskie zbudowano w wysokości 76&nbsp;cm nad poziom główki szyny, co było wówczas nowym, zalecanym dla głównych dworców standardem [[Königlich Preußische Eisenbahn-Verwaltung|kolei pruskich]]<ref>Wcześniej testowano wysokie perony na kilku dworcach Prus, m.in. [[Gdańsk Główny|w Gdańsku]].</ref>. Do każdego z torów przy peronach 1-4 po drugiej stronie przylegały niższe perony bagażowe. Ilość równoległych torów przebiegających przez dworzec zwiększono do 13, łącznie z 4 manewrowymi (bez peronów).
 
Dotychczasową halę peronową przebudowano, usuwając z niej tory i obniżając posadzkę, przekształcając ją w hall rozrządowy; wymieniono też konstrukcję dachu, gdyż pierwotna była zbyt skorodowana. Przeniesiono tam komunikację poziomą, likwidując korytarz wzdłuż elewacji północnej. Posadzkę obniżono też w ryzalitach środkowym i zachodnim, pozostawiając tam wejścia; wejście w ryzalicie wschodnim zamknięto dla podróżnych, zastępując je nowym wejściem bezpośrednio od wschodniego szczytu hallu, w miejscu dawnych wjazdów na peron. Nowe perony i torowiska zbudowano wyżej, niż dotychczasowe, dopasowując je do podniesionej na nasyp i wiadukt kolei łączącej. Pod torami dworca przeprowadzono pięć równoległych "tuneli" – licząc od zachodu:
Linia 68:
# tunel pocztowy, łączący dworzec pocztowy przy ''Flurstraße'' z peronami pod opisaną wyżej osobną halą peronową.
 
W czasie przebudowy, w lipcu 1903, Wrocław został nawiedzony przez wielką [[powódź]], podczas której – według przekazów – po dzisiejszej ul. Piłsudskiego i po placu przed dworcem pływano łodziami. Wydarzenie to jednak nie wpłynęło w znaczniejszym stopniu na realizację przebudowy. Tak rozbudowany dworzec spełniał funkcję głównego dworca miasta, konsolidującego większość kierunków, w tym ważne połączenie do [[Berlin]]a; [[Dworzec Marchijski we Wrocławiu|Dworzec Marchijski]] mógł wkrótce zostać ostateczieostatecznie zamknięty.
 
W czasie modernizacji w [[lata 20. XX wieku|latach 20. XX wieku]] na pierwszych czterech peronach ustawiono kamienne kioski peronowe.