Aszur-bel-kala: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
dodany ustęp o Złamanym obelisku + poprawki
Linia 20:
|align = center
}}
Wydaje się, iż pod koniec rządów Aszur-bel-kala pomyślna passa zaczęła się od niego odwracać. Większość, jeżeli nie wszystkie inskrypcje tego władcy, pochodzą bowiem z początków jego panowania, brak jest natomiast tekstów opisujących wydarzenia z ostatnich lat jego rządów<ref name=Grayson86>A.K. Grayson, ''Assyrian...'', s. 86.</ref>. Może to sugerować, że Aramejczycy stopniowo uzyskali przewagę, a działania wojenne Aszur-bal-kala z konieczności ograniczać się musiały jedynie do obrony terytorium jego państwa. Potwierdzeniem tego przypuszczenia może być dramatycznywyraźny upadekspadek znaczenia państwa asyryjskiego za rządów kilku kolejnych jego następców.
 
==Złamany obelisk ==
Z panowaniem Aszur-bel-kala związany jest kamienny zabytek zwany Złamanym obeliskiem ([[język angielski|ang]]. ''Broken Obelisk''). Odkryty on został w 1853 roku przez [[Hormuzd Rassam|Hormuzda Rassama]] w trakcie jego prac wykopaliskowych w [[Niniwa|Niniwie]]<ref name=bm>[http://www.britishmuseum.org/research/search_the_collection_database/search_object_details.aspx?objectid=277955&partid=1&output=People%2F!!%2FOR%2F!!%2F93722%2F!%2F93722-4-7%2F!%2FRuler+Ashur-bel-kala%2F!%2F%2F!!%2F%2F!!!%2F&orig=%2Fresearch%2Fsearch_the_collection_database%2Fadvanced_search.aspx&currentPage=1&numpages=10 Broken Obelisk - informacja o zabytku na oficjalnej stronie British Museum]</ref>. Na obelisku tym wyryta została inskrypcja upamiętniająca militarne, myśliwskie i budowlane dokonania króla Aszur-bel-kala z pierwszych lat jego panowania<ref>A.K. Grayson, ''Assyrian...'', s. 99.</ref>. Na przedniej jego stronie znajduje się też płaskorzeźba ukazująca tego władcę triumfującego nad pokonanymi wrogami. Obecnie zabytek ten, mający wyskość 63 centymetrów i grubość 41 centymetrów, znajduje się w zbiorach [[Muzeum Brytyjskie|British Museum]]<ref name=bm />.
 
==Aszur-bel-kala jako budowniczy==
Większość inskrypcji Aszur-bel-kala odkryta została w [[Aszur (miasto)|Aszur]] i wydaje się, iż swąnajważniejsze działalnośćjego budowlanąprace skoncentrowałbudowlane onprowadzone były właśnie naw tym mieście<ref name=Grayson86 />. Zgodnie z tekstem ze Złamanego obelisku, który jako jedyny zawiera dobrze zachowane ustępy z opisem tychżetych prac, władca ten pogłębił w tym mieście fosę, odnowił bramy i, mury miejskie i nabrzeże portowe, wybudował nowy pałac zdobionyi ozdobił go cennymi gatunkami drewna, a także udrożnił jeden z kanałów zakładając przy nim ogrody<ref group=uwaga>Informacje te podane są w kolumnie V inskrypcji na Złamanym obelisku; A.K. Grayson, ''Assyrian...'', s. 104-105.</ref>.
 
==Aszur-bel-kala jako myśliwy==
Wiele miejsca w inskrypcjach Aszur-bel-kala zajmują opisy jego królewskich polowań, mające podkreślać niezwykłe męstwo i nieprzeciętne umiejętności tego władcy. Zgodnie z najlepiejtekstem zachowaną inskrypcjąinskrypcji ze Złamanego obelisku polować miał on na dzikie byki i słonie, (część z nich chwytając żywcem;), zabijać miał własnoręcznie lwy, (polując na nie pieszo lub z rydwanu;), chwytać miał żywcem gazele, kozły skalne i jelenie;, polować miał też na niedźwiedzie, dziki, wilki, a nawet strusie<ref namegroup=Grayson103uwaga>Informacje te podane są w kolumnie IV inskrypcji na Złamanym obelisku; A.K. Grayson, ''Assyrian...'', s. 103.</ref>. Przebywając w mieście [[Arwad]], nad Morzem Śródziemnym (zwanym w jego inskrypcjach Wielkim Morzem), miał on nawet zapolować w morzu na zwierzę zwane ''nāhiru'':
 
Przebywając w mieście [[Arwad]] nad Morzem Śródziemnym (zwanym w jego inskrypcjach Wielkim Morzem), miał on zapolować w morzu na zwierzę zwane ''nāhiru'':
 
{{Cytat box
|cytat = ''Bogowie Ninurta i Nergal, którzy kochają jego (tj. Aszur-bel-kala) posługę kapłańską, obdarzyli go polowaniem i na łodziach z krainy Arwad popłynął on (i) zabił nāhiru<ref group=uwaga>Chodzi tu najprawdopodobniej o wieloryba. Słowo ''nāhiru'' znaczy dosłownie "ten, który wytryska, wyrzuca z siebie", co odnosić się może do fontanny wody wyrzucanej z nozdrzy wieloryba; hasło ''nāhiru'', ''The Assyrian Dictionary'', tom 11 (N/1), The Oriental Institute, Chicago 1980, s. 137.</ref> w Wielkim Morzu''<ref>A.K. name=Grayson103Grayson, ''Assyrian...'', s. 103.</ref>.
|źródło = fragment inskrypcji na ''Złamanym obelisku'' (IV, 1-3)
|width = 60%
|align = center
}}
Dwie kamienne podobizny tego zwierzęcia, wykonane na rozkaz Aszur-bel-kala, stanąć miały przy jednymjednych z wejśćdrzwi dow jego pałacu w Aszur<ref>A.K. Grayson, ''Assyrian...'', s. 105</ref>.
 
Warto też wspomnieć, iż w czasie wykopalisk w Aszur odkryto na dziedzińcu świątyni boga [[Aszur (bóg)|Aszura]] niewielką kamienną figurkę, mającą według umieszczonej na niej inskrypcji należeć do wyposażenia pałacu Aszur-bel-kala<ref name=Grayson109>A.K. Grayson, ''Assyrian...'', s. 105109.</ref>. Figurka ta przedstawia rybęzwierzę, najprawdopodobniej rodzaj [[murena (rodzaj)|mureny]]<ref name=Grayson109 />. NieFigurka jestta wykluczone,powstała prawdopodobnie chodzićna turozkaz możekróla, oby podobiznęupamiętnić rybyfakt złowionejzłapania lub zabicia przez niego tego władcęnieznanego Asyryjczykom zwierzęcia.
 
{{Uwagi}}