Biecz: Różnice pomiędzy wersjami

==== Podział historyczny i nieformalny ====

[[Plik:Biecz przedmieścia.svg|thumb|300px|Bieckie przedmieścia zaznaczone na mapie Biecza]]

Oprócz podziału formalnego, wykorzystywanego głównie w kwestiach urzędowych, w świadomości mieszkańców istnieje mający swe źródła w historii podział na [[dzielnica miasta|dzielnice]] - pomimo faktu, iż oficjalnie w Bieczu podział na takowe jednostki nie funkcjonuje. Część z nich miała jednak jeszcze do połowy XIX wieku własne samorządy, na czele których stali wójtowie<ref name="s117">T. Ślawski, Biecz i okolice, Biecz 2005, s. 117</ref>. Często od nazw tych dzielnic pochodzą nazwy ulic, tak jak to jest chociażby w przypadku ulicy Przedmieście Dolne. Dawniej tereny leżące poza murami miasta traktowane były jako przedmieścia<ref name="s118">T. Ślawski, Biecz i okolice, Biecz 2005, s. 118</ref>. Ponieważ cechy rzemieślnicze i późniejsze zakłady przemysłowe takie jak np. warsztaty sukiennicze i płóciennicze<ref name="s20-22">T. Ślawski, Biecz i okolice, Biecz 2005, s. 20-22</ref>, oraz ogrody i folwarki<ref name="s117"/> mieszczańskie lokowane były właśnie na przedmieściach, były one bardzo rozległe od czasów średniowiecznych i takie są do chwili obecnej. W [[1581]] przedmieścia zajmowały ponad 33 [[Łan (miara powierzchni)|łany]] (około 1500 [[Morga|morgów]], prawie 600 [[Hektar|ha]]), z czego 28 łanów należało do miasta, a pozostałe 5 do [[Powiat biecki (I Rzeczpospolita)|starostwa bieckiego]]<ref name="s116">T. Ślawski, Biecz i okolice, Biecz 2005, s. 116</ref>.

 

 

== Toponimia ==

Utrwalone w historycznych notatkach próby zapisu nazwy miasta to: ''Beze, Beyech, Begech, Begecz, Begesz, Beyecz, Beecz, Beycz, Byecz, Beiech,''.

 

 

== Historia ==

{{main|Historia Biecza|Kalendarium historii Biecza}}

 

[[Plik:Biecz zabytki.svg|thumb|300px|Zabytki Biecza:<br />1. Fundamenty zamku na Górze Zamkowej<br />2. Kościół Bożego Ciała<br />3. Baszta kowalska<br />4. Dom Barianów-Rokickich wraz z basztą radziecką<br />5. Kromerówka<br />6. Ratusz z wieżą<br />7. Dawna Synagoga<br />8. Gród starościński<br />9. Szpital św. Ducha<br />10. Klasztor franciszkanów<br />11. Szczątkowy kirkut]]

[[Plik:Ratusz Biecz.JPG|thumb|220px|Biecki ratusz]]

 

=== Obiekty zabytkowe Biecza ===

=== Cmentarze ===

{{Kategoria główna|Cmentarze Biecza}}

W Bieczu istnieje 5 cmentarzy z okresu I wojny światowej:

* [[Cmentarz wojenny nr 105 - Biecz|cmentarz nr 105]] na Harcie, przy drodze na cmentarz komunalny<ref name="Ks6"/>,

 

== Kultura ==

W mieście działa Miejska i Gminna Biblioteka Publiczna, powstała w [[1949]] r. Jej zbiory liczą 28.312 woluminów (dane<ref name="biblio"/> z [[2005]]). Biblioteka gromadzi książki dla dorosłych, [[literatura dla dzieci i młodzieży|młodzieży i dzieci]], [[literatura popularnonaukowa|literaturę popularnonaukową]], a także wydawnictwa informacyjne i regionalne. Biecka biblioteka rejestruje rocznie ponad 4 tys. czytelników<ref name="biblio">{{cytuj stronę

| url = http://www.biblioteka.biecz.pl/

 

=== Muzeum Ziemi Bieckiej ===

Muzeum Ziemi Bieckiej powstało w [[1953]] r. w ramach działalności [[Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze|PTTK]]<ref name="s40"/>. Muzeum dzieli się na 3 oddziały:

* Oddział w ''Kromerówce'' – zbiory tego oddziału obejmują zabytki [[kultura|kultury]] materialnej, ludowej, [[sztuka|sztuki]] i [[numizmatyka|numizmatyki]]. Najstarszymi eksponatami są [[topór|toporki]] i siekierki z okresu [[neolit]]u oraz ułamki naczyń<ref>T. Ślawski, Biecz i okolice, Biecz 2005, s. 71</ref>. W muzeum znajdują się także monety rzymskie i bizantyjskie, pochodzące z odkryć archeologicznych na Górze Zamkowej średniowieczna [[ceramika]], [[grot (broń)|groty]] strzał, [[Łyżka (sztućce)|łyżka]] i topór, a także naczynia [[glina|gliniane]] i kafle. Kolejnymi ekspozycje przedstawiają stare narzędzia pracy oraz dokumenty [[Cech rzemiosła|cechowe]], stare [[armata|armaty]], kule kamienne, a także wystawy obrazujące życie dawnych mieszczan.

 

== Wspólnoty religijne ==

{{main|Struktury wyznaniowe w Bieczu}}

W Bieczu mieści się siedziba [[Dekanat Biecz|dekanatu bieckiego]], grupującego dziesięć okolicznych parafii, w tym tutejsze parafie [[Parafia Bożego Ciała w Bieczu|Bożego Ciała]] (siedziba dekanatu) oraz [[Parafia św. Anny w Bieczu|Świętej Anny]]. W mieście, na Harcie, znajduje się cmentarz parafialny. Placówkę swoja mają też w Bieczu Siostry Sercanki.

 

== Transport ==

{{main|Obwodnica Biecza|Biecz (stacja kolejowa)}}

Przez miasto przebiega [[droga krajowa nr 28 (Polska)|droga krajowa nr 28]] [[Zator (województwo małopolskie)|Zator]] – [[Medyka]]. W Bieczu jest to obwodnica częściowo przechodząca przez obszar miasta. We wrześniu 2005 powstał pomysł budowy obwodnicy na drodze krajowej. 1 lutego 2007 roku został rozstrzygnięty przetarg na budowę; oficjalne prace rozpoczęto 17 maja 2007, a budowę ukończono 17 października 2008. Jest to droga jednojezdniowa, główna przyspieszona, o długości 5&nbsp;km, której budowa pochłonęła prawie 100 milionów zł. Od Biecza odchodzi także [[droga wojewódzka nr 980]] do [[Jurków (powiat brzeski)|Jurkowa]] prowadząca przez ulicę Binarowską.

== Legendy bieckie ==

=== Cud w szpitalu św. Ducha ===

Najbardziej znana legenda biecka wiąże się ze szpitalem św. Ducha i św. Jadwigą<ref name="legenda">{{cytuj stronę

| url = http://www.biecz.pl/?idet=1&aa=21

 

=== Legenda o Beczu ===

Dawno temu żył [[rycerstwo|rycerz]] zwany Beczem, który brał udział w wyprawach krzyżowych. Mimo że nie był biedny, często napadał na bogate karawany. Becz zabierał naczynia, biżuterię oraz złote i srebrne monety. Lubił także uwalniać niewolników przewożonych karawanami. Raz zdarzyło się, że uwolnił małą sierotę o imieniu Bietka. Becz zdecydował się zaopiekować dziewczynką. Był jednak groźnym zbójcą i bojąc się o jej wychowanie, oddał ją na dwór książęcy. Prosił jednak Bietkę, aby o nim nie zapomniała.

 

 

=== Legenda o szkole katów ===

Szkoła [[kat]]ów powstała w umyśle jakiegoś dziennikarza w XIX stuleciu i błyskawicznie się przyjęła i tak trwa do dzisiaj.

{{Cytat|Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego, [[XIX wiek|XIX w.]]:|W okolicznych górach ukrywało się tylu opryszków, że w 1614 roku stracono ich 120. To zrodziło potrzebę powoływania ludzi do wykonywania wyroków i stąd Biecz stał się głośny na całą Polskę swoją szkołą katów.}}

 

=== Legenda o śpiącym wojsku ===

Na górze zamkowej ponad 1000 lat temu był gród obronny, który popadł w ruinę w wyniku walk. Na miejsce grodu zbudowano zamek, którym zarządzał [[Burgrabia (urząd)|burgrabia]]. Zamku strzegła załoga [[Rycerstwo|rycerska]]. Gdy do Biecza przyjeżdżali królowie, wraz z dworem zamieszkiwali w tym zamku. W [[XV wiek|XV w.]] zamek zburzono. Według legendy rycerze w zbrojach i z końmi zeszli w podziemia zamku, gdzie czekają aż zostaną wezwani do obrony Biecza. Od czasu do czasu czuwający nad wojami rycerz dokonuje przeglądu [[zbroja|zbroi]] i koni. Przy jakiejś wadzie wysyłany jest posłaniec szukający uczciwego [[kowal]]a, którego sprowadza do podziemi. Kowal kuje konie i naprawia uszkodzenia. Po wykonaniu swojej pracy kowal dostawał nic nie znaczące rzeczy, które nagle na powierzchni stawały się cenne. Tak opowiadano jeszcze niedawno i wskazywano nawet miejsce, gdzie ziemia się rozsuwa i widać wejście do podziemi<ref name="legenda"/>.

 

 

== Ludzie związani z Bieczem ==

{{Kategoria główna|Ludzie związani z Bieczem}}

Właściciele Biecza: