Transliteracja: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m Robot dodał et:Transliteratsioon i poprawił hu:Átbetűzés, sv:Translitterering |
drobne redakcyjne |
||
Linia 3:
Transliteracja to metoda przepisywania (konwersji) [[tekst (literatura)|tekstu]] zapisanego oryginalnie znakami (pot. "literami") jednego [[pismo|pisma]] fonetycznego (głoskowego czyli [[alfabet]]u, spółgłoskowego czyli [[abdżad]]u, alfabetyczno-sylabicznego czyli [[Pismo alfabetyczno-sylabiczne|abugidy]] lub [[sylabariusz]]a), z użyciem znaków ("liter") innego pisma fonetycznego, oparta na zasadzie ścisłej odpowiedniości liter: jednemu [[grafem]]owi ([[litera|literze]] lub literze z [[Znaki diakrytyczne|diakrytyką]], lub stałej grupie [[Dwuznak|dwóch]] lub [[trigraf|więcej]] liter) danego systemu pisma odpowiada zawsze jeden i ten sam grafem (litera, litera ze znakiem diakrytycznym lub grupa liter) drugiego systemu. Transliteracja umożliwia odtworzenie oryginalnego zapisu ([[retransliteracja|retransliterację]]), co przeważnie nie jest możliwe w przypadku [[transkrypcja (językoznawstwo)|transkrypcji fonetycznej]]. Stosowana jest w opracowaniach naukowych, katalogach papierowych i elektronicznych [[Bibliotekoznawstwo|bibliotecznych]], [[Archiwistyka|archiwalnych]], w atlasach geograficznych oraz na niektórych mapach.
Obecnie jednym ze standardów transliteracji jest Polska Norma [[ISO 9|ISO 9:2000]] dotycząca transliteracji alfabetów cyrylickich i obowiązująca m.in. w [[Archiwa|archiwach]] i [[Biblioteka|bibliotekach]]. Inne normy dotyczą alfabetów greckiego i jidysz oraz pisma spółgłoskowego (abdżadu) hebrajskiego. W słownikach ortograficznych podawane są zasady transkrypcji według zaleceń Komisji Językoznawczej PAN z 1959 r., zaś zasady transliteracji według Polskiej Normy: PN-59-01202, PN-70, N-01201, PN-83/N-01201. Dla nazw geograficznych stosowane są najczęściej zasady transkrypcji (znacznie rzadziej: transliteracji) ustalone przez [[Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej|Komisję Standaryzacji Nazw Geograficznych]], oparte przeważnie na zasadach narodowych poszczególnych państw.
Wbrew swej nazwie, rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 30 maja 2005 roku w sprawie sposobu transliteracji imion i nazwisk osób należących do mniejszości narodowych i etnicznych zapisanych w alfabecie innym niż alfabet łaciński<ref>{{Dziennik Ustaw|rok=2005|numer=102|pozycja=855}}</ref> wprowadziło nie tyle sposób transliteracji, ile 7 sposobów [[transkrypcja fonetyczna|transkrypcji fonetycznej]] nazwisk i imion zapisywanych oryginalnie alfabetami niełacińskimi: rosyjskim, ukraińskim, białoruskim, łemkowskim, hebrajskim, jidysz i ormiańskim, z uwzględnieniem zasad [[ortografia|ortografii]] polskiej.
| |||