Rabin: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m r2.7.3) (Robot dodał war:Rabino |
poprawa linków do ujedn., drobne redakcyjne |
||
Linia 1:
{{
'''Rabin''' ([[Język hebrajski|hebr.]] '''רַבִּי''' ''rabbī''):
# podstawowa funkcja [[religia|religijna]] w [[judaizm]]ie. ''Rabbi'' to [[język hebrajski|hebrajskie]] słowo oznaczające mistrza. We współczesnym judaizmie tradycyjnym rabin jest jednocześnie administratorem gminy wyznaniowej, odpowiedzialnym za prowadzenie nabożeństw, szkoły zwanej [[cheder]] i opiekę nad domem modlitwy, czyli [[synagoga|synagogi]], oraz pełni funkcję duchowego ojca, doradcy, sędziego i interpretatora prawa religijnego w gminie. Nie jest on jednak namaszczonym przez [[Jahwe|Boga]] duchownym i jego autorytet opiera się wyłącznie na wiedzy i „bogobojności”.
Linia 26:
Od najdawniejszych czasów uczeni w piśmie cieszą się szacunkiem i uznaniem. Uczony w piśmie nie tylko w swoim własnym mniemaniu przynależy do wyższych warstw społeczeństwa. W ten sam sposób myśleli ludzie, którzy od czasów [[Hillel]]a wprowadzili zwyczaj witania uczonych w piśmie słowem ''rabbi''. Słowo to, wywodzące się od hebrajskiego ''rab'' (''wielki'') początkowo było prawdopodobnie odpowiednikiem słowa ''panie'' – dopiero później, gdy już związało się ze znawcami pisma, przybrało znaczenie ''mistrz'', ''uczony''. To, że tytułowanie kogoś ''rabbi'' nosiło posmak pochlebstwa, wiemy chociażby z ''Mat'' 23-7. Źródła mówią też, że uczeń nigdy nie omijał tytułu „rabbi” gdy zwracał się do nauczyciela (''Berach.'', XXVI, 1). Powszechnym zwyczajem stało się też umieszczanie tytułu „rabbi” przed nazwiskiem uczonego w piśmie. Później do osób cieszących się większym szacunkiem zwracano się wzmocnionymi formami tytułu ''rabbi'' (np. ''rabban'', ''rabboni''), co doprowadziło do wyklarowania hierarchii użyć tego słowa: ''rabbi'' miało znaczyć więcej niż ''rab'', ''rabban'' więcej niż ''rabbi'', a imię własne – więcej niż ''rabban''. Ostatnia część tej tradycyjnej reguły odnosi się w szczególności do wielkich nauczycieli Hillela i [[Szammaj]]a, o których mówi się zawsze używając samych imion. Następca Hillela, [[Gallimaliel]], tytułowany był samym słowem ''rabban'', tak samo jak [[Jochanan ben Zakkai]]. Palestyńscy uczeni w piśmie znani są jako rabi ''Taki-a-Taki''. Rabbi [[Juda ha-Nasi]], główny autor [[Miszna|Miszny]], często jest określany po prostu jako ''rabbi'' (par excellence); czysty tytuł ''rab'' oznacza [[Abba Arik|Abbę Arika]] (zm. 247), założyciela szkoły w [[Sora|Sorze]].
Prawo musi być oczywiście głównym przedmiotem zainteresowań rabina, jako jedyne źródło wiedzy religijnej, doskonały wyraz woli [[Bóg|Boga]], i główna reguła kierująca codziennym życiem ludzi. Ale Prawo nie omawia explicite każdej możliwej sytuacji: jako prawo dane przez Boga musi jeszcze przez umysł uczonego rabina uczestniczyć w nieskończoności Bożego Prawodawcy. Nie tylko zdania, ale nawet poszczególne słowa, a nawet liczba liter posiada jakieś znaczenie, ponieważ obecność każdego słowa i każdej litery ma źródło w woli bożej i wypływa z bożego rozumu – stąd Prawo, jako zawierające całą wolę bożą, stosuje się do każdej sytuacji. Stąd właśnie wyrosła w szkołach rabinackich ogromna masa nauczania wyprowadzonego z pisanego słowa według specyficznych zasad rozumowania, kształtowane przez całe pokolenia [[ezoteryka|ezoteryczne]] nauczanie znawców Pisma jako oficjalna [[interpretacja (religia)|interpretacja]] Prawa, ostatecznie spisana – szczególnie w [[Miszna|Misznie]] i w [[Talmud]]zie. Stopniowo samo Prawo znalazło się w cieniu nauczania tradycyjnego – mimo to praktycznie każde słowo składające się na tradycje zostało wypowiedziane by przypominać rabinom o ścisłym związku tradycji z Prawem. Słowo „Miszna” oznacza „powtórzenie prawa” – jej źródła tkwią w powiedzeniach uczonych [[tannaici|tannaickich]], tj. „powtarzających”. ''[[Baraita]]'' to powiedzenie jakiegoś uczonego w piśmie nie włączone do Miszny – wszystkie ''Baraithoth'' zgromadzone są albo w [[Tosefta|Tosefcie]], albo w [[Gemara|Gemarze]]; Miszna i Gemara składają się na ''[[Talmud]]'', „nauczanie” (pisma). W nauczaniu tym rozróżnia się ''halakę'' (''drogę'' lub ''prawo zwyczajowe'') i ''agadę'', informację o Prawie lub podaną przez Prawo. Prawo jest więc rozumiane jako źródło wszelkiej tradycji, nawet jeśli w praktyce tradycja znosi literę Prawa. Co więcej, niektórzy rabini sądzili, że samo Prawo mówi że tradycja ustna powinna być ceniona wyżej niż pisana. Wysoka ranga tradycji ustnej wyraża się też w przypisywaniu jej dawnego pochodzenia. Często sądzi się, że została ona objawiona [[Ezdrasz (postać biblijna)|Ezdraszowi]] przez Boga jako wiedza ezoteryczna przeznaczona do przekazywania wtajemniczonym uczniom. Niektórzy przypisują jej jeszcze większą dawność, sięgającą czasów [[Mojżesz]]a, a w części nawet [[patriarchowie|dwunastu patriarchów]], [[Henoch (syn Jereda)|Henocha]]
{{
{{Commonscat|Rabbis}}
| |||