|
W nazewnictwie muzycznym, terminy '''strona A i strona B''' (ang. A-side i B-side) odnoszą się do dwóch stron 7-calowej [[płyta gramofonowa|płyty gramofonowej]], na której [[Singel (muzyka)|single]] nagrywane były już od [[lata 50. XX wieku|lat 50]]. Nawiązują one do typów utworów umieszczanych na każdej ze stron: główna piosenka znajdowała się na stronie A, zaś strona B (nazywana też "flipside"„flipside”) zawierała utwór mniej popularny (często nieobecny nawet na [[Album (wydawnictwo muzyczne)|longplayach]] wykonawcy).
== Historia ==
Najwcześniejsze [[szelak]]owe płyty 10-calowe były jednostronne. Płyty dwustronne, zawierające po jednej piosence na każdej ze stron, zostały wprowadzone w Europie przez [[Columbia Records]] i do końca lat 1910 stały się normą tak na Starym Kontynencie, jak i w [[Stany Zjednoczone|USA]]. Do lat 30. ubiegłego wieku nie istniały jeszcze listy klasyfikujące utwory według popularności, więc podział na stronę A i B nie miał żadnego znaczenia.
W roku 1948 Columbia Records wprowadziła na rynek 10- i 12-calowe [[Album (wydawnictwo muzyczne)|longplaye]], jej rywal zaś -– RCA Records -– odpowiedział rok później wypuszczeniem 7-calowej płyty o zmniejszonej z 78 do 45 liczbie obrotów na minutę. Termin "singiel"„singiel” stał się popularny na początku lat 50., kiedy pojawiły się krążki winylowe, zrobione z polichlorku winylu (PVC). Brak wyraźnego podziału na stronę A i B sprawił, że wielu ówczesnych artystów nagrało tzw. "dwustronne„dwustronne hity"hity”, gdzie obie piosenki z singla zajęły wysokie pozycje na listach przebojów.
Z czasem zmieniło się podejście do przypisywania stron utworom. Gdy single 45-obrotowe zdominowały rynek, wytwórnie płytowe zaczęły promować utwory zawarte na stronach A. W roku 1968 liczba nagrywanych albumów przewyższyła produkcję singli, toteż strony B stały się miejscem umieszczania piosenek nienadających się na płytę, "nieradiowych"„nieradiowych” lub instrumentalnych. Do początku lat 90. "dwustronne„dwustronne hity"hity” stały się rzadkością.
Wraz z pojawieniem się [[kaseta magnetofonowa|kaset magnetofonowych]] i [[płyta kompaktowa|płyt kompaktowych]], znów zatarła się różnica między stronami A i B singla. Wprawdzie na początku single w wersji kasetowej zawierały po jednej piosence na każdej ze stron kasety, co nie zmieniało w żaden sposób znanego z płyt winylowych układu, jednak w ostateczności bardziej popularne stały się maxi-single zawierające więcej niż 2 utwory. W momencie zastąpienia kaset płytami CD podział na strony praktycznie znikł, pozostając jedynie w świadomości ludzkiej; termin strona B jest wciąż używany do określenia tzw. utworów dodatkowych (bonusowych).
Pojawienie się możliwości legalnego ściągania plików z Internetu spowodowało znaczny spadek sprzedaży singli na CD, co jeszcze bardziej zmniejszyło popularność terminu strona B. Utwory niezawarte na płytach są dostępne na równi z tymi "albumowymi"„albumowymi”, oznaczone jedynie jako "niewydane"„niewydane”, "niealbumowe"„niealbumowe” lub "rzadkie"„rzadkie”.
Niektóre [[wytwórnia płytowa|wytwórnie płytowe]] używały nazwy "Strona„Strona 1"1” i "Strona„Strona 2"2” zamiast oznaczeń A i B.
=== Dzisiejsze użycie ===
Dziś, gdy single wydawane są zazwyczaj na CD lub w postaci cyfrowej, "strona„strona B"B” określa najczęściej utwór niezawarty na żadnym [[EP]] ani [[Album (wydawnictwo muzyczne)|LP]].
== Znaczenie ==
* inna wersja utworu z albumu
W latach 60. i 70. w gatunkach takich jak soul, funk i R&B popularne było dzielenie utworów na 2 części, zamieszczane potem na 2 stronach płyty. Za przykład służyć mogą np. "Shout"„Shout” zespołu [[Isley Brothers]], jak i pewna liczba nagrań [[James Brown|Jamesa Browna]], m.in. "Papa's„Papa’s Got a Brand New Bag"Bag”, "Say„Say It Loud -– I'mI’m Black and I'mI’m Proud"Proud” i "Mother„Mother Popcorn"Popcorn”. Część 1. miała być hitem radiowym, podczas gdy część 2 była jego kontynuacją. Metoda ta została porzucona wraz z pojawieniem się 12-calowych singli pod koniec lat 70.
Od kiedy obie strony singla otrzymywały jednakowe [[Tantiema|tantiemy]], niektórzy kompozytorzy umieszczali swoje utwory na stronach B znanych artystów, dorabiając się pokaźnych fortun. Nazwano taką działalność "flipside'owym„flipside’owym oszustwem"oszustwem” (ang. ''flipside racket'').
Kilkakrotnie zdarzyło się, że strona B stała się bardziej popularna niż strona A. Wówczas strona B stawała się w pewnym sensie stroną A -– jako preferowaną przez publiczność. Oto przykłady:
* [[ABBA]]: "„[[Eagle (singel)|Eagle]]"” / "Thank„Thank You for the Music"Music”
* Jimmy Dean: "I„I Won'tWon’t Go Huntin' with You Jake"Jake” / "Big„Big Bad John"John”
* [[The Who]]: "Dogs"„Dogs” / "Call„Call Me Lightning"Lightning”
* Deee-Lite: "What„What Is Love?"” / "Groove„Groove Is in the Heart"Heart”
* Frankie Ford: "Roberta"„Roberta” / "Sea„Sea Cruise"Cruise”
* [[Gloria Gaynor]]: "Substitute"„Substitute” / "I„I Will Survive"Survive”
* [[Bill Haley]] & His Comets: "Thirteen„Thirteen Women"Women” / "„[[Rock Around the Clock]]"”
* Bob Lind: "Cheryl's„Cheryl’s Goin' Home"Home” / "Elusive„Elusive Butterfly"Butterfly”
* [[Madonna (piosenkarka)|Madonna]]: "„[[Angel (singel Madonny)|Angel]]"” / "„[[Into the Groove]]"”
* [[Paul McCartney]]: "Coming„Coming Up"Up”/"Coming„Coming Up (Live in Glasgow)" ”
* [[Nelly (raper)|Nelly]]: "Flap„Flap Ya Wings"Wings” / "My„My Place"Place”
* [[Pink Floyd]]: "Point„Point Me at the Sky"Sky” / "Careful„Careful with That Axe, Eugene"Eugene”
* [[Righteous Brothers]]: "Stuck„Stuck on You"You” / "Unchained„Unchained Melody"Melody”
* [[The Rolling Stones]]: "Let's„Let’s Spend the Night Together"Together” / "Ruby„Ruby Tuesday"Tuesday”
* [[Rod Stewart]]: "Reason„Reason to Believe"Believe” / "Maggie„Maggie May"May”
* [[The Spinners]]: "How„How Could I Let You Get Away"Away” / "I'll„I’ll Be Around"Around”
* [[The Stone Roses]]: "What„What the World Is Waiting For"For” / "Fools„Fools Gold"Gold”
* [[Gene Vincent]]: "Woman„Woman Love"Love” / "Be„Be-Bop-A-Lula"Lula”
* The Five Satins: "The„The Jones Girl"Girl” / "In„In the Still of the Nite"Nite”
* [[Bobbie Gentry]]: "Mississippi„Mississippi Delta"Delta” / "Ode„Ode to Billie Joe"Joe”
* [[U2]]: "A„A Celebration"Celebration” / "Trash„Trash, Trampoline and the Party Girl"Girl” (znane również jako "Party„Party Girl"Girl”)
Zdecydowanie rzadziej obie strony singla stawały się hitami, np.:
* [[Queen]]: "„[[We Are the Champions]]"” / "„[[We Will Rock You]]"” (zazwyczaj grane przez stacje radiowe jako jeden utwór)
* [[Robbie Williams]]: "Eternity„Eternity / Road to Mandalay"Mandalay”
* [[The Beatles]]: "„[[Penny Lane (piosenka)|Penny Lane]]"” / "„[[Strawberry Fields Forever]]"”
* [[Boney M.]]: "„[[Rivers of Babylon]]"” / "Brown„Brown Girl in the Ring"Ring”
* [[Cream]]: "Strange„Strange Brew"Brew” / "Tales„Tales of Brave Ulysses"Ulysses”
* [[Carole King]]: "It's„It’s Too Late"Late” / "I„I Feel the Earth Move"Move”
* [[Fats Domino]]: "I„I Wanna Walk You Home"Home” / "Walking„Walking to New Orleans"Orleans” (co najmniej 22 single Domino zawierały strony A i B sklasyfikowane na listach, co daje łącznie 44 piosenki)
* [[Elvis Presley]]: "Don't„Don’t Be Cruel"Cruel” / "Hound„Hound Dog"Dog”
* [[Kiss (grupa muzyczna)|Kiss]]: "Detroit„Detroit Rock City"City” / "Beth"„Beth”
* [[Paula Abdul]]: "Straight„Straight Up"Up” / "Cold„Cold Hearted"Hearted”
* Daddy Cool: "Eagle„Eagle Rock"Rock” / "Bom„Bom Bom"Bom”
* [[Deftones]]: "Pink„Pink Maggit"Maggit” / "Back„Back to School (Mini Maggit)" ”
* [[Pearl Jam]]: "Jeremy"„Jeremy” / "„[[Yellow Ledbetter]]"”
== Podwójne strony A == <!-- This section is linked from [[The Stone Roses]] -->
"Podwójna„Podwójna strona A"A” (AA) to singel z dwiema głównymi piosenkami zamiast -– jak bywa najczęściej -– z jedną, główną oraz jedną drugoplanową (w sumie zawiera więc 3 utwory). Jak wiele innych innowacji w dziedzinie muzyki także tę wprowadzili [[The Beatles]] w [[1965]] roku na singlu zawierającym utwory "„[[Rubber Soul]]"” i "Day„Day Tripper"Tripper” na stronie A i piosenkę "We„We Can Work It Out"Out” na stronie B po tym, jak uznali obie piosenki za równie dobre muzycznie i nie chcieli żadnej z nich nadawać statusu strony B.
Mimo że niektóre nagrania wcześniejsze niż wyżej wymienione również mogłyby być uznane za podwójne strony A, na przykład singel [[Elvis Presley|Presleya]] "Don't„Don’t Be Cruel"Cruel” / "Hound„Hound Dog"Dog”, jednak nie było to zamierzone, ponieważ obie strony stały się hitami niezależnie od siebie. Poza tym w oryginalnym wydaniu "Hound„Hound Dog"Dog” znajdował się na stronie bB tego singla.
=== Inne przykłady podwójnych stron A ===
* "„[[Penny Lane (piosenka)|Penny Lane]]"” / "„[[Strawberry Fields Forever]]"” – [[The Beatles]]
* "Something"„Something” / "Come„Come Together"Together” – The Beatles
* "„[[We Are the Champions]]"” / "„[[We Will Rock You]]"” – [[Queen]] (1977)
* "„[[Rivers of Babylon]]"” / "Brown„Brown Girl in the Ring"Ring” – [[Boney M.]] (1978)
* "„[[Confusion]]"” / "„[[Last Train To London]]"” -– [[Electric Light Orchestra]] (1979)
* "Fools„Fools Gold"Gold” / "What„What the World Is Waiting For"For” – [[The Stone Roses]] (1989)
* "„[[Bohemian Rhapsody]]"”/"„[[These Are the Days of Our Lives]]"” -– Queen (1991)
* "„[[All Apologies]] / Rape Me"Me” – [[Nirvana]]
* "Helicon„Helicon 1"1” / "Helicon„Helicon 2"2” – [[Mogwai]] (1997)
* [[Natural History#Single|"Titanic"„Titanic”/"To„To You"You”]] – [[I Am Kloot]] (1999)
* [[Natural History#Single|"Twist"„Twist”/"86„86 TV's"TV’s”]] – I Am Kloot (2000)
* "Joy„Joy.Discovery.Invention"Invention” / "Toys„Toys, Toys, Toys, Choke, Toys, Toys, Toys"Toys” – [[Biffy Clyro]] (2002)
* "„[[Dead Star/In Your World]]"” – [[Muse]] (2002)
* "Pts„Pts.Of.Athrty"Athrty” / "H„H! Vltg3"Vltg3”, – [[Linkin Park]] (2002)
* "Heart„Heart Like a Wheel"Wheel” / "Old„Old Town"Town” – [[The Corrs]] (2005)
* "Kids„Kids With Guns"Guns” / "El„El Mañana"Mañana” – [[Gorillaz]] (2006)
* "Baby's„Baby’s Coming Back"Back” / "Transylvania"„Transylvania” – [[McFly]] (2007)
== Podwójne strony B ==
Czasami grupy wydają single zawierające 2 strony B. Wśród przykładów wymienić można chociażby "Styrafoam"„Styrafoam” / "Texas„Texas Chainsaw Massacre Boogie"Boogie” grupy The Tyla Gang ([[1976]]) i "Reasons„Reasons to Be Miserable"Miserable” / "Marvin„Marvin I Love You"You” zespołu Marvin the Paranoid Android ([[1981]]).
"Everybodys„Everybodys Jesus"Jesus” to podwójna strona B wydana przez australijską grupę hiphopową Butterfingers ([[2005]]). Jego wersja CD zawierała utwory "Jesus„Jesus I Was Evil"Evil” i "Everybody's„Everybody’s Ugly"Ugly”, zawarte później na albumie ''The Deeper You Dig'' ([[2006]]).
Singel "Don't„Don’t Cry Wolf"Wolf” / "One„One Way Love"Love” zespołu [[The Damned]] ([[1977]]) nazwany został "Podwójną„Podwójną stroną D"D”.
== Zabawne strony B ==
Wydany w 1988 roku [[Singel (muzyka)|singel]] "Stutter„Stutter Rap (No Sleep 'Til Bedtime)"” parodiującego zespołu Morris Minor and the Majors zawierał na stronie B piosenkę nazwaną "Another„Another Boring B-side"side” (Kolejna nudna strona B). Tekst mówi o tym, jak zespół siedzi w studiu nagrywając 3 minuty muzyki po to, aby wypełnić stronę B jak najmniejszym nakładem sił i jak najszybciej udać się do domu.
Podobnie zespół Bad News nagrał wideoklip na stronie B wersji VHS singla [[Bohemian Rhapsody]]. The B-side Every Mistake Imaginable pokazuje muzyków dyskutujących o tym, że muszą nagrać dodatkowe 3 minuty materiału filmowego na singel tak, aby mógł on znaleźć się na liście przebojów.
"The„The Bears"Bears” zespołu The Fastest Group Alive z [[1966]] wydany został wraz z utworem "Beside"„Beside”, którego tekst składał się z powtórzeń wersu "It's„It’s cotton picking time in the valley"valley” ("To„To czas zbierania bawełny w dolinie"dolinie”).
Singel Johna Safrana z roku [[1997]] zatytułowany ''(Not The) Sunscreen Song'' zawierał 2 strony B nazwane ''Ścieżka 2'' i ''Ścieżka 3''.
== Linki zewnętrzne ==
* [http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_B-side_compilations Lista stron B] w anglojęzycznej Wikipedii {{lang|en}}
[[Kategoria:Muzyka]]
| 