Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
D T G (dyskusja | edycje)
drobne redakcyjne, drobne merytoryczne, źródła/przypisy
Micpol (dyskusja | edycje)
m WP:SK, drobne redakcyjne
Linia 1:
{{źródła|data=2008-12}}
'''Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis''' ([[język polski|pol.]] ''Księga uposażeń [[Archidiecezja wrocławska|biskupstwa wrocławskiego]]'') sporządzona zostałasporządzona za czasów [[Henryk z Wierzbna (zm. 1319)|biskupa Henryka z Wierzbna]]. Jest ona najstarszym zachowanym [[Źródła historyczne|źródłem historycznym]], w którym po raz pierwszy odnotowano istnienie wielu [[wieś|wsi]] [[Śląsk|śląskichśląsk]]ich. {{fakt|Dawniej sądzono, że księga ta powstała w 1305 roku|data=2012-10}}.
 
=== Datowanie ===
Linia 6:
 
=== Historia ===
"Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis" zawiera spis [[lokacja (historia)|lokowanych]] na [[prawo magdeburskie|prawie niemieckim]] (iure theutonico) oraz na prawie polskim (iure polonico) [[Osada|osad]] podlegających jurysdykcji kościelnej biskupów wrocławskich oraz zobowiązanych uiszczać im [[dziesięcina|dziesięcinę]]. Jednakowoż nie wszystkie znane z wcześniejszych źródeł wsie zostały w nim wymienione<ref>{{cytuj książkę |nazwisko = Panic| imię = Idzi| autor link = Idzi Panic| tytuł = „Iste sunt ville circa…” Z badań nad „Liber fundationis episcopatus Wratislaviensis”, Wieki Stare i Nowe. | wydawca = | miejsce = Katowice| rok = 2001| strony = 52-61| isbn = }}</ref>. Według Ryszarda Derdzińskiego księga "powstała z inicjatywy [[Biskupi krakowscy|biskupa krakowskiego]] [[Jan Muskata|Jana Muskaty]], pełniącego w latach 1258–1293 obowiązki poborcy [[świętopietrze|świętopietrza]] w [[metropolia gnieźnieńska|metropolii gnieźnieńskiej]], której podporządkowana była [[archidiecezja wrocławska|diecezja wrocławska]]. Jest to urzędowy wykaz dóbr i dochodów więc zawiera dokładne dane dotyczące zasięgu własności [[Archidiecezja wrocławska|biskupstwa wrocławskiego]] na [[Śląsk]]u, wykaz miast, wsi i osad będących własnością biskupa bądź diecezji oraz zestawienie dochodów Kościoła z należnej [[dziesięcina|dziesięciny]]. Spis miał uporządkować finanse biskupstwa, posiadającego na całym Śląsku liczne posiadłości, uzyskane dzięki przywilejom i [[umowa darowizny|darowiznom]] panujących tam piastowskich książąt i wielmożów. Dobra te podlegały regionalnym ośrodkom administracyjnym w [[Nysa|Nysie]], [[Wrocław]]iu, [[Legnica|Legnicy]], [[Głogów|Głogowie]] i [[Ujazd|Ujeździe]]. Księga ta pozwala na określenie struktury osadniczej.
 
"Liber fundationis episcopatus Vratislawiensis" wydana została drukiem jako tekst źródłowy przez niemieckiego historyka i badacza dziejów Śląska [[Wilhelm Schulte|Wilhelma Schulte]] w roku 1889.<ref>H. Markgraf, J. W. Schulte, "Codex Diplomaticus Silesiae T.14 Liber Fundationis Episcopatus Vratislaviensis", Breslau 1889</ref> Podział Liber fundationis na cztery części odpowiada podziałowi [[archidiecezja wrocławska|diecezji wrocławskiej]] na [[archidiakon]]aty (wrocławski, głogowski, legnicki i opolski).