Śródbłonek: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m r2.7.2+) (Robot poprawił zh:內皮 |
|||
Linia 1:
[[Plik:Anatomy artery.png|thumb|300px|Przekrój przez naczynie krwionośne (tętnice), opis w języku angielskim.]]
'''Śródbłonek''' ([[łacina|łac.]] ''endothelium'') – wysoce wyspecjalizowana wyściółka [[Układ krwionośny kręgowców|naczyń krwionośnych]] i limfatycznych, utworzona z jednej warstwy płaskich komórek o niewielkim [[jądro komórkowe|jądrze]]. W naczyniach krwionośnych komórki śródbłonka są ze sobą dość ściśle połączone przy pomocy tzw. [[obwódka zwierająca|obwódek zwierających]] ([[łacina|łac.]] ''zonula occludens''), spoczywają na [[kolagen]]owej [[błona podstawna|błonie podstawnej]], tworząc wraz z nią błonę wewnętrzną ([[łacina|łac.]] ''tunica intima''), będącą wewnętrzną warstwą tych naczyń (stanowią barierę między krwią i mięśniami gładkimi). Śródbłonki naczyń chłonnych leżą na nieciągłej błonie podstawnej i mają znacznie luźniejszą strukturę (są przepuszczalne nawet dla dużych cząsteczek chemicznych).
Środbłonki naczyń krwionośnych są komórkami aktywnymi fizjologicznie, biorą udział w "aktywnym" transporcie substancji chemicznych ([[pinocytoza]]) oraz wydzielają szereg substancji aktywnych biologicznie. Do najważniejszych należą:
* [[prostacyklina]] - rozszerza naczynia, hamuje agregację [[trombocyt|płytek krwi]],
* [[Tlenek azotu
* [[czynnik VIII]] [[krzepnięcie krwi|krzepnięcia]] von Willebranda - pobudza agregację płytek krwi,
* [[trobomodulina|trombomodulinę]] - aktywuje krzepnięcie krwi,
Linia 12:
Aktywacja komórek śródbłonka następuje pod wpływem licznych bodźców m.in. czynników zapaleniotwórczych, zmian ciśnienia krwi, spadku stężenia tlenu.
Śródbłonki są tradycyjnie, choć nie w pełni ściśle zaliczane do [[Tkanka nabłonkowa|nabłonków]] płaskich jednowarstwowych - w odróżnieniu do innych nabłonków pochodzenia [[
Śródbłonek naczyń spełnia wiele ważnych biologicznych funkcji:
Linia 22:
* wpływ na migrację leukocytów z i do tkanek
Szczególną rolę w filtracji odgrywa śródbłonek w narządach takich jak: [[Nerka|nerki]] ([[Nefron#Kłębuszek nerkowy|kłębuszek nerkowy]]) i [[kresomózgowie|mózg]] ([[bariera krew-mózg]]).
=== Śródbłonek w stanach patologii ===
Dysfunkcja śródbłonka jest cechą charakterystyczną wielu naczyniowych chorób
i często prowadzi do miażdżycy. Jest ona bardzo częsta w źle leczonej cukrzycy czy też nadciśnieniu tętniczym. Jednym z głównych zaburzeń w przebiegu dysfunkcji śródbłonka jest zmniejszenie produkcji tlenków azotu (NO, [[Tlenek azotu
== Zobacz też ==
| |||