Bartnictwo: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m →‎Literatura: drobne redakcyjne
m drobne merytoryczne
Linia 1:
[[Plik:Jozef Lapczynski - Wybieranie barci u Kurpiów.JPG|thumb|Józef Łapczyński - ''Wybieranie barci u Kurpiów'' (1870)]]
[[Plik:Barć kłodowa.jpg|thumb|Kłoda barciowa w [[Swarzędz]]u]]
'''Bartnictwo''' – dawna forma [[pszczelarstwo|pszczelarstwa]] leśnego, polegająca na chowie [[pszczoła|pszczół]] (głównie pszczół leśnych, tzw. "borówek") w specjalnie w tym celu wydrążonych dziuplach drzew, czyli [[barć|barciach]]. Szczytowy rozwój tej profesji przypada w Polsce na wiek [[XVI wiek|XVI]] i [[XVII wiek|XVII]], zanikła w wieku [[XIX wiek|XIX]]. Zbieraniem miodu zajmowali się bartnicy, zwani również bartodziejami. Był to zawód dziedziczny. W Polsce piastowskiej jedynie bartodzieje mieli przywilej dostarczania miodu na dwór książęcy. Posiadali własne [[cech]]y, regulujące zwyczaje, rozsądzające spory. Barcie lokowano przeważnie na [[dąb|dębach]] i [[sosna]]ch, rzadziej [[grab]]ach, [[buk]]ach czy [[lipa]]ch. Barcie wykonywano w miejscach, gdzie pień osiągał metr średnicy lub więcej. Najwięcej barci dziano w sosnach, które musiały rosnąć ok. 120 lat, aby osiągnąć odpowiedni do tego rozmiar.
 
Linia 9:
 
== Historia ==
[[Plik:Barć kłodowa.jpg|thumb|Kłoda barciowa w [[Swarzędz]]u]]
Wcześniej istniejące, a nie spisane, [[prawo bartne|prawa dla bartników]] zostały uznane przez króla [[Kazimierz Wielki|Kazimierza Wielkiego]] i umieszczone w [[statuty wiślickie|statutach wiślickich]] w 1347 roku - najstarszej kodyfikacji polskiego prawa. W latach 1750-1800 notowano 20 tys. zajętych przez pszczoły barci na Pomorzu Zachodnim. W Królestwie Kongresowym w 1827 r. było ich 70 tys. Na początku XX wieku Blank-Weissberg odnalazł już tylko nieliczne używane barcie w [[Puszcza Białowieska|Puszczy Białowieskiej]].
Od czasów średniowiecznych bartnicy polscy zrzeszali się w osobnych [[bractwa bartne|bractwach bartnych]].