Odpuszczanie: Różnice pomiędzy wersjami

'''Odpuszczanie''' – rodzaj [[obróbkaObróbka cieplna stopów żelaza|obróbki cieplnej]], której poddawana jest [[stal]] wcześniej [[Hartowanie|zahartowana]]. Celem odpuszczania jest usunięcie naprężeń hartowniczych oraz zmiana własności fizycznych zahartowanej stali, a przede wszystkim zmniejszenie [[twardość|twardości]], a podniesienie [[udarność|udarności]] zahartowanej stali.

Odpuszczanie polega na rozgrzaniu zahartowanego wcześniej przedmiotu do temperatury w granicach 150° do 650 °C, przetrzymywaniu w tej temperaturze przez pewien czas, a następnie schłodzeniu. W czasie odpuszczania całość lub część [[martenzyt]]u zawartego w zahartowanej stali rozpada się, wydzielając bardzo drobne ziarna [[cementyt]]u, tworząc fazy noszące nazwy: "martenzyt„martenzyt odpuszczania"odpuszczania”, [[Sorbit (stal)|sorbitem]] odpuszczania"odpuszczania” i "„[[troostyt]] odpuszczania"odpuszczania”.

Przemiany zachodzące w [[martenzyt|martenzycie]] podczas nagrzewania można podzielić na cztery etapy. Śledzenie tych przemian umożliwiają [[dylatometria|badania dylatometryczne]].

* Pierwsze stadium, w temperaturze 80–200 °C, jest związane z rozkładem martenzytu i wydzieleniem w nim [[węglik żelaza(II)|węglika ε-Fe₂C]] o [[Układ heksagonalny|strukturze heksagonalnej]]. Następuje zmniejszenie stężenia węgla w [[martenzyt|martenzycie]], zmniejszenie [[Układ tetragonalny|tetragonalności]] [[martenzyt]]u i tworzy się martenzyt o [[Układ regularny|sieci regularnej]], tzw. ''martenzyt odpuszczania'').

* Drugie stadium, w temperaturze 200–300 °C, jest związane z dalszym wydzielaniem się w [[stop|stopie]]ie węglika ε, skutkiem czego zawartość [[Węgiel (pierwiastek)|węgla]] w martenzycie maleje do około 0,15%; równocześnie zachodzi dyfuzyjna przemiana austenitu szczątkowego w strukturę o charakterze [[bainit]]ycznym; w etapie tym powstaje mieszanina ferrytu nieznacznie przesyconego węglem oraz węglika ε. W miarę wydzielania się węglików z martenzytu stopień tetragonalności jego struktury sieciowej c/a maleje.

* '''Odpuszczanie niskie'''

* '''Odpuszczanie średnie'''

: Przeprowadza się je w temperaturach w granicach 250°–500250–500 °C. Stosowane w celu uzyskania wysokiej [[Wytrzymałość materiałów|wytrzymałości]] i [[sprężystość|sprężystości]] przy znacznym obniżeniu twardości. Stosowane przy obróbce [[sprężyna|sprężyn]], [[resor]]ów, części [[mechanizm]]ów pracujących na uderzenie np. [[młot mechaniczny|młoty]], części [[broń maszynowa|broni maszynowej]], części [[samochód|samochodowych]] itp.

* '''Odpuszczanie wysokie'''