'''Wielki Chingan''' ([[uproszczone pismo chińskie|upr. chin.]] 大兴安岭; [[tradycyjne pismo chińskie|chin. trad.]] 大興安嶺; [[Hanyu pinyin|pinyin]]: ''Dà Xīng'ān Lǐng''; [[język mandżurski|mandż.]] ''Amba Hinggan'') – [[łańcuch górski]]góry w północno-wschodnich [[Chińska Republika Ludowa|Chinach]], na zachód od [[Nizina Mandżurska|Niziny Mandżurskiej]], ciągnącyciągnące się z północy na południe na długości ok. 1200 km<ref>{{cytuj książkę |nazwisko = Kajdański| imię = Edward| autor link = | tytuł = Chiny. Leksykon| wydawca = Książka i Wiedza| miejsce = Warszawa | rok = 2005| strony = 301| isbn = 83-05-13407-5}}</ref>. NajwyższyIch najwyższy [[szczyt (geografia)|szczyt]] o nazwie Huanggangliang Shan osiągawznosi się na wysokość 2029 m n.p.m. Wielki Chingan jest połączony z [[Mały Chingan|Małym Chinganem]] poprzez pasmo [[Yilehuli Shan]]<ref>{{Cytuj stronę | url = http://www.britannica.com/EBchecked/topic/244001/Da-Hinggan-Range | tytuł = Da Hinggan Range | opublikowany = Britannica Online Encyclopedia | data dostępu = 2010-08-31 | język = en}}</ref>. Góry zostały sfałdowane w [[orogeneza hercyńska|orogenezie hercyńskiej]], a następnie zrównane i wydźwignięte ponownie w [[orogeneza alpejska|orogenezie alpejskiej]]. Zbudowane są z paleozoicznych granitoidów, piaskowców, łupków ilastych i wapieni oraz mezozoicznych skał magmowych, głównie bazaltów<ref name = Makowski>{{cytuj książkę | imię = Jerzy | nazwisko = Makowski | tytuł = Geografia fizyczna świata | wydawca = Wydawnictwo Naukowe PWN | miejsce = Warszawa | rok = 2008 | strony = 129 | isbn = 978-83-01-14218-6}}</ref>. Wschodnie stoki Wielkiego Chinganu opadają dość stromo ku Nizinie Mandżurskiej, zachodnie przechodzą zaś łagodnie w równinę [[Hulun Buir Shadi|Hulun Buir]]<ref name = Chiny190>{{cytuj książkę | imię = Andrzej | nazwisko = Maryański | imię2 = Andrzej | nazwisko2 = Halimarski | inni = red. Hanna Krzysztofik | tytuł = Chiny | wydawca = Wydawnictwo Naukowe PWN | miejsce = Warszawa | rok = 1980 | strony = 190-192 | isbn = 83-01-00952-7}}</ref>. Szczyty górskie są zaokrąglone, a [[dolina|doliny]] szerokie. Góry leżą w strefie klimatów umiarkowanych, chłodnych na północy i ciepłych na południu (w zasięgu monsunów przynoszących latem opady)<ref name = Makowski/>. Występuje górska [[tajga]] z dominacją [[modrzew]]ia; w rejonach szczytowych występują rumowiska skalne i roślinność karłowata. Mniej więcej na południe od równoleżnika 50° lasy zanikają, a ich miejsce zajmuje roślinność [[step]]owa. Północną część gór pokrywa [[Wieczna zmarzlina|wieczna marzłoć]] osiągająca miejscami 50 m grubości<ref name = Chiny190/>.
Góry zbudowane głównie ze [[skały magmowe|skał magmowych]]. Wschodnie stoki opadają dość stromo ku Nizinie Mandżurskiej, zachodnie przechodzą łagodnie w równinę [[Hulun Buir Shadi]]<ref name = Chiny190>{{Cytuj książkę |imię = Andrzej |nazwisko = Halimarski |imię2 = Andrzej |nazwisko2 = Maryański | tytuł = Chiny | strony = 190-192}}</ref>. Szczyty górskie są zaokrąglone, a [[dolina|doliny]] szerokie<ref name = WIEM>{{Cytuj stronę | url = http://portalwiedzy.onet.pl/46485,,,,chingan_wielki,haslo.html | tytuł = Chingan, Wielki | opublikowany = WIEM - darmowa encyklopedia | data dostępu = 2010-08-31}}</ref>. Występuje górska [[tajga]] z dominacją [[modrzew]]ia; w rejonach szczytowych występują rumowiska skalne i roślinność karłowata. Mniej więcej na południe od równoleżnika 50° lasy zanikają, a ich miejsce zajmuje roślinność [[step]]owa. Północną część gór pokrywa [[Wieczna zmarzlina|wieczna marzłoć]], osiągająca miejscami 50 m grubości<ref name = Chiny190/>.
{{Przypisy}}
== Bibliografia ==
* Maryański A., Halimarski A., ''Chiny'', Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN, 1980, ISBN 83-01-00952-7
